Փաստ ինֆո

Երկրում ստեղծված ներքաղաքական իրավիճակի, իշխանափոխության հնարավոր սցենարների մասին «Փաստինֆո»-ն զրուցել է քաղաքագետ Աղասի Ենոքյանի հետ։

-Պարոն Ենոքյան, ՀՀ-ում ստեղծված իրավիճակի մասին ի՞նչ կարող եք ասել, շատերի գնահատմամբ, կառավարման ճգնաժամ է առաջացել:

-Կառավարման ճգնաժամն ակնհայտ է արդեն տեւական ժամանակ եւ կորոնավիրուսի համաճարակը միայն այն ավելի ցայտուն ու շոշափելի դարձրեց։ Եթե տնտեսական ճգնաժամը շրջանցվում էր ցուցանիշների շուտասելուկների եւ 100 «նվաճումների» արտաբերման միջոցով, ղարաբաղյան բանակցություններում ճգնաժամից խուսափում էին քննարկումների գաղտնիության շնորհիվ, ապա համաճարակի դեպքում կոնկրետ մարդիկ են հիվանդանում եւ մահանում , ու այստեղ նման մանիպուլյացիաները դժվար կաշխատեն։ Դրան գումարած՝ այս ընթացքում պարզվեց, որ տնտեսության վիճակը շատ վատ է եւ իշխանությունները չեն կարողանում եղած տնտեսությամբ լուծել մեկուսացված քաղաքացիների ամենատարրական պահանջները։ Գումարած՝ Լավրովի բացահայտումները, որոնք ցույց տվեցին, որ Նիկոլ Փաշինյանը վարում է ակնհայտ պարտվողական բանակցություններ։ Այս ամենը շաղախվեց ու միասնականացավ մաքսանենգության ու կոռուպցիոն սկանդալներով, եւ ակնհայտ դարձավ, որ Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունը չի աշխատում երկրի ու քաղաքացիների համար, այլ իր ունեցած լծակներն օգտագործում է իր ընտանիքի հարստացման համար։ Որեւէ ճգնաժամի առավել ակնհայտ նկարագրության դժվար է տալ։

-Ձեր կարծիքով, որտե՞ղ է խնդիրը եւ որոնք են ելքերը: Արդեն ավելի ու ավելի բարձր են խոսում իշխանափոխության անհրաժեշտության մասին:

- Տեսեք, թե այս ճգնաժամային մարտահրավերներին ինչպես է պատասխանում Նիկոլ Փաշինյանը՝ անպարկեշտ սպառնալիքներ, ընդդիմախոսների հանդեպ բռնություններ եւ մաքսանենգ սիգարետների նոր պարտիաներ։ Առաջնահերթ խնդիրը պետք է լինի Նիկոլ Փաշինյանին իշխանական լծակներից զրկելը։ Արդեն շատ մեծ կորուստներ ունենք բոլոր բնագավառներում, սակայն Նիկոլ Փաշինյանին իշխանությունից հեռացնելը կարող է կանգնեցնել այս թավալգլոր անկումը, նրա մնալու ամեն օրը նորանոր կորուստներ է բերելու։ Առաջին հերթին անհրաժեշտ է կանգնեցնել կորստների այս շարքը, հետո նոր մտացել լուծումների մասին։

-  Ի՞նչ սցենարներ եք տեսնում ստեղծված իրավիճակից դուրս գալու համար:

- Սցենարները բազմաթիվ են՝ սկսած նրանից, որ իմքայլականները, վերջապես, կգտնեն պատասխանատվության որեւէ զգացում եւ սահմանադրական ճանապարհով իրենք կփոխեն վարչապետին, մինչեւ փողոցային ակցիաներ ու բողոքի զանգվածային ցույցեր։ Ամեն դեպքում, հիմա պետք է գտնել ամենաարագ լուծումը Նիկոլ Փաշինյանից ազատվելու համար։ Ներկա լուծման նպատակը պետք է լինի անկումը կասեցնելը, այն լինելու է ժամանակավոր, եւ դրա համար այն պետք լինի արագ, բայց հետագա լուծումների պոտենցիալ ստեղծող։ Ճգնաժամից դուրս գալու եւ զարգացման հնարավորությունների մասին կարելի է մտածել միայն անկումը կասեցնելուց հետո շունչ քաշելու պահ գտնելով։

-Արտախորհրդարանական ճակատում ակտիվություն է նկատվում մի քանի ուղղությամբ՝ Միքայել Մինասյան, Արթուր Վանեցյան, նախկին իշխանություններ: Հնարավոր համարո՞ւմ եք համախմբումը՝ իշխանափոխության նպատակի շուրջ:

-Ակնհայտ է, որ կայուն, ապագային միտված իշխանություն կարելի է ստեղծել միայն արտախորհրդարանական ուժերի հիմքի վրա։ Խորհրդարանի ուժերը ամբողջովին հեղափոխական են, կամ ուլտրահեղափոխական են, կամ էլ գոնե հեղափոխությանը ջուր են հասցրել։ Արտախորհրդարանական ուժերի մոտ տեսնում ենք եւ քաղաքական լուրջ պոտենցիալ եւ բարեփոխումների կամք, այնպես, որ նրանք կարող են կազմել ապագա կառավարությունը։ Կմիավորվեն նրանք, թե ոչ՝ կարծում եմ սա ռազմավարական խնդիր չէ, երկրի ապագայի համար այնքան էլ էական չէ, քանի որ նրանցից շատերը առանձին-առանձին ունեն լուծումների պոտենցիալներ։ Մարտավարական, առաջնահերթ խնդրի՝ Նիկոլ Փաշինյանի հեռացման համար, թերեւս համատեղ գործողությունները կարող են ավելի արդյունավետ լինել։

-Արդյո՞ք իշխանության ներսում եւս կա այդ պահանջը:

Կարծում եմ՝ կա։ Որքան էլ ներկա իշխանավորները իրենց իշխանության համար ամբողջովին պարտական լինեն Նիկոլին, նրանք սկսում են գիտակցել, որ արդեն բազմաթիվ հարցերով իրենց մենթորի հետ նաեւ հանցակից են դառնում։ Կարծում եմ, շատերն են արդեն փորձում լքել խորտակվող նավը, որպեսզի չխորացնեն իրենց պատասխանատվությունը շարունակական ճգնաժամերի համար։ Ի դեպ, նկարագրած սցենարներից մեկը՝ ներկա ԱԺ-ի միջոցով վարչապետի հրաժարականը, ենթադրում է հենց իմքայլականների ակտիվ մասնակցություն ճգնաժամի առաջին փուլի լուծմանը եւ նման քայլով նրանք կարող են ցույց տալ, որ ունեն քաղաքացիների հանդեպ պատասխանատվության գոնե նվազագույն զգացում։

Աղբյուր` Փաստինֆո