Փաստ ինֆո

«Փաստինֆո»-ի զրուցակիցն է «Ադեկվադ» միաբանության անդամ «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի նախկին տնօրեն Արա Վարդանյանը:

-Պարոն Վարդանյան, Արցախում մարտի 31-ին նախագահական եւ խորհրդարանական ընտրություններ են, որոնք դիտարկելու համար նախատեսված դիտորդական առաքելությունները, կորոնավիրուսով պայմանավորված իրավիճակի հետեւանքով, փաստորեն չեն կարող Արցախ այցելել։ Ընտրությունները հիմնականում կդիտարկեն օտարերկրյա ֆոնդերի աջակցությամբ գործող երկու հայտնի կազմակերպությունները, որոնք նաեւ ՀՀ կառավարությունից ֆինանսական օժանդակություն ստացան, որոնցից մեկի՝ Իրազեկ քաղաքացիների միավորում ՀԿ համակարգողը, քանիցս հրապարակային կերպով , տարբեր գրառումների միջոցով, ըստ էության, ուղղակի կամ անուղղակի կերպով համակրանք կամ հակակրանք է արտահայտել Արցախի նախագահի կոնկրետ թեկնածուների վերաբերյալ: Այս հանգամանքը հաշվի առնելով, արդյո՞ք անաչառության խնդիր չի առաջանա:

-Ինձ համար ընդհանրապես անհասկանալի է նրանց՝ Արցախի ընտրություններին հետեւելու հանգամանքը: Ես մոտ մեկ ամիս առաջ ահազանգել էի, որ Սորոսը կոչով դիմել էր Թուրքիային՝ աջակցել ՌԴ-ի դեմ պայքարում եւ այդ նույն կազմակերպությունները, որոնք ֆինանսավորվում են Սորոսի ֆոնդի կողմից, փաստորեն, պետք է Արցախում ընտրություններ դիտարկեն, ինչն ինքնին աբսուրդ է: Ես չեմ հասկանում, թե ինչու է Արցախի իշխանությունը հանդուրժում այդ ամենը, գուցե ավելի դեմոկրատական երեւալու համա՞ր, բայց սա այն դեպքը չէ, որ պետք է Հռոմի պապից ավելի կաթոլիկ երեւալ: Դիտորդական առաքելություն է իրականացնում մի կազմակերպություն, որի , այսպես ասած, ղեկավարը ամեն ինչով սատարում է Թուրքիային: Ինչ վերաբերում է նրան, որ այլ ՝ միջազգային դիտորդական առաքելություններ չեն գալու, պետք է հիշեցնեմ, որ Արցախը մշտապես աչքի է ընկել ընտրությունների կազմակերպման եւ անցկացման բարձր մակարդակով: Չեմ կարծում, թե այդ առումով լուրջ խմորումներ հնարավոր են: Ժողովուրդը իր կամքը շատ ճիշտ կարտահայտի եւ կընտրի արժանի թեկնածուին: Այլ խնդիր է, որ ես տեսնում եմ զարգացման տարբեր սցենարները, ընդ որում խոսքը գնում է նրա մասին, որ ընտրություններից հետո հնարավոր է լինեն լարումներ կոնկրետ մեկ թեկնածուի կողմից: Խոսքը Մասիս Մայիլյանի մասին է, ես տեսնում եմ իր եւ իր թիմի քայլերում՝ պատրաստություններ անհանդուրժողական կոչերով հանդես գալու հենց ընտրություններից հետո: Ես այս իրավիճակը շատ եմ նմանեցնում Հայաստանում Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի միտինգների շրջանին, երբ նա չդարձավ նախագահ եւ պարտվեց ընտրություններում, բայց ընտրություններից անմիջապես հետո իրեն հայտարարեց հաղթած թեկնածու: Կարծում եմ, որ նմանատիպ տեխնոլոգիա հնարավոր է կիրառվի նաեւ Արցախում, դա քաղաքական տեխնոլոգիա է, երբ դու ունես ընտրողների մի զանգված եւ կարող ես ինքնահռչակվել եւ փորձել սրել իրավիճակը, իսկ ասել, որ Մայիլյանը ընդհանրապես ընտրազանգված չունի, չենք կարող: Ես կօգտագործեմ այս հնարավորությունը՝ կոչ անելու Արցախի իշխանություններին զգոն լինել եւ չտրվել սադրանքների եւ անմիջապես ընտրություններից հետո սաստել բոլոր հնարավոր ալիքները:

-Կապ տեսնո՞ւմ եք քաղհասարակության վերոհիշյալ ներկայացուցիչների եւ Ձեր նշած սցենարի միջեւ: Գաղտնիք չէ, որ Մասիս Մայիլյանը վայելում է քաղհասարակության որոշ ներկայացուցիչների աջակցությունը Արցախում:

