Փաստ ինֆո

«Մենք ակտիվ կհետևում ենք ռազմագերիների և անձանց անուններին վերաբերող տեղեկություններին։ Այս պահին չեմ կարող Կարմիր Խաչի մասով հաստատել որևէ տեղեկություն։ Մենք պատրաստ ենք, որքան հնարավոր է արագ բոլոր ձերբակալված անձանց այցելել, որպեսզի կարողանանք մշտադիտարկել իրենց հանդեպ վերաբերմունքը, ձերբակալման պայմանները և հնարավորություն տալ արագ կապ հաստատել ընտանիքների հետ»,- այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց Կարմիր խաչի հայաստանյան պատվիրակության ներկայացուցիչ Զառա Ամատունին։

Ավելի վաղ հայտնի դարձավ, որ 27.09.2020թ. վաղ առավոտյան Ադրբեջանի կողմից Արցախի դեմ նախաձեռնված լայնամասշտաբ պատերազմի ընթացքում հայկական զինված ուժերի երկու զինծառայողներ Արեգ Սարգսյանը և Նարեկ Ամիրջանյանը գերեվարվել են:
Ադրբեջանում նախկինում գերեվարված Հայաստանի ու Արցախի ևս 5 քաղաքացի կար։ Կարմիր խաչը՝ որպես անկախ միջնորդ, պատրաստ է մարդասիրական գործողություն կատարելու, բայց դա պետք է լինի կողմերի համաձայնությամբ։

«Նրանք ովքեր պահվում են՝ ունեն տարբեր կարգավիճակ, ոչ բոլորն են ռազմագերու կարգավիճակով»,- ասաց Ամատունին։ Իսկ ո՞վ, ինչպիսի՞ կարգավիճակ ունի՝ Կարմիր խաչը տեղեկություն չի տրամադրում, որովհետև ներքին երկխոսության առարկա է կողմերի հետ և թույլ է տալիս ճանաչելով այս կամ մյուս անձի կարգավիճակը՝ օրենքի շրջանակներում կարգավորել հարցերը՝ իրենց հանդեպ վերաբերմունքի առումով։ Գերիների մասին տեղեկությունները Կարմիր խաչը կհաստատի, եթե այցելություն տեղի ունենա։

Հումանիտար հրադադարի մասին պայմանավորվածություն ձեռք է բերվել 5 օր առաջ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև Ռուսաստանի միջնորդությամբ շուրջ 11 ժամ տևած հանդիպումից հետո, սակայն այն չի պահպանվում, և Կարմիր խաչը մինչև օրս հնարավորություն չունի իրականացնել իր գործառույթները։

«Կազմակերպությունը հույս ունի, որ կպահպանվի ամբողջական մարդասիրական հրադադար, որպեսզի կարողանանք աջակցել կողմերին, սակայն անվտանգության երաշխիքների բացակայության պարագայում Կարմիր Խաչը չի կարող որևէ գործողությանը միանալ։ Մարդասիրական հրադադարը, որը հայտարարվել է կողմեր միջև Մոսկվայում, պետք է ամբողջությամբ պահպանվի, որպեսզի կարողանանք ֆիզիկապես մասնակցել և կողմերին աջակցել՝ լինի դա դիակների, թե ձերբակալվածների վերադարձը։ Երկու դեպքում էլ պատրաստակամ ենք, սակայն չենք կարող կատարել որևէ աշխատանք, եթե չկա անվտանգության անհրաժեշտ երաշխիք»,- ասաց Ամատունին։
Արցախի և Ադրբեջանի միջև դեռեւս զոհվածների աճյունների և ազատազրկվածների փոխանակում տեղի չի ունեցել և չի ունենում. ամսաթիվը և ժամը պետք է որոշեն հակամարտության կողմերը։

«Մենք հանդիպումներ ենք ունեցել անմիջապես կողմերի հետ, համապատասխան իշխանությունների ներկայացուցիչների հետ քննարկելու համար ընդհանուր ձևաչափը, որն ի դեպ, կողմերի որոշումն է՝ ձևաչափը, մանրամասները, կազմակերպչական առումով, ինչպես նաև ամսաթիվը՝ երբ որ դա հնարավոր կլինի անել։ Ինֆորմացիայի հետ կապված հաստատումները պետք է տան կողմերը։ Իսկ այս ընթացքում, դրանից ավել որևէ գործողություններում մենք չենք ներգրավվել»,- տեղեկացրեց Զառա Ամատունին։
Կարմիր խաչը պատրաստակամություն հայտնել է և կոնտակտի մեջ է ներգրավված բոլոր իշխանությունների հետ, որպեսզի առաջին հերթին վերահաստատի, որ կազմակերպությունը իր տեղում է, որ պատրաստ է տեխնիկական աջակցություն տրամադրել, երբ որ խոսքը վերաբերում է զոհվածների աճյունների դուրսբերմանը, ճանաչմանը։

«Բոլոր տեսակի մանրամասները ՝ ինչպե՞ս և ո՞ր մասով է դա արվելու՝ որոշում են կողմերը։ Ո՞ւմ վերադարձնել, ո՞ւմ արտահանձնել, ո՞ր հերթականությամբ։ Այս աշխատանքները կարգավորվում են կողմերի փոխհամաձայնեցմամբ»։

Զառա Ամատունին հաստատեց՝ Մոսկվայում ձեռք բերված պայմանավորվածությունից հետո ընթացիկ քննարկումներ եղել են և կան։ Նշեց, որ հրադադարի հաստատումից հետո հստակ գործողությունների ժամկետ չկա։ Նախորդ փորձերը հաշվի առնելով՝ դիակների փոխանակման պրոցեսը կարող է տևել մի քանի ժամից մինչև մեկ օր, որը չի ներառում դիակների փնտրման և դուրս բերման գործողությունները։

Աղբյուր` Փաստինֆո