Փաստ ինֆո

ՀՀ ՔՕ 300-րդ հոդվածի սահմանադրականության հարցին պետք է գնահատական տրվի։ Այս մասին ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի և մյուսների գործով դատական նիստին ասաց Ռոբերտ Քոչարյանի պաշտպան Հովհաննես Խուդոյանը՝ ներկայացնելով գործի վարույթը կասեցնելու և ՍԴ դիմելու մասին միջնորդությունը։

«ՍԴ-ում կա գործի վարույթ՝ կապված ՀՀ ՔՕ 300.1-րդ հոդվածի սահմանադրականության հետ, սակայն այս պահին առկա չէ նախկին խմբագրությամբ ՀՀ ՔՕ 300-րդ հոդվածով վարույթ։ Ցանկացած դատավարական որոշման հիմքում դատարանը պետք է կիրառի որոշակի նորմեր։ Մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ ՔՕ 300.1-րդ հոդվածով, բայց քրեական իրավունքի տեսությունից ակնհայտ է, որ պետք է քննարկման առարկա դարձվի նաև նախկին խմբագրությամբ ՀՀ ՔՕ 300-րդ հոդվածը, որովհետև արարքի հանցավոր լինելը և պատժելիությունը որոշվում է արարքի կատարման պահին գործող օրենքով։ Դատարանը պետք է գնահատի, թե արդյո՞ք մեղադրանքը, որն առաջադրված է դատավարության մասնակիցներին, համապատասխանում է ՀՀ ՔՕ նախկին խմբագրությամբ 300-րդ հոդվածին։ Այսինքն՝ այս պահին չգործող քրեական օրենսգրքի հոդվածն այս գործով ամբաստանյալների համար գործող և ուժ ունեցող հոդված է »,- ասաց Խուդոյանը՝ նշելով, որ դատավոր Դավիթ Գրիգորյանը ՍԴ դիմելիս բարձրացրել է նաև այդ հարցը՝ սեփական նախաձեռնությամբ, սակայն ՍԴ-ն վարույթ չի ընդունել։

Ինչ վերաբերում է գործի շրջանակներում ներկայում ՍԴ դիմելու իրավաչափության հարցին, Խուդոյանը նշեց, որ եղել է իրավական խնդիր, որն առաջացել է Վերաքննիչ քրեական դատարանի՝ նախագահությամբ դատավոր Արմեն Դանիելյանի դատական ակտի արդյունքում, երբ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքում չնախատեսված՝ բողոքարկման ոչ ենթակա որոշումն ընդունվեց քննության և դրա շրջանակներում որոշում կայացվեց, որով, ըստ էության մի կողմից հաստատվեց, որ առաջին ատյանի դատարանն իբրև թե չէր կարող դիմել ՍԴ և անհասկանալի է այդ որոշման իրավական ուժը՝ ինչ հեռանկար կունենար Դավիթ Գրիգորյանի որոշումը և մյուս կողմից՝ ՍԴ-ն վարույթ ընդունեց այդ դիմումը, որն առ այսօր այդ դիմումը քննվում է։

«Ստեղծվեց՝ սահմանադրաիրավական և քրեադատավարական ինստիտուտների որոշակի հակասություն, որն իրականում մեր օրենսդրության մեջ առկա չէ, ուղղակի որոշակի մեկնաբանությունների արդյունքում անհարմարություն ստեղծվեց։ Դատարանին ոչ ոք չի խանգարում ներկայացվելիք հիմնավորումների շրջանակներում կրկին դիմել ՍԴ՝ այս անգամ 300-րդ հոդվածի համապատասխանությունը քննելու առումով՝ նկատի ունենալով, որ բավականին տևական ժամանակ այդ գործընթացից անցել է և ընդհանրապես քրեական իրավունքի վերաբերյալ որակման հիմք հանդիսացող հոդվածների հետադարձության, փոխհարաբերակցության համար որոշակի աշխատանք կատարվել է, բացի այդ՝ կան երկու միջազգային հեղինակավոր աղբյուրներից իրավական կարծիքներ, ժամանակային առումով դա որևէ լրացուցիչ ծանրաբեռնվածություն չի առաջացնելու ոչ դատարանի, ոչ ՍԴ-ի համար, իսկ իրավական առումով տալու է բազմաթիվ հարցերի պատասխաններ՝ առանց որոնց այս պրոցեսը շարունակելն իմաստազուրկ է և նաև ոչ իրավաչափ, իսկ ավելի խիստ գնահատականի դեպքում՝ ապօրինի»,- ասաց Խուդոյանը։

Նրա խոսքով՝ դատարանները ոչ միայն իրավասու են, այլև՝ բոլոր այն դեպքերում, երբ ներքին համոզմամբ առկա է կասկած կիրառվող նորմի սահմանադրականության առումով, դատարանի պարտականությունն է դիմել ՍԴ։

Նա ընդգծեց, որ նախկինում ներկայացված միջնորդությունների՝ կապված քրեական գործի վարույթի կարճման և քրեական հետապնդումը դադարեցնելու հետ, խափանման միջոցի փոփոխման վերաբերյալ , որոշումների հիմքում լինելու է հենց 300-րդ հոդվածը, քանի որ, ըստ Խուդոյանի, եթե համաձայնության գան, որ 300-րդ հոդվածը կիրառելի չէ այս գործով, ապա պետք է վեր կենան և գնան այդտեղից, իսկ գործը պետք է փակվի, քանի որ 2009թ-ից առաջ ՀՀ ՔՕ 300.1-րդ հոդվածը գոյություն չի ունեցել։

«Եթե դատարանը պետք է գնահատի՝ արդյոք այդ արարքը եղել է, թե ոչ, պետք է հղում կատարի այդ նորմին և առաջադրված մեղադրանքում շարադրված գործողությունների, շարժառիթների, նպատակների համակցությունը գնահատի այդ հոդվածի սահմաններում և գնահատի երկու հանցակազմերի հարաբերակցությունը, որը, բազմիս նշել ենք, որ չեն համընկնում, բացի այդ՝ երկու հոդվածներն էլ ունեն որոշակիության խնդիր։ Այն դեպքում, երբ դատարանը պետք է գնահատի 300-րդ հոդվածի համապատասխանությունը 300.1-րդ հոդվածին, արդեն այդ նորմը կիրառվում է։ Մեր գոյության փաստով էլ դատական նիստերի դահլիճում կարող ենք պնդել, որ այդ նորմը կիրառվում է այս գործի շրջանակներում»,- ասաց Խուդոյանը։

Սույն գործով մեղադրյալի կարգավիճակում են ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը, ՀՀ ԶՈՒ նախկին գլխավոր շտաբի պետ, ՀԱՊԿ նախկին գլխավոր քարտուղար Յուրի Խաչատուրովը, ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Սեյրան Օհանյանը և ՀՀ նախկին փոխվարչապետ Արմեն Գևորգյանը։

Յուրի Խաչատուրովը և Սեյրան Օհանյանը մեղադրվում են սահմանադրական կարգը տապալելու մեջ, Ռոբերտ Քոչարյանը՝ ՀՀ սահմանադրական կարգը տապալելու և առանձնապես խոշոր չափերով կաշառք ստանալու, իսկ Արմեն Գևորգյանը՝ ՀՀ սահմանադրական կարգը տապալելուն օժանդակելու, առանձնապես խոշոր չափերով կաշառք ստանալու և հանցավոր ճանապարհով ստացված գույքն օրինականացնելու մեջ։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո