Փաստ ինֆո

Արդեն 11 օր  շարունակ արցախա – ադրբեջանական շփման գծի ողջ երկայնքով չի դադարում թշնամի պետության՝ Ադրբեջանի կողմից սանձազերծված հերթական ռազմական ագրեսիան, որին, սակայն,  այս անգամ անթաքույց կերպով միացել է  նաև Թուրքիան՝ հազարավոր վարձկան ահաբեկիչներ  և մեծաքանակ ռազմական տեխնիկայի հետ միասին։ Միջազգային ատյանների կողմից՝ կրակի դադարեցման վերաբերյալ  անդադար հնչող հորդորները արդեն որևէ էական դեր և նշանակություն չեն խաղում ՝տարածաշրջանը ահագնացող և ծավալային պատերազմի շեմին հասցրած Թուրքիա – Ադրբեջան հանցավոր տանդեմի համար։ Հայկական կողմը շարունակում է համառ մարտեր մղել՝ հետ շպրտելով թշնամու անհավասար ուժերը, զոհերի թիվն օր օրի մտահոգիչ պատկեր է գրանցում։

Թեմայի վերաբերյալ «Փաստինֆո»-ն զրուցել է  արտակարգ և լիազոր դեսպան, քաղաքական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Արման Նավասարդյանի հետ։

- Պարոն Նավասարդյան, արդեն ավելի քան 10 օր է, ինչ Հայաստանն ու Արցախը միայնակ պայքարում են միջազգային ահաբեկչության դեմ, որը արցախա-ադրբեջանական շփման գծի ողջ երկայնքով սանձազերծել են Թուրքիան ու Ադրբեջանը։ Միջազգային հանրությունը ֆիքսել է ահաբեկիչների ներկայությունը, բայց ինչո՞ւ է ուշանում պաշտոնական դիրքորոշումը։ 

- Բայց դուք ինքներդ եք ասում, որ միջազգային հանրությունը ֆիքսել է, ի՞նչ է, դա արձագանք չէ՞։

-Սակայն այդ արձագանքն էականորեն ոչինչ չի փոխում, որովհետև շփման գծի ողջ երկայնքով  ամեն ժամ հարյուրավոր զինվորներ են զոհվում և ավելի մեծ թվով՝ վիրավորվում են։

-Այո, բայց արձագանքը պատերազմի բուն ընթացքը չի կասեցնում։ Դրանք արձագանքներ են, որ արվում են, և լավ է, որ  դրանք կան, որովհետև մեր  դիվանագիտությունը շատ ակտիվ կերպով աշխատում է այս օրերին։ Պարզապես ձեռք առնված միջոցները դեռ չեն  նշանակում ստիպել, որպեսզի կողմերը  պատերազմական գործողությունները դադարեցնեն կամ նստեն բանակցային սեղանի շուրջ։

-Այդ դեպքում ի՞նչը կարող է կասեցնել այս պատերազմը կամ ստիպել, որպեսզի կողմերը նստեն բանակցային սեղանի շուրջ։

-Այստեղ մի քանի մեխանիզմեր են գործում, որոնք,  սակայն չեն կարողանում հասնել իրենց նպատակին։ Ամենակարևորը Մինսկի խմբի դերն է, որը կոչված է արցախյան հիմնահարցի  շուրջ լուծումներ գտնել, բայց արդեն, ավելի քան 30  տարի է, որ նա չի կարողանում դա անել։

- Այդ դեպքում ո՞վ կամ ի՞նչը կարող է ստիպել Թուրքիային, որպեսզի նա հետ քաշվի։

-Միայն մեր ռազմական հաղթանակն արցախյան ճակատում, որը կստիպի նահանջելու Ադրբեջանին և Թուրքիային՝ հեռանալու  այս խնդրին  խառնվելու գայթակղությունից։ Այս առիթով ՌԴ նախագահ Պուտինն  այսօր շատ կարևոր հայտարարություն արեց, ասելով, որ այն ինչ կատարվում է այս օրերին Հայաստանի և Ադրբեջանի  միջև, ողբերգություն է, մեկ անգամ ևս հիշեցնելով այն մասին, որ Ռուսաստանի Դաշնությունը Հայաստանի Հանրապետության հետ  միջազգային պայմանավորվածություններ ունի  և հարկ եղած դեպքում կհարգի իր ստանձնած պայմանավորվածությունները։ Թե այդ պրոցեսն ինչպե՞ս կարտահայտվի, մնում է սպասել և տեսնել կամ վերլուծել և հասկանալ։

- Ալիևը երեկ թուրք լրագրողին տված հարցազրույցի ընթացքում հայտարարել է, որ այլևս պատրաստ չէ ևս 30 տարի սպասել։ Ի՞նչ է ուզում սրանով ասել մեր թշնամին։  

