Փաստ ինֆո

Ադրբեջանն այս գործընթացներում գործիք է՝ Թուրքիայի և Թուրքիայի ռազմաքաղաքական դաշնակիցների ձեռքին։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց ռազմական փորձագետ Հայկ Նահապետյանը։

«Այն, ինչ այսօր կատարվում է, եթե գնահատենք աշխարհաքաղաքական և տարածաշրջանի զարգացումների առումով, Ադրբեջանի ազգային պետական շահերի սպասարկման տիրույթում չէ, քանզի ինքը գործողություններ է սկսել մի պետության դեմ, ով դաշինքի անդամ է, ՀԱՊԿ անդամ է, որով Հայաստանը հանդիսանում է նաև ՌԴ ռազմավարական դաշնակից։ Այսինքն՝ Հայաստանի դեմ ցանկացած գործողություն, որը հետագայում կարող է վերածվել ագրեսիայի, ներքաշում է նաև ՌԴ-ին՝ իր ամբողջ ներուժով։ Արդյո՞ք դա ձեռք է տալիս Ադրբեջանի այս պահին ռազմաքաղաքական ղեկավարությանը, կարծում եմ, որ ոչ»,- նշեց նա։

Ռազմական փորձագետը գտնում է, որ սա ավելի մեծ ծրագրի մի մաս է, որով մի քանի նպատակ են հետապնդում, մասնավորապես՝ Հարավային Կովկասում հակամարտության նոր օջախը վերածել ռազմական բախումների, որը ձեռնտու է առաջին հերթին Թուրքիային, քանի որ Թուրքիան Ռուսաստանի հետ երկու դրվագով հակամարտության մեջ է, մեկը Սիրիայում, մյուսը՝ Լիբիայում։

Ըստ նրա` Թուրքիան Ադրբեջանի ձեռքով Ռուսաստանի համար նոր ճակատ է բացում, ընդ որում՝ Սիրիայի և Լիբիայի դեպքում թուրքերն ուղղակիորեն են ներկայացված, ապա այսօր՝ Ադրբեջանի միջոցով, այսինքն՝ Ադրբեջանը գործիք է։

Ավելին` նրա կարծիքով, Թուրքիան և իր ռազմաքաղաքական դաշնակից երկրները՝ ի դեմս Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի, փորձում են Ադրբեջանում իրականացնել իշխանափոխություն, քանի որ Ադրբեջանի ներկայիս նախագահ Իլհամ Ալիևը կողմ չէ յուրաքանչյուր ռազմական ավանտյուրայի: Վերջինս, ըստ փորձագետի, տիրապետում է իրավիճակին և շատ լավ է հասկանում ուժերի համապատասխան դասավորությունը ինչպես աշխարհաքաղաքական, այնպես էլ՝ իր տարածաշրջանում, ուստի Թուրքիային և իր դաշնակիցներին պետք է Ադրբեջանում ունենալ իրենց հլու-հնազանդ, կամակատար մի ուժ, որն այս տարածաշրջանում ցանկացած պահի պատրաստ է իրենց հրամանով և հրահանգով ուղղակի բոցավառվել։

«Կարծում եմ՝ Թուրքիան պատրաստվում է Ալիեւին փոխարինել պրոթուրքական կամ պանթյուրքիստական կամ իսլամական արմատակլան ուղղություն դավանող քաղաքական, ինչու չէ նաև, կրոնական և ռազմական ուժով։ Ալիևն այդ առումով հակառակ գործոն է»,-նշեց Նահապետյանը։

Դիտարկմանը, որ Ադրբեջանն ինքը պարբերաբար պնդում է, որ Թուրքիան «մեծ եղբայր» է, փորձագետն արձագանքեց՝ նշելով, որ յուրաքանչյուրն առաջին հերթին պետություն է և յուրաքանչյուր պետություն, պետության ղեկավարություն, իշխանություն սպասարկում է իր երկրի ազգային-պետական շահերն այնքանով, որքանով կարող է սպասարկել, որովհետև հիմնականում չկան պետություններ, որոնք ամբողջությամբ ինքնիշխան են։

«Ինչ որ շահերի առումով կա համադրում՝ Թուրքիան զինել է, Թուրքիան պատրաստում է, մարզում է Ադրբեջանի ԶՈՒ շատ սպաների, բայց այն, ինչ այժմ իրականում տեղի է ունենում, պետք է դիտել ոչ թե երկու պետությունների հարաբերությունների միջպետական հարթության մեջ, այլ՝ աշխարհաքաղաքական խաղացողների շահերի սպասարկման համատեքստում։ Այդ առումով, եթե պետք լինի Ալիևի իշխանությունը զոհասեղանին դնելու, ապա կասկած չունենաք, որ Ալիևի իշխանությունը կդնի զոհասեղանին, որովհետև, այնուամենայնիվ, Թուրքիայի ամեն պահանջը կամ խնդրանքը չէ, որ կատարում է:

Օրինակ՝ Ադրբեջանն իր նավթն անվճար չի տալիս Թուրքիային, նավթը տալիս է և փոխարենը զենք վերցնում։ ՆԱՏՕ-ին և Թուրքիային պետք է, որ Ալիևին փոխարինի մի վարչակազմ, որը հլու հնազանդ կատարելու է առաջին հերթին Թուրքիայի իշխանությունների, Էրդողանի հրամաններն ու հրահանգները»,- ասաց Նահապետյանը՝ ընդգծելով, որ, եթե Ալիևը Հայաստանի հետ կոնֆլիկտ ունենալու խնդիր ուներ, ապա Արցախի առումով վերջինս ավելի նպաստավոր պայմաններում էր՝ գործողություններ սկսելու առումով, քանի որ Արցախը չճանաչված պետություն է և Ադրբեջանն իր ցանկացած գործողություն այս կամ այն ձևով կարող է հիմնավորել, որ ինքն ունի իրավական և բարոյական մոտեցումներ՝ գործողություններ սկսելու համար, մինչդեռ՝ այս դեպքում գործողություններ է իրականացնում ՀԱՊԿ անդամ պետության դեմ։

Աղբյուր` Փաստինֆո