Փաստ ինֆո

Վարչապետի տնտեսության վերաբերյալ պատկերացումները սկսվում և ավարտվում են ՀԴՄ-ով, և դա պետք չէ ընդհանրապես ՀԴՄ շրջանառության հետ կապել։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց Աուդիտորների պալատի նախագահ Նաիրի Սարգսյանը՝ անդրադառնալով ՀՀ վարչապետի այն հայտարարությանը, որ 2020-ի օգոստոսին նախորդ տարվա նույն ամսվա համեմատ ՀԴՄ շրջանառությունը նվազել է ընդամենը 2.5 տոկոսով։

Նաիրի Սարգսյանի կարծիքով տրամաբանական է, որ օգոստոսին պետք է բավականին քիչ լիներ նվազումը, քանի որ մարդիկ նախապատրաստվում էին սեպտեմբերին. «Ամբողջ տարվա խնայողությունները սեպտեմբերի գնումների համար են մարդիկ խնայում, որ գնումները կատարեն, լինի դա հագուստեղեն, սնունդ, գրենական պիտույքներ, թե այլ պարագաների տեսքով։ Տրամաբանական էր, որ օգոստոս ամսին պետք է քիչ լիներ նվազումը։ Լավ կլինի տարեսկզբից այդ ցուցանիշները նայենք, այլ ոչ թե միայն օգոստոս ամսվա համար նայենք, որովհետև հայերն ունեն այսպիսի բնավորություն. Ծնողները երբեք իրենց երեխաների համար ոչինչ չեն խնայում, միգուցե ծնողները շատ-շատ այլ ծախսերից կհրաժարվեն, բայց իրենց երեխաների ծախսերը միանշանակ պետք է կատարեն։ Իմ կարծիքով սրանով է պայմանավորված, որ օգոստոսին շրջանառությունն այդքան քիչ է նվազել»,-ասաց Նաիրի Սարգսյանը։

Վերջինս նշեց, որ 2019-ի ընթացքում 1.9 մլն զբոսաշրջիկ է եկել Հայաստան և յուրաքանչյուրը միջինում 750 եվրո փող է ծախսում Հայաստանում։ Դա 1.6 մլրդ դոլար է կազմում, ինչը ՀՆԱ-ի 12 տոկոսն է կազմում. «Եթե այդ նույն զբոսաշրջիկներն իսպառ բացակայում են, չեն գալիս և սպառում չեն ապահովում, ապա չգիտեմ՝ ինչու է կապը տրվում զբոսաշրջիկների հետ և ինչու է վարչապետը մոտ 12 տոկոսով նվազումը բերում կապում, որ առևտուրը քիչ է նվազել»,-ասաց Նաիրի Սարգսյանը։

Անդրադառնալով մարդկանց գնողունակությանը՝ Նաիրի Սարգսյանը մանրամասնեց՝ որտեղից է մարդկանց մոտ գնողունակություն ձևավորվում։ Նրա խոսքով ժողովրդի մի զանգվածն աշխատում և աշխատավարձ է ստանում, մի զանգվածն արտագնա աշխատանքի է մեկնում, մի զանգվածը ներգրավված է ներգնա տուրիզմի մեջ, մեկն ինչ-որ ապրանք է ծախում, մեկն ինչ-որ հյուրատուն կամ իր տան մի սենյակն է վարձով տրամադրում, մյուսը հանրային սննդի օբյեկտում է աշխատում և այդ ամբողջ շղթան կտրվել է. «Այսինքն` եթե մենք վերցնում ենք, որ տուրիզմի ամբողջ շղթան կտրվել է և ՀՆԱ-ի 12 տոկոս կազմող գումարն այս պահին չի շրջանառվում, ակնհայտ արտագնա աշխատանքի մեկնողների մի ստվար զանգված չի գնացել արտագնա աշխատանքի, հետևաբար այդ գումարը չի ուղարկել ՀՀ։ Մնում է աշխատակազմ, որոնք համարվում են վարձու աշխատողներ պետական կամ մասնավոր հատվածում, որոնք կա՛մ կրճատման տակ են ընկել։ Շատ այլ ոլորտներում աշխատավարձի նվազում է տեղի ունեցել։ Այսինքն եթե մարդու եկամուտները նվազում են, հետևաբար նրա ծախսերն էլ զուգահեռ պետք է նվազեն։ Մոտավորապես այս երեք տեղից գոյացող աղբյուրները, եթե կա՛մ բացակայում են, իսպառ վերանում են, կա՛մ նվազում են, հետևաբար չի կարող սպառումն ավելանալ, չի կարող սպառումը քիչ լինել ու թեթև նվազել, հետևաբար այդ հայտարարություններին լուրջ չեմ վերաբերում»,-ասաց Նաիրի Սարգսյանը։

Դիտարկմանը, որ վարչապետը հայտարարեց՝ հուլիսին աշխատատեղերն ավելացել են, Նաիրի Սարգսյանը նկատեց՝ գրանցված աշխատողի ավելացում դեռևս չի նշանակում աշխատատեղերի ավելացում. «Մենք դեռևս ունենք ստվերային աշխատողներ։ Կառավարության այս անհեռատես հակաճգնաժամային միջոցառումներն էլ նպաստեցին, որ մարդիկ թեկուզ աշխատողին գրանցեն, բայց չվարձատրեն իրականում, որովհետև յուրաքանչյուր 1/5 աշխատակցի աշխատավարձի չափով փոխհատուցում են ստանում և տարբեր նմանատիպ բաներ»,-նշեց Նաիրի Սարգսյանը։

Վերջինս նշեց` դժվար է ասել երկրում սոցիալական կոլապս կա, թե ոչ։ Նաիրի Սարգսյանի խոսքով կառավարությունը ևս չի կարող դա ասել։

Աղբյուր` Փաստինֆո