Փաստ ինֆո

ԱԺ պատգամավորներ Մխիթար Հայրապետյանի, Արման Բաբաջանյանի և Վահագն Թևոսյանի կողմից շրջանառության մեջ դրված «Տեսալսողական մեդիայի մասին» նոր օրենքի և «Լիցենզավորման մասին» օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին նախագծերի վերաբերյալ լրատվական դաշտի ներկայացուցիչներն արդեն իսկ մտահոգություններ են հայտնում:

«Փաստինֆո»-ն զրուցել է մի շարք հեռուստա և ռադիո ընկերությունների, լրագրողական կազմակերպությունների ղեկավարների հետ, որոնք ընդգծում են օրենքում մի շարք խնդրահարույց կետեր կան:

Երեւանի մամուլի ակումբի ղեկավար Բորիս Նավասարդյանի դիտարկմամբ՝ օրենքի մի շարք դրույթներում կարգավորումների հետ կապված որոշակիություն չկա, խնդիրներ կան տեղեկությունները ճշգրտելու պահանջի հետ կապված, նաև խնդրահարույց է կարծիքների բազմազանության ապահովման դրույթը, քանի որ դա որոշ դեպքերում հնարավոր չէ:

«Եթե օրենքում անորոշությունը պահպանվի, ապա կիրառման պարագայում կարող են սուբյեկտիվ, լրատվամիջոցների ազատությանը վնասող գործողություններ լինել: Այդ որոշակիությունը պահելու համար բավականին շատ ժամանակ է պետք, անհրաժեշտ է աշխատել օրենքի նախագծի վրա, իսկ օրենքի ընդունումը, կարծում եմ, բավականին արագ է լինելու՝ հաշվի առնելով գալիք մրցույթները»,-ասաց Մամուլի ակումբի ղեկավարը:

Մեր ճշտող հարցին՝ թե արդյոք թողարկումից առաջ տեղեկատվության ճշգրտումը պարտադիր պայման է եւ հեռուստառադիոընկերությունները չեն կարող հեռարձակել գործընկեր լրատվամիջոցների, կամ լրատվական գործակալությունների տարածած տեղեկատվությունը՝ Նավասարդյանը պատասխանեց. «Փաստորեն օրենքն, այո, դա է պահանջում, թեև ես, կարծում եմ, որ այդ կարգի սահմանումներն ավելի շատ էթիկայի և ոչ թե օրենսդրական կարգավորման տիրույթում են»:

Մեր զրուցակցի դիտարկմամբ՝ օրենքում նշված անձանց շրջանակը, որոնց արգելվում է հեռուստա և ռադիո ընկերությունների սեփականատեր լինել, բավականին լայն է և ակնհայտորեն պետք է կրճատել. «Որքան հասկանում եմ, հեղինակներն այստեղ պատրաստ են փոխզիջումների գնալ՝ հաշվի առնելով, որ մեր երկիրը բավականին փոքր է և բարեկամական կապերը տարածված են: Ուստի այստեղ ակնհայտորեն որոշակի փոփոխությունների կարիք կա»:

«Ռադիո Ավրորա» ռադիոկայանի լուրերի հաղորդավար Լիլիթ Աղաջանյանի կարծիքով՝ արդարացի է պահանջն առ այն, որ լրատվամիջոցը պետք է ստուգված և ճշտված տեղեկություն տրամադրի, սակայն պետք է հաշվի առնել, որ հաճախ մինչև պատկան մարմինները հաստատում են տեղեկությունը, այն արդեն իր արդիականությունը կորցնում է:

««Ռադիո Ավրորան» օգտվում է սոցիալական կայքերից և հայկական կայքերի ամբողջ հարթակից: Քանի որ օրենքի նախագծի համահեղինակ է նաև Արման Բաբաջանյանը, ով տարիներ շարունակ եղել է «1 in.am»-ի ղեկավարը, կարծում եմ՝ չի նեղանա, որ օրինակն իր հետ կապված բերեմ. Ենթադրենք կայքը որևէ լուր է դրել, ես ռադիոյով հայտնել եմ և հետո պարզվել է, որ դա այնքան էլ չի համապատասխանում իրականությանը, հարկ է նշել, որ տեղեկությունը հայտնել եմ հղում անելով լրատվականին, բայց եթե հետո պարզ է դառնում, որ տեղեկությունն այնքան էլ ճշգրիտ չէ, ապա ո՞վ է դրա համար պատասխնատվության ենթարկվում»,-ասաց հաղորդավարը:

