Փաստ ինֆո

«Մեր նման երկրներում զինապարտ բոլոր անձինք պարտադիր պետք է ծառայեն՝ երկրի ներսում գործող օրենքների համաձայն։ Մեր երկրում մարդկային ռեսուրսները շատ մեծ չեն և յուրաքանչյուր զինծառայող՝ իր սահմանադրական պարտքը կատարելիս աներկբա արժեք է։ Բանակից այս կամ այն պատճառով խուսափած և Հայաստանի Հանրապետության սահմանները լքած զինապարտ քաղաքացիների հետ վերադարձի և որոշակի գումար վճարելուց հետո պարտականությունից ազատվելու նախաձեռնությունը նոր չէ։ Սա եղել է նաև նախորդ իշխանությունների օրոք, պարզապես այն ժամանակ վճարման այլ համակարգ էր մշակվել»,- ասում է ռազմական փորձագետ Հայկ Նահապետյանը, «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցի ընթացքում խոսելով ԱԺ պատգամավոր Արման Բաբաջանյանի և «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավորներ Մխիթար Հայրապետյանի և Անդրանիկ Քոչարյանի հեղինակած նախագծին, որով պայմանավորված՝ 27 տարին լրացած այն ՀՀ քաղաքացիները, որոնք չեն անցել պարտադիր զինվորական ծառայություն և գտնվում են քրեական հետախուզման մեջ, պայմանագրային զինվորական ծառայողի երկու տարվա աշխատավարձը վճարելու դեպքում կազատվեն քրեական հետապնդումից։

Ռազմական փորձագետն ընդգծում է՝ Հայաստանի Հանրապետությունը սկզբունքորեն պատերազմող երկիր է, որտեղ չհայտարարված պատերազմ է. «Եթե Ադրբեջանի հետ մեր սահմանին զինծառայողները պահպանություն, իսկ որոշ դեպքերում նաև պաշտպանություն են իրականացնում, ապա ինքնին սա ցույց է տալիս, որ մեր հարևանը մեզ հետ այնքան էլ բարիդրացիական հարաբերությունների մեջ չէ։ Ուստի, նման ցանկացած օրենք առաջին հերթին խարխլում է Հայաստանի Հանրապետության անվտանգությունը, բացի այդ՝ զինապարտ և իրենց պարտքը բանակին տված քաղաքացիների նկատմամբ սա անարդար մոտեցում է։ Ստացվում է, որ նրանք, ովքեր գումար ունեն, կարող են այս կամ այն ճանապարհներով հեռանալ Հայաստանի Հանրապետությունից և որոշ ժամանակ անց, վերադառնալով՝ վճարել և խուսափել պարտադիր համարվող ծառայությունից։ Սկզբունքորեն ես դեմ եմ նման ցանկացած օրենսդրական կամ իրավական փոփոխություններին, ինչպես նաև կրթություն ստանալու նպատակով բանակից ազատվելու նախագծերին։ Դեմ եմ եղել և նախկինում և հիմա, որովհետև այսպես անհավասար պայմանների մեջ է դրվում ՀՀ քաղաքացիների պարտականություն կատարելու սահմանադրական իրավունքը։ Սա անառողջ մթնոլորտ կստեղծի մեր երկրում և քաղաքացիների մոտ»։

Անդրադառնալով նախագիծը ԱԺ ներկայացրած անձանց և նրանց քաղաքական ուժի պատկանելիության հարցին, ռազմական փորձագետը նշում է.«Պետք է ասենք, որ այսօր իշխանականը ուժը ներկայացնող անձանց ճնշող մեծամասնությունը բանակում չծառայած անձինք են, ովքեր ժամանկին օգտվել են այս կամ այն արտոնություններից և խուսափել զինված ուժերում ծառայելու պարտադիր պահանջից։ Նրանից շատերն իրենց բանակում չծառայելու փաստը մեկնաբանում են այլ երկրներում ուսում ստանալու փաստով, սակայն մեր երկրի համար այդպես էլ չբացահայտված է մնում ուսման ծարավ այդ երիտասարդների գիտական ձեռքբերումներն ու նվաճումները։ Անդրադառնալով այս նախագիծն ԱԺ ներկայացրած անձանց, պետք է նկատենք, որ նրանցից առնվազն երկուսը չեն ծառայել զինված ուժերում, որից մեկը նույնիսկ քրեական հետապնդման է ենթարկվել և բանտում հայտնվել զիվորական ծառայությունից խուսափելու համար։ Ստացվում է, որ բանակից խուսափած անձինք օրինագիծ են ներկայացնում Ազգային Ժողով, առաջարկելով գումարի դիմաց օրինական կարգով ազատվել պարտադիր զինծառայությունից։ Այսպիսի երևույթները սկզբունքորեն բացառելու լավագույն օրինակը Իսրայելի որդեգրած քաղաքականությունն է, որտեղ այսօրինակ որևէ արտոնություններ սահմանված չեն, ավելին՝ նույնիսկ արտերկրում բնակվող Իսրայելի քաղաքացիները տարիքը լրանալուն պես վերադառնում են հայրենիք և իրենց պարտքը տալիս զինված ուժերին։ Սա հրեաների համար պատվի հարց է՝ ծառայել սեփական երկրի զինված ուժերում։ Չմոռանանք, որ Իսրայելում զինվորական ծառայությունը պարտադիր է նաև իգական սեռի քաղաքացիների համար»։

Հարցին՝ արդյո՞ք այս նախագծի ընդունման պարագայում պատերազմող Հայաստանի Հանրապետությունը չի հայտնվի անվտանգային կարևոր հարցերի առաջ, ռազմական փորձագետը պատասխանում է՝ նմանատիպ օրինագծերի իրականացումը նպատակ են հետապնդում թուլացնելու պետության անվտանգությունն ու պաշտպանունակությունը։ Վերջինս նկատում է՝ հասարակական- քաղաքական գործիչները, փորձագիտական շրջանակների իրավաբանները սկզբունքորեն պետք է հստակ կեցված դրսևորեն և արտահայտեն նման իրավիճակներում։ Արդյո՞ք ինքը միտում և կանխամտածված հետևողականություն չի տեսնում նմանօրինակ քաղաքականության որդեգրման մեջ, ռազմական փորձագետը պատասխանում է.«Ենթատեքստով հարցի հետ համաձայն եմ, բայց երբ մենք նման գնահատական ենք տալիս, հակառակ կողմից անմիջապես հնչում է նախապես մշակված և ստանդարտ մի տեքստ, ըստ որի՝ նման կարծիք հայտնողները դավադրության տեսության կողմնակիցներ են, թեև ակնհայտ է՝ այն գործողությունները, որոնք արվում են՝ ռազմահայրենասիրական դաստիարակությունը և Հայ եկեղեցու պատմություն առարկաները դպրոցներից բացառելը, փոխարենն այնտեղ սեռական դաստիարակության անհասկանալի առարկայի ներդրումը, Հայ գրականության և Հայոց պատմություն առարկաների նոր չափորոշիչները, ինչպես նաև պարտադիր զինվորական ծառայության հետ կապված այս նոր նախագիծը, սրանք բոլորը միայն մի բանի մասին են խոսում՝ Հայաստանի Հանրապետության ներսում ազգային անվտանգային հարցերը խիստ վտանգված են և սա լրջագույն խնդիր է»։

Հեղինակ՝ Նվարդ Մանվելյան

Աղբյուր` Փաստինֆո