Փաստ ինֆո

Այլևս պարզ է, որ գազի սակագնի բարձրացումից խուսափել չի հաջողվի։ Բայց եթե սկզբում թվում էր, թե դա լինելու է ներմուծման 15 դոլար գնի թանկացման ազդեցության չափով, հիմա պարզվում է, այդպես չէ։ 

-Սահմանին 15 դոլարով գինը բարձրացել է, իսկ հաշվարկային առումով 30 դոլարով է բարձրացել, որովհետեւ այսօրվա գործող սակագներով շուրջ 15 դոլարը «Գազպրոմն» իր վրա է վերցրել: Այսինքն՝ գործող գները պայմանականորեն 135 դոլար սահմանային գնի վրա են հիմնված,-ասում է Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի նախագահը։

Սա նշանակում է, որ թանկացման բեռը ոչ թե 15, այլ 30 դոլարի կարգի է լինելու։ Ու չնայած կառավարությունն ակնկալում է, որ դրա մի մասը փոխհատուցվելու է գազամատակարար ընկերության օպտիմալացման և ծախսերի կրճատմանա արդյունքում, միևնույն է, դրանից շատ բան չի փոխվելու։ Հատկապես եթե հաշվի առնենք, որ գազի ներմուծման հաշվարկային 30 դոլար թանկացումը համարդեք է շուրջ 60 մլն դոլարի, ինչը լուրջ ֆինանսական բեռ է սակագների վրա։ Եվ սպառողներն ուզած, թե չուզած այն զգալու են։ Պարզապես ոչ թե ապրիլի 1-ից անմիջապես հետո, այլ մի փոքր ավելի ուշ։

Սպասվում է, որ մինչև ապրիլի 1-ը կավարտվեն բանակցությունները, որից հետո միայն «Գազպրոմ Արմենիան» կներկայացնի սակագնային հայտ։ Հաշվի առնելով ֆորմալ գործընթացները և օրենսդրության պահանջները՝ նոր սակագների գործողության մեջ մտնելու ամենահավանական ժամկետը հուլիսի 1-ն է։

Թե ինչքանո՞վ կարող են բարձրանալ սակագները, այս պահին շուտ է ասել։ Հայաստանում գործում են գազի տարբերակված սակագներ՝ բնակչությունը կամ փոքր սպառողները մի գին են վճարում, խոշորները՝ մեկ այլ։ Գործում են նաև միջանկյալ սակագներ՝ տնտեսության որոշ ոլորտների և բնակչության սոցիալապես անապահով հատվածի համար։

Սակագները Հայաստանում տարբերակված են, իսկ դա հնարավորություն է տալիս ընտրություն կատարել սպառողների տարբեր խմբերի միջև՝ նայած որ խմբի դեպքում, որքան կարող է բարձրանալ։

Ամեն դեպքում թանկացումից տուժելու է առաջին հերթին բնակչությունը։ Դա կարող է արտահայտվել ինչպես սակագների ուղղակի բարձրացման տեսքով, այնպես էլ միջնորդավորված ձևով։ Գազի սակագնի բարձրացումը ենթադրում է բազմաթիվ ապրանքների ու ծառայությունների թանկացում։ Եվ այդ բեռը, ինչպես սովորաբար լինում է, կրելու է սպառողը։

Չի բացառվում, որ այդ պարագայում առաջանա նաև էլեկտրաէներիայի սակագների վերանայման անհրաժեշտություն։ Իսկ դա նույնպես գնաճային ճնշման ոչ պակաս էական գործոն է սպառողական շուկայի վրա։

Տուժելու է ոչ միայն բնակչությունը, այլև տնտեսությունը։ Նվազելու է հայկական ապրանքների մրցունակությունը ինչպես ներքին, այնպես էլ արտաքին շուկաներում։ Դա առավել ևս զգալու են այն ապրանքներն ու ծառայությունները, որոնց կախվածությունը գազի գնից մեծ է։
Խնդիրներ կառաջանան ջերմոցային տնտեսության և վերամշակող արդյունաբերության ճյուղերի համար։ Ինչպես հայտնի է, այս պահին դրանք օգտվում են ավելի արտոնյալ սակագներից։ Մի բան, ինչը նպաստավոր ազդեցություն է ունեցել վերջին տարիներին այդ ոլորտներում արձանագրվող արտադրության ծավալների ավելացման և ներդրումային հետաքրքրությունների ակտիվացման վրա։

Գազի սակագնի բարձրացումը մեծանելու է նաև սոցիալական լարվածությունը։

Ու այս ամենը տեղի է ունենալու այն պարագայում, երբ ժամանակին Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարում էր գազամատակարարման համակարգում չհիմնավորված սակագների և դրանց նվազեցման հնարավորությունների առկայության մասին։ Իշխանափոխությունից հետո սպառողներն այդպես էլ չտեսան սակագների նվազեցումը։ Իսկ այսօր կանգնած են այն բարձրացնելու փաստի առջև։

Աղբյուր` Փաստինֆո