Փաստ ինֆո

Իբրև ՀՀ ամենաբարձր դատական ատյան, Սահմանադրական դատարանն իր օրինակով կարող է դառնալ էքստրեմալ իրավիճակում անգամ քաղաքական նպատակահարմարությամբ չառաջնորդվելու և օրենքի տառին համաձայն գործելու առաջամարտիկը:

Տեսեք, մենք այսօր ապրում ենք մի իրականության մեջ, երբ իշխանությունն ի սկզբանե ձևավորվել է օրենքի բազմաթիվ խախտումներով: Իրականություն, երբ օրենքը ենթարկվել է փողոցի թելադրանքին: Որքան էլ «փողոց» և «ժողովուրդ» հասկացություններն այսօր նույնացվում են, այնուհանդերձ, չի կարելի շարունակ իրականությունը ձևախեղված ներկայացնելով՝ առաջ գոռալով հետ-հետ գնալ:

Այդ «փողոց» ասվածի և այսպես կոչված՝ հեղափոխական զանգվածի մի հատվածը նույն մարդիկ էին, ովքեր ընտրությունից ընտրություն 10-20 հազար դրամներ ստանալով վաճառում էին իրենց ձայները և հետո դժգոհում իրենց իսկ ձայնավաճառության արդյունքում ձևավորված իշխանությունից: Այս առումով պակաս բացասական դերակատարում չեն ունեցել տարբեր ռանգի քաղաքական գործիչները, ովքեր ժողովրդին հրապարակավ էին նույնիսկ խորհուրդ տալիս և կոչ անում՝ փողը վերցրեք, բայց ընտրեք նրանց, ում դուք եք ցանկանում:

Այդպես չի լինում, հասկանում եք, հարգելինե՛րս, ազնվությունն ու պարկեշտությունը տեղ-տեղ չի լինում և երբ դուք մարդկանց մղում էիք գործարքի, պիտի նաև հասկանայիք, որ այդպիսով հոգեբանություն և արժեքային համակարգ էիք ձևավորում:

«Քաղաքացիական պայմանագիրն» էլ այդ տրամաբանության մեջ՝ ի սկզբանե գործարք է եղել՝ քաղաքացու և տվյալ ուժի միջև: Պարզ, դրամական գործարք: Իշխանության ղեկն այդ կերպ ստացած քաղաքացիական պայմանագիրը նույն մոտիվացիայով էլ շարունակում է առաջնորդվել: Ես քեզ, դու՝ ինձ սկզբունքով: Եվ սա բոլոր մակարդակներում է: Երևանի քաղաքապետարանին հատկացված կամազների պատմությունը՝ ամենավառ վկա:

Այդպես, իշխանությունը եկել-հասել է վերին մակարդակին՝ Սահմանադրական դատարանին և ՍԴ դատավորներին է հիմա գործարք առաջարկում: Իր համար անցանկալի դատավորներին ասում է՝ համաձայնեք թոշակի գնալ ժամանակից շուտ և պետության, բյուջեի հաշվին, թոշակի տեսքով կստանաք ձեր աշխատավարձը:

Բնավ չափազանցություն չէ, եթե ասեմ, որ Սահմանադրական դատարանը՝ հանձինս դատարանի նախագահի և դատավորների, պիտի դառնա այն կամերտոնը, որն իր վարքագծով ու կեցվածքով, Օրենքի հանդեպ հարգանքով ներկա և ապագա իշխանություններին / ընդ որում, որքան իշխանությունը ժողովրդավար է և բարձր լեգիտիմությամբ օժտված, այնքան՝ օրենքի տառին անհամապատասխան գործելու նրա վարքագիծն անհասկանալի է/ պիտի կարողանա ի վերջո, փողոցի օրենքներով առաջնորդվելու դաշտից բերել պետական օրենքներով առաջնորդվելու դաշտ՝ իշխանությանը պարտադրելով գիտակցել իր կարգավիճակը: Ինչը նախևառաջ ենթադրում է՝ ՍԴ դատավորներին գնահատել ոչ թե՝ նախկին-ներկա, հին-նոր տրամաբանությամբ ու մոտիվներով, այլ մասնագիտական, պրոֆեսիոնալ հարթության մեջ: Նրանք մարդիկ են, որ առաջնորդվում են, պիտի առաջնորդվեն օրենքի տառին համաձայն:

Իշխանության ոչ թե ուժն է, այլ՝ թուլությունը օրենքին դեմ գնալով և կոռուպցիոն հնարներ գործադրելով նրանցից ձերբազատվելը, ինչը հղի է տխուր հետևանքներով ու բումերանգներով:

Եվ ուրեմն, բարձր դատարանին, ՍԴ դատավորներին շանս է տրված սահմանել՝ ժողովրդավա՞ր, թե՞ բռնատիրական երկիր է Հայաստանը:

Հեղինակ՝ Ա. Եսայան

Աղբյուր` Փաստինֆո