Փաստ ինֆո

Առիթ ունեցել ենք բազմաթիվ անգամներ անդրադառնալու պետական բարձր պաշտոն զբաղեցնողների ինքնապարգևատրումների ու պարգևատրումների արատավոր գործընթացին, որն արդեն ունի հուժ գաղտնի բնույթ, նաև՝ անօրինական դրսևորումներ:

Զուգահեռաբար փաստել ենք՝ իշխանափոխությունից հետո աշխատանքի և սոցիալական պաշտպանության ոլորտում հետաձգվում են համակարգային բնույթի, հրատապ մի շարք բարեփոխումներ, արձանագրվել են ընթացիկ կառավարման բազմաթիվ ձախողումներ: Առարկայական խնդիր է նաև այդ «ընտրյալներից» շատերի աշխատանքի ցածր որակը: Այս խնդիրների համար յուրային ոչ մի բարձրաստիճան պաշտոնյա այդպես էլ պատասխանատվության չի ենթարկվել:

Փոխարենը՝ «նոր» Հայաստանի առաջին օրերին բացառապես սուբյեկտիվ դրդապատճառներով բազմաթիվ մասնագետներ կորցրեցին իրենց աշխատանքը պետական համակարգում, որին միշտ են վերաբերել նվիրումով, աշխատել են ջանք չխնայելով, և որ ամենակարևորն է՝ ազնիվ մղումներով:

Ցավոք պետք է արձանագրենք, որ բերված փաստերն ավելանում են նոր օրինակներով:

Մասնավորապես, 2019 թվականի նոյեմբերի 21-ի ՀՀ կառավարության նիստի օրակարգում ներառված էր ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության առաջարկը, ըստ որի՝ կառավարությունը ամբողջությամբ վերաշարադրեց ընդամենը երեք շաբաթ առաջ այդ նույն նախարարության առաջարկով ընդունած իր որոշումը: Այս որոշմամբ նախատեսված էր ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությանը պահուստային ֆոնդից հատկացնել կապիտալ դրամաշնորհ 1,9 միլիարդ դրամի չափով՝ մանկատների շրջանավարտներին բնակարանով ապահովելու նպատակով: Որոշման ամբողջական փոփոխության համար բերված հիմնավորումն էլ հետևյալն է՝

փոփոխությունը պայմանավորված է որոշման մեջ առկա խնդիրները կարգավորելու, հնարավոր բացթողումները վերացնելու անհրաժեշտությամբ, որի արդյունքում կապահովվի մանկատների շրջանավարտների բնակարանի հարցի լուծման արդյունավետ տարբերակ: Եվ այս նոր տարբերակը ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը պարզել է որոշման ընդունումից հետո՝ ՀՀ ֆինանսների նախարարության, ՀՀ ոստիկանության, ՀՀ կադաստրի կոմիտեի հետ ունեցած քննարկումների արդյունքում:

Փաստորեն ստացվում է՝ առանց անհրաժեշտ բովանդակային քննարկումների նախարարությունը կառավարությանն առաջարկում է որոշման նախագիծ: Ընդունում են որոշում: Հետո նոր՝ որոշման իրականացման ընթացքում քննարկումներ են ունենում: Եվ քննարկումների արդյունքում պարզվում է՝ որոշման ընդունումից ընդամենը երկու շաբաթ անց պետք է ամբողջությամբ փոխվի իրենց որոշումը և հաստատվի նոր կարգ:

Իհարկե, առանձին խնդիր է նաև այս որոշման իրականացման բուն գործընթացի կազմակերպումը՝ ոլորտային կառավարման այսպիսի պայմաններում:

Պետական թափանցիկ կառավարման առումով էլ ակնհայտ խնդիր է այն, որ խնդրահարույց այս նախագիծը ՀՀ կառավարության նիստի օրակարգ էր ընդգրկվել՝ որպես չզեկուցվող հարց: Եվ ընդունվեց՝ առանց կառավարության նիստում բարձրաձայնվելու:

Բնական հարց է առաջանում. «Այս ակնհայտ խնդիրների համար առաջնային պատասխանատու հանդիսացող բարձրաստիճան պաշտոնյանները պետք է շարունակեն ստանալ պարգևատրու՞մ՝ իրենց աշխատավարձի չափով, թե՞ ...»:

Իրավական առումով հատկանշական է այն, որ գործող օրենքով պետական պաշտոնյան պարգևատրվում է իր աշխատանքի կատարողականի արդյունքներով, հատուկ առաջադրանքների և որակյալ աշխատանքի համար: Իսկ ակնհայտ ձախողումների համար առանձին խումբ բարձրաստիճանների պարգևատրման՝ օրենքով սահմանված հիմքեր դեռևս չկան:

Թադևոս Ավետիսյան

ՀՅԴ Բյուրոյի տնտեսական հետազոտությունների գրասենյակի

ծրագրերի համակարգող, տնտեսագետ

Աղբյուր` Փաստինֆո