Նա նաև հարց ուղղեց, թե ինչու պետք է ռադիո ընկերությունն իր թանկարժեք ժամանակը ծախսի կայքերի տեղեկատվությունը ճշտելու համար, այն էլ այն դեպքում , երբ գերատեսչությունների մամուլի խոսնակները հաճախ ունենում են «սիրելի» և «ոչ սիրելի» լրատվամիջոցներ, և իրենց «սիրելիներին» պարզաբանում տալիս են, իսկ «ոչ սիրելին» ակնհայտորեն տուժվում է:

««Ռադիո Ավրորայում» թարմ տեղատվություն են տալիս ժամը մեկ, ինչու պետք է իմ ժամանակը ծախսեմ կայքերի բոլոր լուրերը ճշտելու համար: Ո՞նց են պատկերացնում օրենքի նախագիծ գրողները, ես կգժվեմ բոլորին զանգելով՝ ճշտելու այլ լրատվամիջոցի տեղեկությունը համապատասխանում է իրականությանը, թե ոչ»,-ասաց Աղաջանյանը:

Հաղորդավարը օրենքի նախագծի հետ կապված ևս մեկ խնդիր բարձրաձայնեց, այն է՝ արդյոք լրատվականը կարող է վերցնել պաշտոնատար անձի գրառումը, կարո՞ղ է դա համարել հավաստի և ճշտված տեղեկություն, քանի որ ֆեյսբուքը թույլ է տալիս գրառումը խմբագրել բազմակի անգամ և նաև ջնջել:

«Շատ կարևոր է հասկանալ դեպի սոցկայքեր վերաբերմունքը, քանի որ ամբողջ իշխանության ներկայացուցիչները բացառապես աշխատում են ֆեյսբուքում: Եթե պահանջ կա, որ պետք է տրվեն բացառապես ճշտված լուրեր, դա շատ կխանգարի բոլոր լրագրողների ու հաղորդավարների աշխատանքին, քանի որ որոշ դեպքերում մինչև լուրը ճշտում ես երկու-երեք օր անցնում է»,- ասաց նա:

«Կենտրոն» հեռուստաընկերության տնօրեն Սերգեյ Ադումյանն էլ նշեց, որ օրենքի նախագիծը դեռ ուսումնասիրում են, սակայն որոշ խնդրահարույց կետեր արդեն իսկ ակներև են:

«Նոր Հայաստան» հեռուստաընկերության տնօրեն Գագիկ Մկրտչյանը հայտնեց, որ նախագծով հիմա իրենց իրավաբանն է զբաղվում և առայժմ կարծիք չեն կարող հայտնել: Իսկ «Երկիր Մեդիա» հեռուստաընկերության լրատվական և հասարակական-քաղաքական հաղորդումների տնօրեն Գեղամ Մանուկյանն ասաց, որ օրենքի մշակման աշխատանքներում չի արտահայտվել Ազգային ժողովում տեղի ունեցած քննարկումը, քանի որ պայմանավորվածություններ էին ձեռք բերվել, որ շահագրգիռ կողմերը նույնպես աշխատանքներին պետք է մասնակցություն ունենային:

«Հայաստանի հասարակության համար շատ կարևոր հենասյունային օրենքներից մեկի մշակման մասին է խոսքը և տեղին չէ այն ներկայացնել երեք պատգամավորների համահեղինակությամբ, նաև վիճահարույց է որքանով են պատգամավորները օբյեկտիվ այս ամենում: Խնդրահարույց եմ համարում ընդհանրապես այն ձևաչափը, որով այս օրենքի նախագիծը բերվել է, սկսած համահեղինակության ձևից, վերջացրած արդեն նկատելի անհանգստացնող դրույթներով»,-ասաց Մանուկյանն ու հայտնեց, որ «Երկիր Մեդիայում» առայժում ուսումնասիրվում է օրենքի նախագիծը:

Հեղինակ՝ Սոնա Գեւորգյան

Աղբյուր` Փաստինֆո