Փաստ ինֆո

Հիմա արդեն ամբողջապես հասկանալի է, թե ինչու էր ներկա իշխանությունն ամբողջ կազմով լծվել ԵՊՀ նախկին ռեկտոր Արամ Սիմոնյանին Մայր բուհի ռեկտորի պաշտոնից ազատելու գործընթացին: Նա հայ ժողովրդի պատմության մասնագետ է և այդպիսով ամեն բան ասված է:

Բնականաբար, շատ հասկանալի է, թե այսօր ինչու է կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի բազմաֆունկցիոնալ և անհասկանալի գերատեսչության պատասխանատուն անհիմն ու անհեթեթ հայտարարություններ անում՝ կոնկրետ թիրախավորելով դաշնակցական նախարարներին. նրանք ոչ միայն դաշնակցական են, այլև՝ հայ ժողովրդի պատմության մասնագետներ են և այդպիսով ամեն բան ասված է:

ՈՒ բոլորովին զարմանալի ու պատահական չպետք է համարել, որ ԵՊՀ ռեկտորի ներկայիս պաշտոնակատարը հայտարարում է, թե՝ ԵՊՀ-ն ընդհանրական տեսակետ չունի շատ հստակ հարցի վերաբերյալ, այն է՝ «Հայոց լեզու», «Հայ գրականություն» և «Հայոց պատմություն» առարկաների դասավանդումը Մայր բուհում հետայսու պարտադի՞ր է լինելու, թե՞ ոչ: Այսինքն, կրթական գերատեսչության՝ այդ հարցը բուհերին վերապահելու քաղաքականությունը ներկա իշխանությունը պատահական չի ընտրել: Ընդհուպ՝ նաև ռեկտորի պաշտոնակատարի բերած օրինակները, որով նա փորձում է արդարացնել ԵՊՀ դիրքորոշման հատվածականությունն ու տարերայնությունը: Պարզվում է՝ Սոլժենիցինի և Սախարովի հետ կապված՝ 30-ականներին համալսարանականները միասնական դիրքորոշում են ունեցել: Իսկ Չարենցի կամ Բակունցի վերաբերյալ միասնակա՞ն է եղել համալսարանականների դիրքորոշումը: Այ, սա ավելի կարևոր է:

Ընդհանրապես, լսելով ռեկտորի պաշտոնակատարին, հասկանում ես, որ այնտեղ դասավանդող հայագիտական առարկաների մասնագետներին առաջ մղողը այս գործընթացում բացառապես իրենց դասաժամերն են: Իսկ ուսանողներին առաջ մղողը ուղղակի դաս չանելու ցանկությունն է: Այսինքն, նրանք հավեսի համար են դասադուլ անում:

Հայերենը գիտության լեզու չէ՝ ասում է նա՝ վերհիշելով իր ուսանողական տարիները: Իսկ ասենք, էստոներենը գիտությա՞ն լեզու է, կամ՝ լիտվերենը, լեզուներ, որոնց լեզվակիրները իրենց մայրենիի հպարտ կրողներն են:
Մայրենի լեզվի, սեփական պատմության ու մայրենիով ստեղծված գրականության հանդեպ մեր վերաբերմունքն իր մեջ ամփոփում է ազգային պետության հանդեպ մեր իսկ վերաբերմունքը:

Այդ վերաբերմունքը ԵՊՀ ռեկտորի պաշտոնակատարի մոտ զրոյական էր:

Այդ վերաբերմունքը շատ հստակ երևում է ոչ միայն ԵՊՀ տեխնոկրատ ռեկտորի պաշտոնակատարի բռնած դիրքից, այլև՝ կրթության ու գիտության ոլորտի քաղաքականությունը մշակող գերատեսչության պատասխանատուների ամորֆ վերաբերմունքից:

Պատահակա՞ն է, արդյոք, որ ռեկտորի պաշտոնակատարը դասադուլի համատեքստում մի շարք այլ առարկաների հարցն է նաև բարձրացնում՝ բնապահպանություն, իրավագիտություն, որոնք ժամանակին կառավարության որոշումով են համատարած դարձել բուհի բոլոր ֆակուլտետներում: Դրանք նույնպես հայագիտական առարկաների հետ նույն նիշի վրա է դնում՝ այդպիսով խնդիրը սվաղելու, լղոզելու, մանրացնելով՝ առարկա-ժամի վերածելով և բոլորին միմյանց դեմ տրամադրելու մտայնությունը բուհ մտցնելով:

Հայոց լեզուն, հայոց պատմությունը և հայ գրականությունը Հայաստանում ոչ միայն գերակա չեն, այլև մի տեսակ որբացել են:

Հեղինակ` Մարինե Մինասյան