Փաստ ինֆո

Երևանի պատմական տարածքում՝  Ֆիրդուսի 33-րդ թաղամասում բոլորի աչքի առաջ, օրը ցերեկով պատմամշակութային հուշարձանի կարգավիճակ ունեցող հերթական արժեքավոր շինությունն է  քանդվել։ Պատմական Երևանի քաղաքային դեմքն աղավաղելու հերթական հանցավոր գործողությունը  հետևյալ նախապատմությունն ունի՝   դեռեւս 2018 թվականի մարտի 22-ին ՀՀ կառավարության N 332-Ն որոշմամբ «Երեւան քաղաքի՝ Ֆիրդուսի 33-րդ թաղամասի նկատմամբ ճանաչվել է բացառիկ` գերակա հանրային շահ»: Ըստ այդ որոշման, նշված տարածքներում քաղաքաշինական ծրագրի իրականացմամբ Երեւանի կենտրոնից վերանալու է ներկայումս առկա խառը, անկանոն կառուցապատումը` տարերայնորեն տեղակայված հին եւ խարխուլ շինությունները՝ նույնպես: Համաձայն Երեւան քաղաքի գլխավոր հատակագծի եւ Կենտրոն վարչական շրջանի համաձայնեցված գոտեւորման նախագծի` տարածքները հանդիսանալու են որպես ճարտարապետական մեկ համալիր` պահպանելով ներդաշնակ կառուցապատում, ժամանակակից պահանջներին համապատասխան մայթերով եւ փողոցներով: Որոշման մեջ նշված է նաեւ, որ տվյալ տարածքում  առկա բնակարանային ֆոնդին մի քանի անգամ գերազանցող նոր բնակարանային ֆոնդի կառուցում է նախատեսվում։

Երեւանի ժառանգության պաշտպանության կոմիտեն,  անդրադառնալով Երեւանի պատմական ժառանգություն հանդիսացող Ֆիրդուսի թաղամասի կառուցապատմանը,   օրերս հայտարարություն տարածեց ։ Կոմիտեից հայտնում էին, որ ներկայիս կառավարությունը շարունակում է նախորդ կառավարության որդեգրած դատապարտելի  գիծը եւ, կասեցնելու փոխարեն,  արտոնել է շարունակել շինարարական  աշխատանքները։ Սրա  ապացույցը ամբողջովին կանգուն, սեւ տուֆե սրբատաշ քարից կառուցված Հանրապետության նրբանցք 9-րդ տան հիմնահատակ քանդումն է եղել՝ 19-րդ դարի վերջին  - 20-րդ  դարի սկիզբին  թվագրվող շենքի ճակատի փլուզումը։

Խնդրահարույց հարցի վերաբերյալ «Փաստինֆո» լրատվական գործակալությունը լսել է Մշակույթի նախարարության երկարամյա առաջատար մասնագետ,  ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության Պատմության և մշակույթի հուշարձանների պահպանության գործակալության  պետ Արմեն Աբրոյանի մասնագիտական  մեկնաբանությունն ու վերլուծությունները։

Մանրամասները՝ տեսանյութում։

Հետգրության փոխարեն տեղեկացնում ենք,  որ օրենքով հուշարձանի քանդումն անթույլատելի է։ ՀՀ օրենսդրությամբ հուշարձանների քանդման համար  պատասխանատվություն է սահմանվում։  Եթե հնարավոր է վերականգնել հուշարձանին հասցված վնասը, ապա օրենքով նախատեսված վարչական տուգանքների կիրառմամբ իրականացվում են համապատասխան վերականգնողական  աշխատանքները, իսկ եթե  վնասը վերականգնելի չէ, ապա կատարված գործողությունը դատապարտելի է։  ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության Պատմության և մշակույթի հուշարձանների պահպանության գործակալության  պետ Արմեն Աբրոյանի մասնագիտական գնահատմամբ, այս պահին տեղի՝ մասնավորապես Հանրապետության 6  հասցեի արժեքավոր շինության՝ մեծամասամբ ճակատային հատվածից  քանդված բեկորները բավարար են,  որպեսզի հատվածաբար, որքանով թույլ կտա վերականգնման մեթոդիկան,  հնարավոր լինի վերականգնել պատմամշակութային արժեք ունեցող  շինությանը հասցված վնասը։  Այսինքն՝ քանդողներն ենթակա են օրենքով նախատեսված  պատասխանատվության,  միաժամանակ պարտավոր են վերականգնել շինությանը հասցված վնասը։

Դեպքի վայրում նկարահանումներ կատարելիս մեր տեսախցիկն  արձանագրեց նաև նույն թաղամասում՝ քանդված շինության անմիջապես հարևանությամբ կատարվող  հողային աշխատանքների կադրեր, տարածքում առկա  ծանր տեխնիկա, և,  ակնհայտ  կերպով, տվյալ  տեխնիկայի կիրառմամբ կատարված նոր շինարարական  աշխատանքների հետքեր։  Մեր զրուցակից Արմեն Աբրոյանը տեղեկացրեց, որ վերոհիշյալ շինարարական աշխատանքների  համար ևս  ԿԳՄՍ նախարարության համապատասխան թույլտվությունն էր անհրաժեշտ։ Առկա՞ է արդյոք  գերատեսչության գրավոր թույլտվությունն,  այս պահին հայտնի չէ։ Իրավիճակն օրինախախտ և  անթույլատրելի է այնքանով,  որքանով տվյալ տարածքը հավանական  է ունենա հնագիտական  շերտեր, հետևաբար,  այդ տարածքում կատարվող հողային աշխատանքները պետք է ուղղորդվեն միայն  հնագետ մասնագետի  անմիջական  մասնակցությամբ։  

Հեղինակ՝ Նվարդ Մանվելյան

Աղբյուր` Փաստինֆո