Փաստ ինֆո

ՀՀ Սահմանադրությամբ մենք ունենք խորհրդարանական կառավարման ձև։ Իհարկե, ավելի խորը վերլուծելու դեպքում՝ դա վարչապետական կառավարման ձև է, որովհետև եթե համեմատենք մեր խորհրդարանի դերը էապես զիջում է Եվրոպական խորհրդարանական հանրապետություններում խորհրդարանի դերին։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց իրավաբանական գիտությունների թեկնածու, փաստաբան Արտյոմ Գեղամյանը։

Վերջերս ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանի ստորագրած՝ «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» սահմանադրական օրենքում լրացումներ և փոփոխություն կատարելու մասին, «Սահմանադրական դատարանի մասին» սահմանադրական օրենքում լրացումներ կատարելու մասին օրենքների փաթեթը ենթադրում է, որ Ազգային ժողովի ընդունած սահմանադրական փոփոխություններն այլևս չեն ուղարկվի նախագահի ստորագրմանը։ Ստացվում է, որ մեկ գրչի հարվածով ՀՀ նախագահն իր լիազորությունները պակասեցրեց մեկով։

«Բոլոր խորհրդարանական կառավարման համակարգերում նախագահն ունի պետության օպերատիվ կառավարման հարցերում սահմանափակ դեր։ Որոշ պետություններում նախագահը համարվում է պետության գլուխը։ Այդպես է նաև ՀՀ-ում, այսինքն՝ ՀՀ-ում նախագահը համարվում է պետության գլուխը։ Իմ կարծիքով, Արմեն Սարգսյանը անարդարացիորեն մեծ քննադատության է արժանանում քաղաքական ուժերի կողմից»,-ասաց արդարադատության նախկին փոխնախարարը։

Արտյոմ Գեղամյանի խոսքով Արմեն Սարգսյանի պարագայում մենք ունենք մի շատ կարևոր բացառություն. Արմեն Սարգսյանի ռեսուրսը Հայաստանի Հանրապետությունում արդյունավետ չի օգտագործվում։ «Արմեն Սարգսյանի անձնական ռեսուրսը շատ ավելի մեծ է, քան դա տալիս է հանրապետության նախագահի կարգավիճակը։ Եվ ես հասկանում եմ, որ զբաղեցնելով նախագահի պաշտոնը՝ նախագահը նաև պետք է կրի պատասխանատվություն ներպետական, իրավական և քաղաքական պրոցեսներում, բայց մյուս կողմից Սահմանադրությունը նրան չի տալիս այդ պրոցեսներին ակտիվորեն մասնակցելու հնարավորություն և ստեղծված բարդ իրավիճակում կարծում եմ նախագահի բռնած դիրքը ամենաչեզոքն ու ամենաճիշտն է։

Այն դիտարկմանը, թե արդյոք խորհրդարանական կառավարման ձևը Հայաստանում արդարացնում է իրեն, Արտյոմ Գեղամյանը պատասխանեց, որ «որպեսզի կառավարման ձևն արդարացված լինի, այն ինչ որ Սահմանադրությամբ ամրագրված է պետք է որոշակի ժամանակահատվածի ընթացքում վերածվի սահմանադրական մշակույթի»։

ՀՀ-ում, եթե խոսենք փաստացի կառավարման մասին, ըստ Արտյոմ Գեղամյանի, մենք ունենք մեկ քաղաքական ուժի միահեծան կառավարություն և այդ քաղաքական ուժի կողմից նշանակված վարչապետի՝ մեծ հաշվով ոչնչով չսահմանափակված իշխանություն։ «Կարևոր է նշել, որ 2018 թվականի խորհրդարանական ընտրության ժամանակ ժողովուրդը ազատ կամարտահայտությամբ վստահության աննախադեպ բարձր քվե տվեց գործող կամ կառավարող քաղաքական ուժին, որի հետևանքով ունենք այն ինչ ունենք։ «Բնականաբար այդ պայմաններում, այսինքն, եթե չլիներ նման քաղաքական բացարձակ մեծամասնություն, իշխող քաղաքական ուժը որոշումներ կայացնելուց առաջ ավելի մանրակրկիտ կկշռադատեր դրանց հետևանքները»,- ասաց նա։

Աղբյուր` Փաստինֆո