Փաստ ինֆո

Վերջին օրերին Թուրքիայի ակտիվությունը պետք է տեղավորել ինստիտուցիոնալ հարթությունում, որովհետև դա ոչ թե պահի տակ ի հայտ եկած ակտիվություն է, այլ Թուրքիայի մշակված քաղաքականությունն է՝ ներթափանցելու տարածաշրջանային տարբեր կոնֆլիկտներում և դրանք թեժացնելու առումով։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց թուրքագետ Ռուբեն Մելքոնյանը։

Դիտարկմանը՝ Թուրքիան անուղղակի կերպով աջակցում է Ադրբեջանին, հնարավո՞ր է, որ նա դիմի նաև ռազմական գործողությունների, թուրքագետը նկատեց՝ իհարկե Թուրքիայի մեծ ցանկությունն է ուղղակիորեն մասնակցել ռազմական գործողություններին ընդդեմ Հայաստանի, բայց կան զսպող մեխանիզմներ. «Պատճառը ոչ թե թուրքական հումանիստական մոտեցումն է, որ Թուրքիան չի ներխուժում Հայաստան՝ ռազմական միջամտություն իրականացնելու, այլ զսպող մեխանիզմներն են, որոնք թույլ չեն տալիս դա։ Ամենառեալ մեխանիզմներից մեկը հայ-ռուսական ռազմավարական դաշինքն է և Հայաստանի ռուսական բազան, իսկ երկրորդը՝ ՀԱՊԿ-ը։ Չնայած այս վերջինը տարբեր առումներով քննադատությունների է արժանանում, երբեմն նրա արձագանքները մեզ չեն գոհացնում, բայց, այնուամենայնիվ, ընկալվում է որպես զսպող մեխանիզմ»,-ասաց Ռուբեն Մելքոնյանը։

Հարցին՝ արդյոք այդ մեխանիզմներն այնքան արդյունավետ են, որ այս անգամ էլ կզսպեն Թուրքիայի ռազմական գործողություններ իրականացնելու ցանկությունը, Ռուբեն Մելքոնյանն ասաց, որ այդ մեխանիզմներն իրենց արդարացրել են, պարզապես փոփոխվող իրավիճակներում պետք է քայլեր անել դրանց արդյունավետությունը բարձրացնելու ուղղությամբ։

Այնուամենայնիվ Թուրքիայի նման հարևան ունենալով՝ մենք երբեք չպետք է հանգիստ լինենք. «Թուրքիայից կարելի է ակնկալել ամեն տեսակի սադրանք և տարատեսակ բացասական զարգացումներ։ Մենք պետք է էլ ավելի զգոն լինենք և օգտագործենք մեր բոլոր ռեսուրսները միջազգային տարբեր հարթակներում, գործընկեր երկրների հետ մեր հարաբերություններում՝ զսպելու թուրքական ագրեսիան։ Թուրքական ագրեսիան զսպելու համար ամենաառաջնայինը մեր դաշնակցային հարաբերություններն են ստրատեգիական դաշնակցի՝ Ռուսաստանի հետ, որի հետ հարաբերությունների բարելավումը, կամ ավելի բարձր մակարդակի տեղափոխումը կարծում եմ՝ երկուստեք շահեկան է»,-նշեց թուրքագետը։

Ինչ քայլեր կարող ենք սպասել Թուրքիայից առաջիկայում, Ռուբեն Մելքոնյանը նկատեց՝ թուրքական ղեկավարության ակտիվությունն աննախադեպ է և այդ ակտիվության մեջ կան բացահայտ սպառնալիքներ, ընդ որում սպառնալիքները ոչ միայն տեսական հարթությունում են, այլև գործնական. «Թուրքիայի երեկվա անվտանգության խորհրդի նիստը և ընդունված հայտարարությունը կարծում եմ՝ վերջին տարիներին ամենաագրեսիվ և ամենառազմատենչ հայտարարությունն էր Թուրքիայի կողմից և չի կարելի դրան անտարբերությամբ մոտենալ։ Դա չի կարելի համարել լոկ հայտարարություն։ Դա գործողությունների ծրագիր է և պետք է համադրենք այլ գործողությունների հետ, որ հիմա տեղի են ունենում Թուրքիայում։ Մենք պետք է պատրաստ լինենք վատագույն սցենարին, այսինքն Թուրքիայից տեսականորեն սպասենք ամենավատ անակնկալները։ Դրանով կբարձրացնենք նաև մեր զգոնությունը։ Ավելի լավ է պատրաստ լինենք վատ սցենարների, բայց լինեն ավելի լավ սցենարներ, քան թուլացնենք մեր զգոնությունը և չկարողանանք դիմագրավել հնարավոր վտանգները»,-ընդգծեց թուրքագետը։

Ինչ վերաբերում է մեր կողմից իրականացվող լուրջ մոնիթորինգին և պատրաստվածությանը, թուրքագետը նշեց՝ տեսնում է որոշ դրական զարգացումներ, մասնավորապես դիվանագետների, դեսպանների մի մասը բավական լուրջ աշխատանքներ են կատարում, բայց տեսնում է նաև թերացումներ, հապաղումներ, պատասխանատու կառույցների ու անձանց կողմից իրականության ոչ ճիշտ գնահատականներ. «Կարծում եմ՝տարբեր ոլորտների պատասխանատուները պետք է հարցին մոտենան նաև մի փոքր վատատեսական տեսանկյունից, որովհետև Թուրքիայի հանդեպ ունենալ պատրանքներ, որ նա փոխվել է, որ կան լավ թուրքեր և թուրքական սպառնալիքը չեզոքացված է, դա ուղղակի աններելի սխալ է հայ քաղաքական մտածողության մեջ, որը տարիներ շարունակ քարոզվել է և հիմա ունենք դրա հետևանքները։ Պետության շարունակականության, պետության անվտանգության պահպանման տեսանկյունից մենք պարտավոր ենք այդ բոլոր մեխանիզմներն ու գործառույթներն իրականացնել հավուր պատշաճի։ Հապաղումը, ուշացումը, թերացումը և այլն, ուղղակի աններելի են»,-եզրափակեց Ռուբեն Մելքոնյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո