Փաստ ինֆո

2020 թվականի մայիսի 27-ին ՀՀ Ազգային ժողովն առաջին ընթերցմամբ ընդունեց Հայաստանի Հանրապետության օրենքների  նախագծերի փաթեթ (Ընդունված փաթեթը կոչվում է՝«Հայաստանի Հանրապետության ընտրական օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացում-ներ կատարելու մասին»  և  «Կուսակցությունների մասին» սահմանադրական օրենքում փո-փոխություններ կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական օրենքների, «Տեղական ինքնակառավարման մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրա-ցումներ կատարելու մասին» և «Երևան քաղաքում տեղական ինքնակառավարման մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացում կատարելու մասին» Հայաստանի Հանրապետու-թյան օրենքների  նախագծերի փաթեթ:), որով սահմանվում է համայնքների ավագանիների 100% համամասնական ընտրակարգ Հայաստանի Հանրապետության գործնականում գրեթե բոլոր համայնքներում:

Այդ ընտրակարգով ՄԻԱՅՆ կուսակցություններին և դրանց դաշինքներին է ամրագրվում ընտրություննե­րին մասնակցելու ու համայնքի կառավարման բարձրագույն մար­մին՝ ավագանի ձևա­վորելու իրավունքը: Դա դեռ բավական չէ, համայնքի ղեկավարի նշանակումը նա­խա­տեսվում է այդ ավագանու կողմից: Կարևոր է ընդգծել, որ այս մոտեցումը ներառ­ված է Ն․ Փաշինյանի կառավա­րության ծրագրի համայնքների միավորման կամ «խոշո­րաց­ման» շարունակումը հաս­տատող 6.1. կետում, որտեղ համամասնական ընտրա­կարգը ամրագրված է հե­տևյալ ձևակերպմամբ. «Համայնքների միավորման գործընթա­ցին զու­գընթաց՝ անցում կկա­տարվի տեղական ինքնակառավարման մարմինների հա-մամաս­նական ընտրակար­գին»:  

Փաստորեն, օրենքի ուժով, պարտադրվում է տեղական ԻՆՔՆԱԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ մնացորդների փոխարինումը տեղական ԿՈՒՍԱԿՑԱԿԱՌԱՎԱՐՄԱՄԲ: Այսինքն՝ տեղական ինքնակառավարման մարմինների ձևավորումը դառ¬նում է կուսակցություն-ների մենաշնորհը, և անկուսակցական քաղաքացին զրկվում է ավագանի¬նե¬րում առա-ջադրվելու իրավունքից, ինչը հակասում է մարդու իրավունքներին (անկուսակցա-կանի ընտրվելու իրավունքի վերացում), և ՀՀ Սահ¬մանադրության՝ օրենքի առաջ ՀՀ քաղա¬քացիների հավասարության դրույթին: Եվ հաշվի առնելով, որ ՀՀ-ում այսօրվա Սահմանադրությունը չի ապահովում իշխանա¬կան երեք թեևերի տարանջա¬տում, այլ հակառակը՝ ապահովում է մեկ կուսակցության՝ իշխող կուսակցության կող¬մից իշ-խանության երեք թեևերի ուզուրպացիա, ապա նման օրենքն ապահովում է իշխող կուսակցությանը վերահսկել ու ենթակա դարձնել նույնիսկ համայնքների տե¬ղական ինքնակառա¬վարման մարմինները։

Նկատի ունենալով, որ զուգահեռաբար ընթացող համայնքների «խոշորացումն» ուղեկցվում  է համայնքների սոցիալական կապիտալի խեղաթյուրմամբ, ինչպես նաև համայնքային սեփականություն հանդիսացող գույքի կառավարման հա­կաիրավական կենտրոնացմամբ ու տնօրինմամբ, հասկանալի է դառնում, որ այս օրենքների փաթեթը մահացու հարված է տեղական ինքնակառա­վարման վերջին մնացորդներին, ինչը սկիզբ է առել ՀՀ-ում նախորդ կառա­վարիչների (իշխանությունների) «համայնքների խոշորացում» կոչվող ազգադավ նախաձեռնու­թյամբ և ավարտվում է այսօրվա կառա­վարիչների ձեռքերով:

Համահայկական Ազգային Համաձայնությունը հայտարարում է․

— «Համայնքների խոշորացում» և «Համայնքների համա­մաս­նական ընտրակարգ» օրենքների ընդունմամբ, այսօրվա իշխանություններն իրականացնում են «սովխոզներ և մեկ կուսակցապետություն» փանջունիական կառավարման համակարգ, որը հակա­ռակ է ժողովրդավարական սկզբունքներին և ձևավորում է բռնատիրական մեկ կու-սակցապետություն։

— Համամասնական ընտրակարգով ավագանու ընտրությունները մերժելի են ոչ միայն օրենքի նախագծում նշված համայնքներում գալիք ընտրությունների առումով, այլ նաև նախորդ կառավարության սահմանած կարգով՝ Երևանում, Գյումրիում ու Վա-նաձորում տեղի ունեցած ավագանիների ընտրությունների առումով:

— ՀԱՀ-ը դիմում է բոլոր կուսակցություններին, կազմակերպություններին ու ան­հատներին՝ միավորվելու համայնքների «խոշորացման» գործընթացը կասեցնելու ու միաժամանակ տեղական, առաջին հերթին գյուղական ու սահմանամերձ համայնք-ների ինքնակառավարման կարողությունները հետևողականորեն վերականգնելու, պահպանելու ու ամրապնդելու գործին:

ՀԱՀ մտավորականների խորհուրդ, համակարգող՝ Արթուր Արմին Բաբայան

ՀԱՀ քաղաքական կուսակցությունների խորհուրդ, համակարգող՝ Գևորգ Հովսեփյան,

ՀԱՀ հասարակական կազմակերպությունների և նախաձեռնությունների խորհուրդ, համակարգող՝ Աշոտ Աշոտյան

Աղբյուր` Փաստինֆո