-Միանշանակ պնդել, որ այդ կազմակերպությունները կհայտարարեն, որ ընտրությունների ընթացքում եղել են կեղծիքներ, ես չեմ կարող , բայց եթե այնտեղի ընդդիմությունը գնա այդ քայլին եւ ինքնահռչակվի որպես ընտրված նախագահ, բացառված չէ, որ օգտագործվեն նաեւ այդ դիտորդական կազմակերպությունները: Պնդել, որ դա կլինի, չեմ կարող, որովհետեւ չգիտես ինչու հայերի մոտ ստեղծվել է մի կարծրատիպ, որ ընտրությունները սարքելը շատ հեշտ է, ոչ, դա այդպես չէ, ես նույնիսկ կասեի, որ դա անհնարին է ներկայիս ընտրական օրենսդրության պայմաններում: Լավ, դու կարող ես քո ռեսուրսներն օգտագործել եւ 10-20 տոկոս ապահովել, բայց դու չես կարող հաղթել ընտրություններ: Արցախում ընտրությունները հաղթում է արժանի թեկնածուն:Ես որպես ընտրապայքարը տեսնում եմ Արայիկ Հարությունյանի եւ Վիտալի Բալասանյանի միջեւ, չեմ կարծում, ըստ իս, երկուսն էլ արժանի թեկնածուներ են, Արցախի համար բազում բաներ ունեն արած եւ կարծում եմ, որ արցախահայությունը պետք է կենտրոնանա այդ թեկնածուների շուրջ:

-Հնարավոր հետընտրական զարգացումների պարագայում ի՞նչ ռիսկեր եք տեսնում՝ հաշվի առնելով նաեւ անվտանգության գործոնը:

-Ընդհանուր առմամբ, ցանկացած մարդ, ով կփորձի Արցախում լարել իրավիճակը, ինձ համար ազգակործան մարդ է, դավաճան: գաղտնիք չէ, Արցախը գտնվում է պատերազմական իրավիճակում, մեր թշնամիները կարող են ցանկացած պահի օգտվել իրավիճակից, ուստի արցախահայությունը չպետք է որեւէ սադրանքի գնա եւ հենց հանրությունը պետք է դատապարտի այն թեկնածուին, որը կփորձի ընտրություններից հետո նման դավաճանական քայլերի գնալ: Հասարակությունը չպետք է հանդուրժի նման բաներ, ցավոք Հայաստանում մենք տեսանք, որ հասարակությունը պատրաստ չէր սթափ գնահատել իրավիճակը եւ արդյունքում ունեցանք այն , ինչ ունենք այսօր, բայց արցախահայությունը յուրաքանչյուր օր պայքարում է իր ազատության ամրապնդման համար, 30 տարի ապրում ինքնաձիգների նշանակետի տակ եւ կարծում եմ, որ այդ պայքարը ուժեղացրել է նրանց եւ շատ ավելի սթափ դարձրել, քան մեզ այստեղ՝ Հայաստանում, ուստի, հուսով եմ, որ հենց հասարակությունը կմերժի այն:

-Եթե այդուհանդերձ հետընտրական զարգացումներ լինեն արտաքին անվտանգության տեսանկյունից, իրավիճակը որքանո՞վ վտանգավոր կլինի՝ հաշվի առնելով հանգամանքը, որ հակառակորդը նաեւ ներքաղաքական խմորումները կարող է օգտագործել սադրանքի դիմելու համար, բացի այդ, սեփական երկրի ներսում էլ լուրջ պրոբլեմներ ունի:

-Հակառակորդի մասին խոսելիս, պետք մի բան հասկանանք, սովորաբար , ազերիները դիմում են սադրանքի, երբ իրենց վիճակը վատանում է քաղաքական կամ տնտեսական առումով, իսկ այսօր գիտենք, վիճակը այնքան վատ է, որ նավթի գնանկման հետեւանքով Ադրբեջանում լուրջ խնդիրներ են ստեղծվել: Ճիշտ է նրանք, մոտ 70 միլիարդ դոլարի չափով որպես կոմպենսացիա, գումար ունեն, բայց սովորաբար, նման իրավիճակների պայմաններում Ադրբեջանը դիմում է սադրանքների, որպեսզի ներսում հեղինակությունը պահի: Առաջիկա մեկ –երկու տարիները այս առումով մեզ համար լինելու են տագնապի տարիներ, մենք պետք է աչալուրջ լինենք եւ պատրաստ է ցանկացած սադրանքի: Արցախում հնարավոր զարգացման դեպքում ես չեմ բացառում, որ Ադրբեջանը կարող է դիմել նման սադրանքի :

-Պարոն Վարդանյան, փորձը նաեւ ցույց է տալիս, որ սահմանից այնկողմ ակտիվանում են, միջազգային նշանակության հանդիպումների, իրադարձությունների ժամանակ : Արցախյան ընտրությունները կարո՞ղ են այդ երկրի համար դիտարկվել որպես այդպիսի իրադարձություն:

-Կրկին պետք է մի քանի բան միասին համադրենք՝ եւ ընտրությունները կարող են, եւ տնտեսական իրավիճակը եւ առհասարակ, աշխարհում տիրող իրավիճակը, երբ բոլոր երկրներն այս պահին կարծես զբաղված են իրենց ներքին առողջապահական խնդիրներով: Ես չեմ բացառում, որ ադրբեջանցիները կարող են օգտվել այն հանգամանքից, որ աշխարհի աչքերը փակ են այլ խնդիրներով: Հույս ունեմ, որ դա տեղի չի ունենա, բայց Աստված մի արասցե, եթե տեղի ունենա, վստահ եմ, որ ողջ հայությունը կրկին կմիավորվի եւ կգնա Արցախ՝ մեր կռիվը շարունակելու:

Աղբյուր` Փաստինֆո