Փաստ ինֆո

«Փաստինֆո»-ի զրուցակիցն է միջազգայնագետ, Ամերիկյան հետազոտությունների հայկական կենտրոնի հիմնադիր Սուրեն Սարգսյանը:Սուրեն Սարգսյանի հետ զրուցել ենք ԱՄՆ-ի կողմից Արցախին տրվող ուղիղ դրամական օգնության դադարեցման խնդրից:

-Պարոն Սարգսյան, Ամերիկյան հետազոտությունների հայկական կենտրոնը տեղեկացրեց, որ չնայած վերջին ամիսներին հայկական լոբբիստական կազմակերպությունների և Կոնգրեսականների կողմից ձեռնարկված ակտիվ ջանքերին, չհաջողվեց Արցախի համար պահպանել ԱՄՆ կողմից տրամադրվող ուղիղ օգնությունը։ Սա սպասելի՞ որոշում էր :

-Այս որոշումը մի քանի պատճառներ ունի, նախ, Միացյալ նահանգների ներկայիս վարչակարգի համար արտաքին օգնությունը ընդհանրապես առաջնահերթություն չէ: Սա առաջին պատճառն է, երկրորդ պատճառը կայանում է նրանում, որ ադրբեջանցիները բավականին ակտիվ աշխատել են այս տարիների ընթացքում, հենց Արցախին տրամադրվող օգնությունը կրճատելու համար եւ երրորդ հանգամանքը պայմանավորված է նրանով, որ ցավոք, մեր իշխանությունները ակտիվ չեն աշխատել ԱՄՆ անվտանգության խորհրդի հետ, որն այդ ծրագրի հիմնական պատասխանատուներից է: Վերջերս մեր կենտրոնը տեղեկություններ տրամադրեց այն մասին, թե ինչ ակտիվությամբ են ԱՄՆ անվտանգության խորհրդի հետ ադրբեջանական լոբբիստները աշխատում եւ նաեւ ասել էինք, որ թիրախը Արցախին տրամադրվող օգնությունն է: Սա նույնպես կարեւոր հանգամանք է, եւ , բնականաբար, նաեւ Հայաստանի իշխանությունները հետեւողականորեն չեն աշխատել ԱՄՆ իշխանությունների հետ, ինչն էլ բերել է այս որոշմանը:

-Այսինքն, Հայաստանի իշխանությունը կարող էր ինչ-որ բան անել, բայց, փաստորեն չի՞ արել:

-Բնականաբար, իշխանությունը միշտ էլ կարող է բան անել, իշխանությունները միշտ էլ պատասխանատու են արտաքին քաղաքականության համար եւ սա նույնպես բացառություն չէ: Իշխանությունները կարող էին ավելի ակտիվ աշխատել ԱՄՆ-ի հետ, ինչը մենք չենք նկատում:

-Եթե չեմ սխալվում, բացի Հայաստանից, ԱՄՆ-ը միակ պետությունն էր, որն ուղիղ ֆինանսական օգնություն էր տրամադրում Արցախին: Ֆինանսական աջակցության դադարեցման որոշումը արդյո՞ք քաղաքական ուղերձ է:

-Այո, ԱՄՆ-ը աշխարհի միակ պետությունն է, որը չճանաչելով Արցախի անկախությունը, Արցախին նմանատիպ օգնություն էր ցուցաբերում, այսինքն, ԱՄՆ-ի բյուջեն գումար էր տրամադրում Ա.. հասարակական կազմակերպությանը, որն էլ Արցախի տարածքում իրականացնում էր ականազերծման աշխատանքները: Այս առումով , իհարկե, բացառիկ քաղաքական ձեռքբերում է եղել մեր լոբբիստների կողմից այս ծրագրում Հայաստանի կամ Արցախի ընդգրկումը: ՀԻմա շատ պնդումներ կան այն մասին, որ ծրագիրն արդեն մոտենում էր ավարտին , որովհետեւ Արցախի հիմնական հատվածը ականազերծված է, բայց նման դեպքերում միշտ էլ գալիս են այլընտրանքային ծրագրերի, որոնք կարելի էր ֆինանսավորել: Ժամանակին, օրինակ, ԱՄՆ-ը ֆինանսավորում էր այնպիսի ծրագրեր ինչպիսիք են Ստեփանակերտի խմելու ջրի խնդիրը: Նույն տրամաբանությամբ կարելի էր հասնել նաեւ այլ քաղաքների ու շրջանների խմելու ջրի ծրագրին: Այնպես որ, միանշանակ չէ, որ ծրագիրը փակվեց, որովհետեւ աշխատանքներն ավարտվեցին: Միշտ աշխատանք կարելի է կատարել:

-Սա ադրբեջանական լոբբինգի հաղթանակը կարո՞ղ ենք համարել:

-Այո, մանավանդ, եթե հաշվի առնենք, որ վերջին տարիներին ադրբեջանցիներն այս ուղղությամբ աշխատում են եւ իրենց համար իրականում Արցախում ֆինանսական օգնության տրամադրումը փուշ էր քո կոկորդում եւ նրանք օրնիբուն աշխատում էին հենց այս ծրագրերը կրճատելու, դադարեցնելու համար եւ ընդհանրապես, Հայաստան- ԱՄՆ շփումները բացառելու համար: Այս ծրագրից Արցախն օգտվում էր արդեն մի քանի տարի է ֆինանսական օգնություն տրամադրվում էր, բայց այստեղ կարեւորը ոչ թե ծրագրի տեւողությունն է եւ գումարները այլ կարեւորը այն հանգամանքն է, որ սա լուրջ քաղաքական նշանակություն ունեցող գործոն էր, որը մենք արդեն կորցրեցինք եւ ցավոք, անհնար է լինելու վերականգնել:

Աղբյուր` Փաստինֆո