Փաստ ինֆո

Վարչապետը կոպիտ, բիրտ ներթափանցում է անձնական անձեռնմխելիություն կոչված տարածք։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց ՀՀ առաջին ՄԻՊ Լարիսա Ալավերդյանը՝ անդրադառնալով Նիկոլ Փաշինյանի կողմից՝ քաղաքացիների լուսանկարների և նրանց մասնակցությամբ տեսանյութերի տարածմանը՝ առանց վերջիններիս համաձայնության։

«Տեսական և պրակտիկ առումով մարդու ազատությունները, այդ թվում՝ անձեռնմխելիությունը, անձնական տարածք որևէ մեկի ներխուժումը բացառելը, մանավանդ պետական մակարդակով, խոսում է նրա մասին, որ պետությունը՝ հանձինս իր պետական կամ ինքնակառավարման մարմինների կամ ներկայացուցիչների, իրավունք չունի մտնել անձնական կյանքի այդ տարածքը։ Դա ուղղակի բացառվում է» ,- ասաց Ալավերդյանը՝ ընդգծելով, որ այդ մարդիկ կարող են դատական գործընթացով հասնել ՄԻԵԴ ։

Ալավերդյանի խոսքով՝ վարչապետը ոչ միայն միջամտել է, այլև այդ խայտառակ և երկրի համար ամոթալի գործընթացներում ընդգրկել է անգրագետ, մարդու իրավունքներից և նորմերից անտեղյակ մարդկանց, ինչը կհանգեցնի իրավունքների խմբակային ոտնահարման։

Միաժամանակ բանախոսն ընդգծեց, որ այն, ինչ արվում է օրվա վարչապետի կողմից, վկայում է այն մասին, որ նա բացարձակապես չի տիրապետում վարչական և կառավարման մեթոդներին և դիմում է ժողովրդավարական, ժամանակակից, զարգացած երկրների կողմից ամբողջովին մերժված մեթոդների, այն է՝ անել այնպես, որ սկսվեն ինքնադատաստաններ։

Ըստ Ալավերդյանի՝ վարչապետի շուրթերից հնչած «սամասուդ» խոսքն իրականում գաղափարախոսություն է։

«Վերջապես, եթե պետության ղեկավարը չի կարողանում կառավարել, առնվազն համավարակի օրերին, նա պետք է դիմի մասնագետներին։ Ամոթ բան չէ չիմանալը։ Ամոթ է այսպես խայտառակ քայլեր ձեռնարկել և մտածել, որ դա ժողովրդավարություն է։ Սրանք ամբոխավարության ամենաբիրտ դրսևորումներն են »,- նշեց Ալավերդյանը՝ նշելով, որ զանգվածներին և ամբոխներին անձանց հետապնդելուն ուղղորդելու դրսևորումները տեղի են ունեցել Ֆրանսիական հեղափոխությունից հետո, երբ պարզապես կարող էին տեղում ինքնադատաստան իրականացնել այս կամ այն անձի, որն ըստ իրենց, խախտել էր այս կամ այն հեղափոխական նորմը։

« Նույնը տեղի է ունեցել Բոլշևիկյան Ռուսաստանում՝ Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո։ Դա ոչ միայն մերժելի է, այլև՝ դատապարտելի է։ Եթե գտնվեն հմուտ և շահագրգիռ իրավաբաններ, կարող են այդ մարդկանց իրավունքների և ազատությունների պաշտպանությունը հասցնել ԵԴ և կարողանան հասնել նրան, որ ոչ միայն ներողություն խնդրեն, այլ՝ ընդհանրապես բացառվի»,- նշեց Ալավերդյանը։

Նա մտահոգություն հայտնեց վարչապետի գործելաոճի վերաբերյալ և նշեց, որ որպես ՀՀ քաղաքացի պահանջում է վերջ դնել այդ գործելաոճին և դրանից բխող այլ գործողություններին և, եթե չեն կարողանում, ապա պետք է դիմեն մասնագետներին, իսկ չդիմելու դեպքում էլ պետք է մտածեն այնպես, որ այսօրվա իշխանության մեղքերը գնալով չշատանան։

