Փաստ ինֆո

«Փաստինֆո»-ի հյուրասրահում հոգեբան Կարինե Նալչաջյանն է

-Թավշյա հեղափոխության օրերին հանրությանը կոմունալ վարձերը չվճարելու կոչեր անող հեղափոխականները երկու տարի անց իշխանության բարձունքից չեն արձագանքում կորոնավարակի պայմաններում առավել քան ծանր վիճակում գտնվող հպարտ քաղաքացիների դիմում-բողոքներին:

-Երբ իշխանության ղեկը Փաշինյանը նոր էր ստանձնել, հիշու՞մ եք՝ մի նախադասություն կար՝ մեր վարչապետը մեր կարիքն ունի, ես այսօր այդ արտահայտությունը չեմ լսում քաղաքացիներից: Փոխարենը՝ համատարած վիրավորված մարդկանց եմ տեսնում, որովհետև արդեն մեծ մասը հասկացել է՝ իշխանության բոլոր լծակները ձեռքի տակ ունենալուց հետո շատ արագ կախարդական փայտիկը մահակի վերածվեց:

Ընդ որում, այսօր երբ կոմունալ վճարումների հետ կապված, ուլտիմատում է դրվում ժողովրդի առաջ, հիշում եմ, թե ինչպես 2 տարի առաջ միտինգների ժամանակ եթե չեմ սխալվում՝ Դավիթ Սանասարյանն էր ասում մարդկանց՝ մի վճարեք կոմունալ վարձերը: Մասնագետները գիտեն՝ կոմունալներ չվճարելու պահանջը ամերիկացի հասարակական գործիչ, փիլիսոփա Ջին Շարփի ոչ բռնի հեղափոխություններ կատարելու տեխնոլոգիաների ցանկից է: Այսօր մեր ժողովուրդն այս առումով հայտնվել է շատ ավելի ծանր վիճակում, քան՝ հեղափոխության օրերին, սակայն ժողովրդին պարտադրում են, թե՝ անպայման պիտի վճարեք, մինչդեռ մեր տարածաշրջանում տեսնում ենք երկրներ, որտեղ հենց այդ բեռն է պետությունը վերցնում իր վրա: Վերջերս հետաքրքիր մի դրվագի ականատես եղա քաղաքային տրանսպորտում: Նայում եմ` մարդկանց հոգնատանջ դեմքերին, ահա, շատ դժվարությամբ, ծանրածանր բեռան տակ կքած բարձրանում է մի կին, բեռը վայր է դնում և հոգոց հանելով, թե՝ օ՜ֆ, հազիվ հանգիստ շնչում ենք: Նայում ես ու մտածում, որ ինքն էն ժամանակ էլ էր էդ նույն վիճակում, ի՞նչ է նշանակում՝ հանգիստ շնչում ենք: Այսինքն, սա էլ կա:

Իսկ ընդհանուր առմամբ՝ ամեն ինչ նախկինների վրա դնելու իշխանության հաշվարկը արդեն նույնիսկ զայրացնում է այն մարդկանց, ովքեր նախկինների ժամանակ քննադատությամբ էին զբաղված: Ես նախկինում բազմիցս եմ խոսել իշխանության բացերի մասին, այսօր էլ նախկինների վերաբերյալ իմ ամենաուժեղ քննադատությանը վերաբերվում է մարդկանց հետ նրանց սխալ աշխատանքին: Հումանիտար կողմը չտեսնելուն: Երբ մարդիկ իշխանության են հասնում, լծակներն արդեն իրենց ձեռքին են, իրենց թվում է, թե ամեն ինչ գիտեն, ամենաճիշտն են հասկանում: Պիտի այդպես չլիներ, պիտի չծլեր ու ծաղկեր այն բոլոր հոռի բաները, որոնց համար մարդիկ նրանց մեղադրում էին, քննադատում էին /ի վերջո, համատարած դղյակաշինությունը մեր աչքի առաջ է եղել/, բայց նրանք բանի տեղ չէին դնում: Արդար էիք՝ դատեր բացեիք, ապացուցեիք, որ դուք ճիշտ եք, այլ ոչ թե՝ արհամարհեիք ու անուշադրության մատնեիք, երբ ձեզ զրպարտում էին: Դա խորացնում է անարդարության զգացումը:

-Իբրև հոգեբան ինչպե՞ս եք բացատրում Նիկոլ Փաշինյանի՝ մի տեսակ հավերժ մուննաթի և հաթաթայի ոճաբանությամբ հարաբերվելը հատկապես՝ իր նախկին գործընկերների՝ լրատվամիջոցների ղեկավարների և լրագրողների հետ: Ի՞նչն է դրա պատճառը, թվում է՝ մասնագիտական սոլիդարությամբ պիտի ինքն առաջնորդվեր, բայց ճիշտ հակառակն է տեղի ունենում:

-Իր տրամաբանության մեջ մտնելը դժվար է, բայց մի բան հստակ է՝ ամեն ինչ նա դատում է իրենից ելնելով: Քանի որ ինքը լինելով լրատվամիջոցի ղեկավար, տարիներ շարունակ հասկացել է, որ դա զենք է, հիմա երբ տեսնում է, որ լրատվամիջոցների ճնշող մեծամասնությունը զբաղված է իր կառավարման ձևը քննադատելով, ինքն իր կաշվի վրա է զգում աշխատող զենքի ազդեցությունը: Նա խորքում գնահատում է 4-րդ իշխանության դերը՝ հասկանալով, որ այդ կերպ ոտքերի տակից հողը կարող է գնալ, մանավանդ, քննադատությունն օբյեկտիվ է: Եվ վտանգ է տեսնում նրանցից:

Իսկ նրա ոճաբանությունը, բառապաշարը, որ ինքն օգտագործում է, հանրային գործչի համար ընդունելի չէ՝ լինի իշխանություն, թե՝ ընդդիմություն: Նրա բառապաշարը կարող է ազդեցիկ լինել կրթական-բարոյական հասունություն չունեցող ներքևի շերտի համար: Երկրի ղեկավարը պետական սիմվոլ է: Ե՛վ երկրի ներսում, և՛ դրսում, նրա կերպարը պիտի իր մեջ խտացնի այն պետության ժողովրդի կերպարը, որն ինքը ղեկավարում է:

-Ամեն դեպքում, ի՞նչն է պատճառը, որ նրա համար առավել հատկանշականը և հաճելին պերմանենտ մուննաթ եկող և մեղադրող ընդդիմադիրի կերպարն է, որին միշտ կարծես կարոտում է Փաշինյանը՝ իշխանության ղեկին էլ՝ «սամասուդով» վախեցնելով իր հակառակորդներին:

-Իրեն դա հաջողվում էր, իր ամպլուան դա է: Իրեն դա հաջողվում էր՝ նախկին իշխանությունների թողտվության պատճառով: Իր ոճը դա է, մարդը դրան է սովոր: Հայտնի փիլիսոփա Սյորեն Կիերկեգորն ասում է՝ ոճը դա ինքը մարդն է: Սա՛ է այդ մարդու ոճը, նա չի կարող այդ ոճից դուրս գալ: Հիմա դուք կարո՞ղ եք հայհոյախոսել, չեք կարող բայց մարդիկ կան՝ հայհոյախոս են: Կին, տղամարդ:

Բառերը, որոնք Փաշինյանն օգտագործում է, իր ոճն է, դա ինքն է, մենք չենք կարող ուրիշ բան պահանջել, դա ռեալ չէ:

Աղբյուր` Փաստինֆո