Փաստ ինֆո

Պետության պարտավորությունն է քաղաքացիներիԿորոնավիրուսով պայմանավորված համաճարակը մարդկանց կյանքին ու առողջությանը վտանգ սպառնալուց զատ, նաև տարաբնույթ անհարմարությունների, զրկանքների ու չնախատեսված ծախսերի պատճառ է դարձել։ Գաղտնիք չէ, որ բնակչության առնվազն մեկ քառորդի ծայրահեղ աղքատության պայմաններում անգամ խնդրահարույց է Կառավարության կողմից պարտադրված դիմակներ գնելը։ Ուումնասիրելով համաճարակի առնչությամբ տարբեր երկրներում ձևավորված իրավական կարգավորումները, անչափ հետաքրքիր փաստերի հանդիպեցինք։

Պարզվում է հետխորհրդային բոլոր երկրնեում տարբեր անվանումներով ընդունված օրենքներով պետությունն ամբողջությամբ կամ մասամբ ստանձնել է համաճարակով պայմանավորված լրացուցիչ պարագաների, այդ թվում՝ դիմակների անվճար հատկացումը։ Այսպես, «Բնակչության և տարածքների պաշտպանությունը բնածին և տեխնածին բնույթի արտակարգ իրավիճակներից» ՌԴ օրենքի 18-րդ հոդվածի համաձայն, վերը նշված ծախսերը, այդ թվում՝ դիմակների դիմաց ծախսերն ամբողջովին փոխհատուցվում են։ Այս օրերին էլ կարելի է նկատել, որ ՌԴ֊ում որևէ առևտրի կետ մտնելուց առաջ մուտքերի մոտ անվճար տեղադրված են դիմակներ, որոնք մատչելի են գնորդների համար։

Ի դեպ, մի փոքր այլ կարգավորում է նախատեսված Վրաստանի «Քաղաքացիական անվտանգության մասին» օրենքով, որի 12-րդ հոդվածի համաձայն, համաճարակով պայմանավորված միջոցառումների ֆինանսավորումը նախատեսված է ինչպես պետական բյուջեի, տեղական բյուջեների, այնպես էլ կազմակերպությունների միջոցների հաշվին։

Համանման կարգավորում է ամրագրված նաև մեր երկրում, այսպես՝ «Արտակարգ իրավիճակներում բնակչության պատպանության մասին» օրենքի 10-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն.

«Բնակչության անհատական պաշտպանությունը մարդկանց շնչառական օրգանները եւ մաշկը պաշտպանում է թունավոր գոլորշիների կաթիլներից, աերոզոլների ներգործությունից, ճառագայթային փոշիներից, ախտահարույց մանրէներից եւ թունավոր նյութերի ազդեցությունից:

Անհատական պաշտպանության միջոցներով ապահովումն իրականացնում են պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինները, ձեռնարկությունները, հիմնարկները, կազմակերպությունները»։

Այսպիսով, կոնկրետ մեր երկրում անհատական պաշտպանության միջոցների, իսկ դիմակները չեն կարող բացառություն լինել, ապահովումը, ըստ օրենքի՝ պետք է իրականացվի պետական, տեղական բյուջեների, ինչպես նաև կազմակերպությունների միջոցներից։

Արևմտյան երկրների փորձի մասին լրատվության ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ այս երկրներում միայն խիստ սահմանափակ բնակավայրերում է նախատեսված հանրային վայրերում դիմակները կրելը, սակայն այդպիսի դեպքերում դրանց ձեռքբերումը չի փոխհատուցվում, փոխարենը փոխհատուցվում է այն հաստատությունների կրած վնասները, որոնք հարկադրված են եղել որոշ ժամանակով դադարեցնել իրենց աշխատանքը։

Ինչևէ, փաստորեն մեր ազգային օրենսդրությամբ նախատեսված է, ինչպես արդեն ընդգծվեց, որ կոնկրետ դիմակներ ձեռք բերելու պատասխանատուն մասնավոր ֆիզիկական անձինք չեն, իսկ սա նշանակում է, որ յուրաքանչյուր ֆիզիկական անձ ունի ոչ միայն փոխհատուցում պահանջելու օրինական հիմք, այլև կարող է նույն կերպ պահանջել, որպեսզի իրեն վերադարձնեն դիմակ չկրելու համար գանձված տուգանքները։

Կարծում ենք, որ եթե հանրային իշխանության մարմինները իրենց նեղություն տային և փորձեին գործել օրենքով, ապա կդրսևորեին առավել չափավոր վարքագիծ ու կներկայացնեին ողջամիտ պահանջներ։

Հեղինակ՝ Մարինե Մինասյան

Աղբյուր` Փաստինֆո