Փաստ ինֆո

Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Գագիկ Պողոսյանի որոշումից հետո, որը բավարարել էր ՍԴ նախագահ Հրայր Թովմասյանի սանիկ Նորայր Փանոսյանի նկատմամբ կալանավորումը՝ որպես խափանման միջոց ընտրելու մասին քննիչի միջնորդությունը, փաստաբան Տիգրան Աթանեսյանը հայտարարել է, որ Հայաստանի այսօր ուղղակի ոչնչացված է եւ շատ ավելի տխուր վիճակում է քան Ռոբերտ Քոչարյանի և Սերժ Սարգսյանի օրոք։

Փաստաբանն ավելի վաղ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում հայտարարել էր, որ Նորայր Փանոսյանին փորձում են դատել զուտ այն պատճառով, որ նա Հրայր Թովմասյանի սանիկն է։

Նորայր Փանոսյանին առաջադրված մեղադրանքը, հիշեցնենք, լրացվել էր՝ նրան մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀՔՕ-ի 308-րդ հոդվածի 2-րդ մասով, այն է՝ պաշտոնեական լիազորությունները չարաշահելը, որն անզգուշությամբ առաջացրել է ծանր հետեւանքներ եւ կրկին կալանավորելու միջնորդություն ներկայացվել։

Հաշվի առնելով վերջին 1.5 տարվա ընթացքում աղմկահարույց ու քաղաքականացված քրեական գործերի առատությունը «Փաստինֆո»-ն զրուցել է տարբեր փաստաբանների հետ՝ փորձելով պարզել, ինչպիսին է քրեական դատավարության որակը, մասնավորապես, քաղաքական ենթատեքստ ունեցող գործերի պարագայում։

Փաստաբան Գեղամ Հակոբյանի խոսքով, դատական համակարգում այսօր ունենք այսպես ասած, անձով պայմանավորված իրավիճակ։ Եվ դրական օրինակներ կան, եւ՝ բացասական։

«Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում փաստաբանը կարծիք հայտնեց, որ որքան դատավորն անխոցելի է, նրա կայացրած դատական ակտերն էլ համապատասխանաբար պակաս խնդրահարույց են լինում։ «Հիմնականում վերջին շրջանում նշանակված դատավորները՝ կապ չունի, թե որ իշխանության օրոք են նշանակվել, հիմնականում նորմալ դատական ակտեր են կայացնում, իսկ դատավորները, որոնք թե նախկինում են դուր գալու խնդիր ունեցել եւ հիմա էլ են կախվածության մեջ, որովհետեւ մտածելու խնդիր ունեն։ Իհարկե, կան նաեւ հին դատավորներ, որոնք համարձակ ու օբյեկտիվ են»,-ասաց փաստաբանը ։

Անդրադառնալով աղմկահարույց եւ քաղաքականացված քրեական գործերին ու դրանցով պայմանավորված քրեական դատավարության որակին, փաստաբանն ասաց. «Նույն գործերով էլ անհատական մոտեցումը դրսեւորվում է դատավորի անձով, գործող դատավորների համար, որոնց մենք նկատի ունենք, հավատացեք, կարեւոր չէ՝ քաղաքական թեմա կա, թե ոչ, նրանք օբյեկտիվ իրավաբանություն են անում՝ անկախ քաղաքական իրավիճակից ու օրվա քաղաքական իշխանության մոտեցումներից։ Բոլորս գիտենք դատավորների, որոնց համար կապ չունի ՝ քաղաքական խնդիր է, թե ոչ, մեղադրյալն ով է՝, օբյեկտիվ դատական ակտեր են կայացվում»։

Դատավորների անձով պայմանավորված իրավիճակին զուգահեռ Գեղամ Հակոբյանը խնդրահարույց է համար այն մթնոլորտը, որն այսօր առկա է երկրում։«Բնականաբար, այդ ընդհանուր մթնոլորտն ինքն իրենով ճնշում է նշանակում, բայց կրկին՝ նայած, թե որ դատավորը կենթարկվի այդ ճնշմանը»։
Ըստ փաստաբանի, ճնշումը դատական իշխանության վրա գալիս է թե իշխանության մյուս ճյուղերից, թե հանրային կարծիքի միջոցով, որը ձեւավորվում է տարբեր հայտարարությունների ու գնահատականների հիման վրա։ «Հանրային կարծիքը չպետք է գերակշռի դատական իշխանության նկատմամբ, ճնշման գործիք չպետք է հանդիսանա, որովհետեւ դա կդառնա նախնադարյան կարգերի դատարան, եթե դատարանը հասարակական կարծիքով պխետք է առաջնորդվի, որովհետեւ դատավորի գործունեության իմաստը հենց այն է, որ նա պետք է անկախ լինի թե քաղաքական հայացքներից, թե հասարակական ճնշումից եւ կարծիքից։ Անկախ այդ կարծիքներից, դատավորը պետք է իրականացնի օբյեկտիվ արդարադատություն»,-շեշտեց Գեղամ Հակոբյանը։

Փաստաբան Վահան Հովհաննիսյանը եւս նշում է՝ ունենք շատ լավ դատավորներ, որոնք կայացնում են օբյեկտիվ դատական ակտեր եւ ունենք վատ դատավորներ, որոնց գործողությունները առավել քան կանխատեսելի են եւ անկախ փաստական հիմքերից, ենթադրելի է, թե ինչպիսի դատական ակտ է կայացվելու։

«Այսինքն, կան դատավորներ, որոնք ունեն մեղադրական ուղղվածություն, չգիտեմ՝ հաճոյանում են իշխանություններին, թե վախենում են իշխանություններից, բայց կայացնում են այնպիսի ակտեր, որոնք անհիմն են»,-ասաց փաստաբան Հովհաննիսյանը՝ հավելելով, որ սրանով պայմանավորված, դժվար է ընդհանուր գնահատական տալ դատաիրավական համակարգին։

Ինչ վերաբերում է քաղաքական աստառ ունեցող քրեական գործերին, ըստ փաստաբանն ասաց. «Ես հանգում եմ այն եզրակացությանը, որ այսօր դատաիրավական համակարգը քաղաքական իշխանության կոնկրետ , ուղղակի բացասական ազդեցության ներքո է գտնվում։ Հնչեղ գործերով կայացված ակտերը այդ բացասական ազդեցության հետեւանքն են՝ անկախ նրանից, թե ես ինչպիսի վերաբերմունք ունեմ այդ գործերի նկատմամբ, փաստը ակնհայտ է»։

Ըստ փաստաբանի, քաղաքական հայտարարությունները, որոնք այսօր արվում են, եթե ոչ ուղղակի, ապա այդուհանդերձ, անուղղակի ճնշում են դատական համակարգի վրա։ «Ցանկացած դատավոր դա կարող է ընկալել իր անձի մասով եւ ընդհանուր գործի մասով»,-եզրափակեց փաստաբան Վահան Հովհաննիսյանը։

Նշենք, որ ավելի վաղ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում միջազգային իրավունքի մասնագետ , փաստաբան Արա Ղազարյանը կարծիք էր հայտնել, որ վերջին մեկ տարվա ընթացքում քրեական դատավարության ոլորտում նահանջ է արձանագրվել։

Աղբյուր` Փաստինֆո