Անդրադառնալով դիմակ չունեցող քաղաքացուն բիրտ ուժի կիրառմամբ բերման ենթարկելուն՝ Ալավերդյանն ասաց, որ դա ոչ համաչափ ուժի կիրառում է և հիշեցրեց օրերս ԱՄՆ-ում տեղի ունեցած դեպքին, երբ ոստիկանության ծառայողի ոչ համաչափ գործողությունների արդյունքում մահացել է սևամորթ տղամարդ։ Ալավերդյանը նշեց, որ այդ տղամարդն առնչություն է ունեցել քրեական գործի հետ, սակայն նրա մահը մեծ աղմուկ և ալիք է բարձրացրել ամբողջ քաղաքակիրթ աշխարհում։

«Ոչ համաչափ ուժի կիրառումը ոչ միայն հանցագործություն է՝ կոնկրետ հոդվածներով, այլև՝ ամբողջովին քայքայիչ գործողություն է հասարակության համար։ Եթե չեմ սխալվում, խնդիրը հենց դա է՝ ամբողջովին քայքայել հասարակությունը, որովհետև այդ մեթոդներն այս կամ այն ձևերով պարբերաբար կրկնվում են։ Ես տարիներ շարունակ պաշտպանում եմ ոստիկանների իրավունքները, բայց հիմա կարկամած եմ։ Ես բազմիցս ասել եմ, որ այսօրվա ոստիկանապետը պետք է դեռևս այն ժամանակ հրաժարական տար, որովհետև նա մի պաշտոն է ստանձնել, որն իրեն չի համապատասխանում »,- ասաց Ալավերդյանը՝ հավելելով. «Եղել են նաև այլ հաղորդումներ խոշտանգումների, դաժան ծեծի մասին։ Մենք որ դարն ենք վերադառնում։ Հայաստանում հանրությունը պայքարել է դաժան վերաբերմունքի դեմ և, կարելի է ասել, որ թեկուզ և համեստ, բայց հասել է նվաճումների։ Հիմա կարծես թե մեկ օրվա մեջ ջուրն է ընկնում և մենք հայտնվում ենք ամենահետամնաց երկրների շարքում, ինչպես՝ ավիաուղիների հարցում»։

Դիտարկմանը, որ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն օրեր առաջ հայտարարել էր, որ չի պատրաստվում «սպեցնազ» կիրառել ժողովրդի վրա, բայց մի քանի օր անց ոստիկանները բիրտ ուժի գործադրմամբ բերման են ենթարկում անձին, Ալավերդյանն ասաց, որ այն հրապարակային խոսքերը, որոնք կոչված են քողարկելու իրականությունը, բացարձակապես գին չունեն։

« Հիմա մենք ոչ թե հետընթաց ենք ապրում, այլ՝ տապալում ենք, փոսի մեջ ենք գցում ամբողջ նվաճումները, որոնք ունեցել ենք»,- ասաց Ալավերդյանը՝ նշելով, որ նախկին իշխանություններն էլ իրենց կամքով չէ, որ ընդառաջում էին հանրության պահանջներին։

Նրա խոսքով՝ այսօր իրավիճակն այլ է և ձևական բնույթ կրող ներողություններին և նողկալի արտահայտություններին՝ ընտանիքի անդամների, որոնք իրենց, չգիտես ինչու պաշտոնատար անձ են զգում, պետք է վերջ տրվի, դա հետամնաց ոճ է։ Պետք է վերջ տրվի նաեւ խմբավարությանը և, ինչպես նշեց բանախոսը, թող որևէ մեկն իրեն չներկայացնի որպես ամենագետ և ամբոխավարությունը չներկայացնեն որպես ժողովրդավարություն։

«Ի՞նչ անի տանջված ժողովուրդը, որ իր նկատմամբ հարգանք ցուցաբերեն։ Ի տարբերություն այն խոսքերի՝ հպարտ քաղաքացի և այլն, մենք տեսնում ենք, որ ոտնահարվում են քաղաքացիների ամենատարրական իրավունքները»,- ասաց Ալավերդյանը՝ նշելով, որ քաղաքացիները պետք է ենթարկվեն օրենքներին, բայց հիշեցրեց, որ դրանք չկատարելու համար կան իրավական կարգավորումներ, որոնք ներառված են օրենքներում և պետք չէ ամբոխին ուղղորդել անձանց վրա։

Ալավերդյանի խոսքով՝ այսօրվա գործող խումբը, որն իր վրա է վերցրել երկիրը կառավարելու պատասխանատվությունը, չի կարողանում անել դա և ժամանակն է մտածելու՝ ինչ անել, որ իրենց կողմից թույլ տված օրինազանցությունները չդառնան հանցագործություններ։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո