Փաստ ինֆո

Կորոնավիրուսային հիվանդության ի հայտ գալուց ի վեր Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը տեղեկատվություն տարածեց այն մասին, որ COVID-19-ը ոչ միայն վարակիչ հիվանդություն է, այլ նաև խիստ վտանգավոր հատկապես արդեն խրոնիկ հիվանդությամբ տառապողների համար։ Վարակվածության և մահերի պարագայում, ըստ ԱՀԿ-ի տվյալներով այն հատկապես խոցելի է դարձնում առաջին հերթին թոքերի և սիրտ անոթային խրոնիկ հիվանդություններ ունեցող հիվանդներին։ Միաժամանակ վիրուսի դեմ պայքարի հակահամաճարակային կանոնների համաձայն՝ ՀՀ-ում բոլոր մարդիկ պարտավոր են պահպանել ընդունված նորմերը՝ ձեռնոցների, դիմակների կրումն, ինչպես նաև ախտահանիչ միջոցների կիրառումը։ 

Իսկ ինչպե՞ս են այս սահմանափակումները տարածվում հատկապես սիրտ անոթային և թոքերի անբավարարություն ունեցող խրոնիկ հիվանդների պարագայում, որոնցից մի մասը նույնիսկ շնչառական արհեստական ապարատի միջոցով թթվածին շնչելու կարիք ունի և արդյոք մշտապես և ամենուր դիմակ կրելու պարտադրանքը միտումնավոր չի խորացնի թթվածնային հիպոքսիան։ Այս հարցերի վերաբերյալ պարզաբանում ստանալու ակնկալիքով «Փաստինֆո»-ն զրուցեց բժիշկ, Փաստահավաք խմբի անդամ Գևորգ Գրիգորյանի, ինչպես նաև սրտաբան, «Նորք» բուժ միավորման թերապևտիկ ծառայության ղեկավար Լամարա Մանուկյանի հետ։

Արդյո՞ք դիմակների մշտական կրումը վնասակար չի սիրտ անոթային և թոքերի անբավարարություն ունեցող հիվանդների համար։ Գևորգ Գրիգորյանը պարզաբանում է՝ դիմակ ամենուր և անընդհատ կրելը ցանկացած մարդու համար՝ անկախ նրանից հիվանդ է, թե առողջ, բոլորին խոչընդոտ է մաքուր օդ ստանալու համար, ինչը լավ չի բնականաբար. «Մենք պետք է հասկանանք, որ այս իրավիճակը, որում մենք հայտնվեցինք այս ապիկար ղեկավարների գործունեության շնորհիվ, բերել է նրան, որ բոլորը՝ անկախ նրանից հիվանդ են թե առողջ, մեր անվտանգությունից ելնելով, որոշակի պայմաններում և տեղերում պարտավոր են կրել դիմակ։ Այլ կերպ ասած՝ մարդիկ, հատկապես՝ հիվանդ մարդիկ երկու քարի արանքում են մնացել»։

«Նորք» բուժ միավորման թերապևտիկ ծառայության ղեկավար, սրտաբան Լամարա Մանուկյանի հետ զրույցում պարզեցինք, եթե խոսքը ռեսպիրոտոր դիմակների մասին չէ, այլ սովորական դիմակների, ապա սա ավելի շուտ հոգեբանական, քան ռեալ իրական վտանգներ կարող է առաջացնել սիրտ անոթային և թոքերի անբավարարություն ունեցող խրոնիկ հիվանդների մոտ. «Հաճախ այսպիսի հիվանդությամբ տառապողներին թվում է, թե իրենք թթվածնային քաղց ունեն։ Այդ խնդիրը հատկապես սրվել է հիմա, երբ կորոնավիրուսով պայամանավորված բոլորը պարտավորված են դիմակ կրել։ Սակայն այստեղ պետք է հասկանալ հետևյալը՝ դիմակի անհրաժեշտությունը միայն փակ տարածքների համար է։ Դրսում, մաքուր օդին եղած առողջ մարդիկ դիմակ կրելու անհրաժեշտություն չունեն։ Միաժամանակ ուզում եմ անպայման անդրադառնալ այն թյուր կարծրատիպին, թե մարդիկ դիմակի ներսում շնչում են իրենց արտաշնչած ածխաթթու գազը։ Այդպիսի բան չկա։ Դիմակի կողքերը բաց են և այն կրողը շնչում է թթվածին, ոչ թե ածխաթթու գազ։

Խոսքը սովորական դիմակների մասին է, իսկ ինչ վերաբերում է ռեսպիրատոր դիմակներին, ապա այո, համաձայն եմ, դրանք կարող են խանգարող հանգամանք հանդիսանալ խրոնիկ հիվանդություններ ունեցողների մոտ։ Սովորական դիմակների կրման հակացուցումները վերաբերում են միայն արդեն երրորդ խմբի ծանր հիվանդներին, որոնք ընդհանրապես շարժողունակության խնդիրներ ունեն։ Ռեսպիրատոր դիմակների կրումը հակացուցված է նաև ասթմատիկ հիվանդների համար, որովհետև նրանք ասթմատիկ նոպաներ են ունենում։ Բոլոր մնացյալ դեպքերում դիմակները հակացուցված չեն։ Ընդգծենք նաև, որ դիմակների կրումը վարակվածությունից պաշտպանում է ընդամենը 50 տոկոսով։ Չէ, որ դիմակների կողքերը բաց են և դիմակ կրող մարդը շնչում է թթվածին, այդ թթվածնի հետ նաև՝ օդում առկա վիրուսները»։

Հեղինակ՝ Նվարդ Մանվելյան

Աղբյուր` Փաստինֆո