Փաստ ինֆո

Սահմանամերձ Բերդ բնակավայր տանող ճանապարհն անբարեկարգ է, բնակիչներն ստիպված օգտվում են այլ ճանապարհից՝ հայտնվելով հակառակորդի կրակի թիրախում։

Հայաստանի Հանրապետության Տավուշի մարզը զբաղեցնում է երկրի ընդհանուր տարածքի շուրջ 9 տոկոսը՝ կազմելով 2.7 հազար քառակուսի կիլոմետր: Մարզն ընդգրկում է 152.6 կմ միջպետական նշանակության, 336.8 կմ հանրապետական նշանակության և 300,1 կմ մարզային /տեղական/ նշանակության ընդհանուր օգտագործման ավտոմոբիլային ճանապարհներ։ Մարզի ճանապարհային հանգույցներն ու դրանց հետ կապված ցանկացած խնդիր առավել զգայուն է դառնում հատկապես հակառակորդի կողմից ռազմական ագրեսիայի դրսևորման ժամանակահատվածներում, ինչպես տեղի ունեցավ հուլիսին։

Մարզկենտրոն Իջևանից դեպի Բերդի բնակավայր տանող միակ բարեկարգ ճանապարհն անցնում է Վազաշեն գյուղի միջով։ Ճանապարհի ընդհանուր երկարությունը 62 կմ է։ Ճանապարհը բարեկարգ է, սակայն անվտանգ չէ։ Վազաշենից Պառավաքար տանող հատվածում այն անցնում է հակառակորդի կողմից վերահսկվող ռազմական դիրքերին մոտ հարևանությամբ։ Եղանակային անբարենպաստ պայմանների պատճառով ճանապարհի այս հատվածը երբեմն փակվում կամ անմատչելի է դառնում, իսկ առավել հաճախ՝ Պաշտպանության նախարարության հորդորով՝ անվտանգության նկատառումներից ելնելով, հակառակորդի կողմից դիմահար կրակոցների հնարավորությունը չեզոքացնելու նպատակով, երթևեկությունն այդ ճանապարհով արգելվում է։

Մարզկենտրոնից Բերդ տանող միակ ամենաապահով ուղին այս պահին Իջևան – Իծաքար – Բերդ գրունտային ճանապարհահատվածն է, որ անցնում է անտառի միջով, հուսալի է, կրակահերթերից հեռու, գործարկել է 1993 թվականին։ Իջևան – Իծաքար – Բերդ երթուղին սահմանամերձ և հրետակոծվող մարզի համար պատերազմական իրավիճակներում ամենակենսունակ և բացառիկ կարևորության ռազմավարական նշանակություն ունեցող ճանապարհահատված է։ Վերանորոգման խիստ կարիք ունեցող այս ուղին Իջևան – Բերդ ճանապարհահատվածը կրճատում է ավելի քան 13 կմ-ով, մարզկենտրոնից Բերդ տանող ճանապարհահատվածը դարձնելով 49.5 կմ։

Սահմանամերձ Տավուշում թշնամու հրահրած ռազմական ագրեսիայի վերջին դրսևորումներից հետո ձեռնարկված անվտանգության միջոցառումների ֆոնին, ի թիվս շատ այլ հարցերի, Տավուշի մարզպետ Հայկ Չոբանյանի կողմից հիշատակվեց նաև ճանապարհային անվտանգության խնդիրը։

Մամուլի ասուլիսներից մեկի ընթացքում, անդրադառնալով անվտանգային խնդիրներին, դիմելով բոլոր նրանց, ովքեր պատրաստվում են մեկնել Բերդ, մազպետը կոչ արեց օգտվել Իջան- Գանձաքար-Իծաքար-Բերդ երթուղուց, վկայակոչելով վերոհիշյալ ճանապարհահատվածի առավել անվտանգ լինելու հանգամանքը, նկատելով նաև, որ այլ պարագաներում, այսինքն՝ իրավիճակի սրման դեպքում կարող են ծագել անվտանգային խնդիրներ։

«Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում Տավուշի մարզպետ Հայկ Չոբանյանն ընդգծեց. «Բերդ - Իծաքար –Գանձաքար - Իջևան ճանապարհահատվածն, ըստ էության, Բերդ համայնքին կապող ամենանապահով ճանապարհն է, որ անվտանգ համարվելու համար գտնվում է սահմանից բավարար հեռավորության վրա։ Ճանապարհահատվածի շինարարությունն ընդգրկված է առաջիկա տարիների միջնաժամկետ ծախսային ծրագրերում, սակայն այժմ, ստեղծված սահմանային իրավիճակով պայմանավորված, մենք Կառավարությունում քննարկում ենք ժամկետների հնարավոր մոտեցման հարցը։ Անխտիր բոլորը հասկանում են այդ ճանապարհի ռազմավարական նշանակության կարևորությունը»։

Մարզկենտրոնից դեպի Բերդ համայնք տանող առավել անվտանգ ճանապարհի վերանորոգման շուրջ «Փաստինֆո»-ն խոսել է նաեւ Բերդի խոշորացված համայնքի ղեկավար Հարություն Մանուչարյանի հետ.«Առաջիկա տարում Բերդ համայնքին կապող երեք կարևոր ճանապարհ ունենք վերակառուցելու՝ առաջինը՝ Իջևանից եկող ասֆալտապատ ճանապարհը, երկրորդը՝ Բերդ – Իծաքար- Գանձաքար- Իջևան ճանապարհը և երրորդը, որ մենք «սարի ճանապարհ» ենք ասում՝ Բերդ – Ճամբարակը։ Այսինքն, 2021-ին մեր ճանապարհներից 18 կմ հատվածով վերանորոգվելու է, բայց դրանով հարցը չի ավարտվելու։ Ճանապարհաշինությունը շարունակվելու է նաև հաջորդ՝ 2022 թվականին։ Պետությունը մեզ չի մոռացել և ձեր կողմից հիշատակված՝ Բերդ – Իծաքար- Գանձաքար- Իջևան ճանապարհն էլ ռազմավարական նշանակության կարևորություն ունի, այդ մասին բոլորը գիտեն։ Դա անհամեմատ ավելի ապահով ուղի է, քան այս պահին մեր օգտագործվող ճանապարհն է և հույս ունենք, որ դեպի Բերդ բերող այս ճանապարհահատվածը շուտով վերանորոգված կլինի»։

«Իհարկե կոմունիկացիաները շատ կարևոր են և մենք դա դիտարկում ենք՝ առաջին հերթին անվտանգության, ինչպես նաև տարածաշրջանի զարգացման տեսանկյունից։ Բերդ – Իծաքար- Գանձաքար- Իջևան ճանապարհը չափազանց կարևոր է այս տարածաշրջանի համար։ Այստեղ հերոսական մարդիկ են ապրում, ովքեր մտածում են ոչ թե պարզապես գոյատևելու, այլև արագ տեմպերով զարգանալու մասին։ Երբ քարտեզին ենք նայում, Շամշադինը մի տեսակ ոնց որ ընդհանուր աշխարհից կտրված անկլավ լինի, ուստի շատ կարևոր է, որ այն մի քանի ճանապարհներով կապված լինի՝ գլխավոր մայրուղիների, մայրաքաղաքի և շրջակա աշխարհի հետ։ Հիմա բարեկարգ վիճակում է Վազաշեն- Պառավաքար ճանապարհահատվածը, բայց և՛ անվտանգության, և՛ ապահովության, և՛ հարմարավետության տեսակետից Բերդ – Իծաքար- Գանձաքար- Իջևան ճանապարհն ամենաապահովն ու կարճն է։ Շատ կարևոր է նաև Բերդ - Ճամբարակ ճանապարհահատվածի վերակառուցումը։ Սրանք ոչ միայն կյանքի ապահով և անվտանգ ճանապարհներ են, այլ նաև տուրիզիմին ու տարածաշրջանին մեծապես խթանող կոոմունիկացիոն համակարգեր։ Մենք հույս ունենք, որ անբարեկարգ վիճակում գտնվող ճանապարհները շուտով իրենց խնդրի լուծումը կգտնեն»,-ասում է Բերդ քաղաքի և տարածաշրջանի հոգևոր հովիվ տեր Արամ քահանա Միրզոյանը

Հեղինակ՝ Նվարդ Մանվելյան

Աղբյուր` Փաստինֆո