-Դա իր գործն է... Նա ինքն է որոշել, որ ռազմական գործողություններ պետք է վերսկսի և արդյունքում՝ ընկել է շատ ծանր վիճակի մեջ։ Վերջին մեկ շաբաթվա ընթացքում տեղի ունեցող գործողությունները ցույց  են տալիս,  որ նրա ծրագրերն  չիրականացան, իսկ նա ուզում էր պատերազմի ճանապարհով  հարցն իր օգտին լուծել։ Իսկ երբ խոսք գնաց բանակցային գործընթացի մասին, նա զարմացած դեմքի արտահայտությամբ ասաց՝ ի՞նչ գործընթացի մասին է խոսքը... Արդյունքում, նա Թուրքիայի թելադրանքով և վերջինիս ակտիվ աջակցությամբ պատերազմ հայտարարեց, ավելի կոնկրետ՝ բլից կրիգ, որն, ի սկզբանե, տապալեց։  Հիմա նա բավականին ծանր վիճակում է հայտնվել, իսկ մենք անպայմանորեն պետք է հաղթենք։ Այսքանից հետո,  հաղթանակած դիրքերից նստելով բանակցային սեղանի շուրջ, Հայաստանը պետք է ինքը թելադրողի դերում լինի, առաջ տանելով այն, ինչ ինքն է հարմար գտնում։ Իսկ կարևորն այստեղ  այն է, որ Արցախը չի կարող և չի լինելու Ադրբեջանի կազմում, որովհետև դա չի ցանկանում հենց Արցախի ժողովուրդը։ Խոսքը սրա մասին է և սա, իմ կարծիքով, վերջին վճռական մարտն է, որից Հայաստանն անպայմանորեն շահած է դուրս գալու։

-Ո՞րն է մեր  դիվանագիտական կորպուսի առաջնային քայլն այսօր՝ այս իրավիճակում։

-Մեր դիվանագիտական կորպուսը պետք է շարունակի անել այն, ինչ անում է վերջին օրերի ընթացքում, այն է՝ բացատրի միջազգային հանրությանը և օտար պետություններին՝ ի՞նչ է այստեղ կատարվում իրականում, որ սա ռազմական ագրեսիա է և, որ Հայաստանը դուրս է եկել միջազգային ահաբեկչական կազմավորումների դեմ ու  չի պատրաստվում պարտվել։ Միջազգային հանրությունը, ինչի մասին դուք հենց սկզբից խոսեցիք, այդ երևույթի նկատմամբ հատուկ և ընդգծված բացասական վերաբերմունք ունի, որովհետև  այն, ինչ կատարվում է հիմա մեր երկրի սահմաններին, դեմ է ՄԱԿ-ի կողմից  ընդունված բոլոր տեսակի միջազգային օրենքներին և կոնվենցիաներին, որով հստակ ասվում է, որ ահաբեկչությունը տեղ չունի  միջազգային հարաբերություններում։ Իսկ ի՞նչ է անում հիմա Ադրբեջանը  արցախա – ադրբեջանական շփման գծի ողջ երկայնքով՝ նա ակտիվ կերպով  խախտում է  վերոհիշյալ բոլոր տեսակի կոնվենցիաները, հրավիրելով այստեղ օտար վարձկանների,  որոնք բացարձակապես նրանց օգտին պատերազմական ձեռքբերումներ չեն գրանցում, որի  արդյունքում, սակայն,  ինքը հեղինակ է  դառնում  բազմաթիվ ռազմական հանցագործությունների, որոնց համար էլ, անպայմանորեն, պատասխանատվության է ենթարկվելու։

- Թուրքիայի նախագահ Ռեջեբ  Թայիբ էրդողանն այսօր  մեկօրյա աշխատանքային այց է ունեցել Դոհա և Քուվեյթ։ Ի՞նչ նպատակ է հետապնդում այս օրերին Էրդողանի այցը արաբական երկրներ։

-Նա ցանկություն ունի արաբական երկրներում դաշնակիցներ ձեռք բերել, բայց դա նրա մոտ չի հաջողվի, որովհետև  միայն մեկ արաբական պետություն կա, որ կանգնած է Թուրքիայի կողքին, դա Քաթարն է։ Մնացյալ ողջ արաբական աշխարհն, այդ թվում նաև ամենահզոր արաբական գերտերությունները՝ Իրանն ու Սուդյան Արաբիան չեն կիսում Թուրքիայի հետ տարածաշրջանային շահերը և հանդես են գալիս  Թուրքիայի դեմ՝ խստորեն քննադատելով նրա վարած քաղաքականությունը։ Ընդ որում,  նկատենք նաև, որ այդ գերտերությունները և՛ ընդգծված համակրանքով, և՛ իրենց որդեգրած քաղաքական դիրքորոշումներով  Հայաստանի կողքին են։

 - Պարոն Նավասարդյան, ի՞նչ եք կարծում, Թուրքիային կհաջողվի Հայաստանը վերածել երկրորդ Սիրիայի։

-Իհարկե ոչ։

Հեղինակ՝ Նվարդ Մանվելյան

Աղբյուր` Փաստինֆո