ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Ցանկալին և իրականությունը․ Վենետիկի հանձնաժողովի կարծիքի՝ արդարադատության նախարարության յուրօրինակ ընկալումը 10/21/2019 13:43 | Վերլուծություններ
08․14․2019 թ․ մեր առաջին հրապարակման մեջ (1) անդրադարձել էինք արդարադատության նախարարության կողմից հանրային քննարկման ներկայացված նախագծով առաջարկվող Սահմանադրական դատարանի դատավորների վաղ կենսաթոշակի սխեմային և հենց նախարարության կողմից բերված այլ երկրների օրինակների միջոցով ցույց էինք տվել նման սխեմայի խնդրահարույց լինելը դատական իշխանության անկախության տեսանկյունից:
Այս սխեման ներմուծող «Սահմանադրական դատարանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի լրամշակված նախագիծը նախարարության կողմից փորձաքննության համար ուղարկվել էր Վենետիկի հանձնաժողով, որի վերաբերյալ կարծիքը Հանձնաժողովը հրապարակել ս․թ․ հոկտեմբերի 14-ին (CDL-AD(2019)024)։
Ս․թ․ հոկտեմբերի 15-ին արդարադատության նախարարությունը իր պաշտոնական կայքում հրապարակել է «Դատական օրենսգրքի փաթեթը մշակելիս Կառավարությունը գործել է պատասխանատու և համակողմանի. Վենետիկի հանձնաժողով» վերտառությամբ նյութը (http://moj.am/article/2537)։
Կառավարության պրոֆեսիոնալիզմը դրվատող վերնագրի տակ, իրականում, թաքնված է քաղաքական օրակարգի թիվ մեկ հարց դարձած՝ Սահմանադրական դատարանի դատավորների հրաժարականի վերաբերյալ Վենետիկի հանձնաժողովի կարծիքի (հայերեն լեզվով հասանելի է նախարարության հրապարակման մեջ) իրական բովանդակության ոչ լիարժեք և երբեմն նաև՝ աղավաղված ներկայացումը։
Միջազգային փորձի և փաստաթղթերի բովանդակության համապատասխանեցումը նախարարության ցանկալի նպատակներին, կարծես թե, դարձել է նախարարության գործելաոճ։ Վենետիկի հանձնաժողովի կարծիքի 57-60-րդ կետերում ներկայացված դիտարկումներից նախարարությունը կատարել է ծաղկաքաղ՝ երեք կետով փորձելով դրական լույսի ներքո ներկայացնել վաղ կենսաթոշակային սխեմայի վերաբերյալ իր առաջարկը։
Եվ այսպես, ի՞նչ է իրականում ասում Վենետիկի հանձնաժողովը և ինչպե՞ս է դա ներկայացնում նախարարությունը․
1. | Վենետիկի հանձնաժողովի կարծիքը | Նախարարության ընկալումը |
59-րդ կետ (2) «Հայաստանի իշխանությունները ծրագրում են վաղ թոշակի անցնելու բացառիկ սխեմայի ներդրում։ Նրանք վկայակոչում են 2015 թվականի փոփոխություններով Սահմանադրության իմպլեմենտացումը հետհեղափոխական համատեքստում և գտնում են, որ Սահմանադրական դատարանի դատավորների ցմահ պաշտոնավարումը (նախատեսված մինչև 2015 թ․ փոփոխություններով (3) Սահմանադրությամբ) ֆիքսված ժամկետով մանդատով փոխարինելը (նախատեսված 2015 թ․ փոփոխություններով Սահմանադրությամբ) պետք է կիրառվի անհապաղ (ընդգծումները հեղինակինն են)։ |
Հայաստանը ՍԴ դատավորների վաղ կենսաթոշակի անցման հարցում ներդնում է բացառիկ մոտեցում՝ հղում կատարելով հետհեղափոխական համատեքստում 2015 թվականի փոփոխություններով Սահմանադրության կիրառման անհրաժեշտությանը, մասնավորապես՝ այս հարցը դիտարկվում է այն հաշվով, որ մինչ 2015 թվականի փոփոխություններով Սահմանադրությամբ ՍԴ դատավորի համար նախատեսված ցմահ պաշտոնավարման ժամկետից փոփոխված Սահմանադրությամբ նախատեսված կոնկրետ ժամկետով պաշտոնավարման անցումը պետք է կիրառվի անմիջապես (ընդգծումները հեղինակինն են)։ |
Ակնհայտ է, որ հետհեղափոխական համատեքստի վկայակոչումը և դրանով 2015 թ․ փոփոխություններով Սահմանադրության դրույթների անհապաղ կյանքի կոչման պայմանավորումը ոչ թե Վենետիկի հանձնաժողովի կարծիքն է, այլ բացառապես իշխանությունների դիրքորոշման արտացոլումը Հանձնաժողովի կարծիքում։
Առավել պարզ լինելու համար կարծիքի 59-րդ կետը դիտարկենք նաև դրան նախորդող և հաջորդով կետերի համատեքստում։ Այսպես, Վենետիկի հանձնաժողովը իր կարծիքի 57-րդ կետում արձանագրում է Հայաստանի իշխանությունների քաղաքական մտադրությունը, այն է՝ փոխարինել նախկինում նշանակված և «հին ռեժիմի» հետ ասոցացվող կոնկրետ դատավորներին։ Ապա, նման քաղաքական մտադրությանը Վենետիկի հանձնաժողովը հակադարձում է իր կարծիքի 58-րդ կետում՝ ընդգծելով, որ «անփոփոխելիությունը նախատեսված է Սահմանադրական դատարանի դատավորներին տվյալ ժամանակվա քաղաքական մեծամասնության ազդեցությունից պաշտպանելու համար։ Անընդունելի կլիներ, եթե յուրաքանչյուր նոր կառավարություն կարողանար իր ընտրությամբ գործող դատավորներին փոխարինել նոր դատավորներով»:
Իսկ իր կարծիքի 59-րդ կետում արդեն, Վենետիկի հանձնաժողովն արձանագրում է վաղ կենսաթշակային սխեման ներդնելու համար կառավարության «իրավական» հիմնավորումը, այն է՝ «հետհեղափոխական համատեքստում» անհապաղ կյանքի կոչել Սահմանադրության 2015 թ. փոփոխությունները՝ անցումը դատավորների ցմահ պաշտոնավարումից դեպի սահմանված ժամկետով պաշտոնավարում։
Կառավարության առաջարկած սխեմայի ներդրման իրավական հիմքերին Վենետիկի հանձնաժողովն անդրադառնում է Կարծիքի 60-րդ կետում (տե՛ս ստորև) և մատնանշում մի շարք պայմաններ, որոնց առկայության պարագայում է միայն հնարավոր դատավորների անցումը վաղաժամ թոշակի։
2. | Վենետիկի հանձնաժողովի կարծիքը |
Նախարարության ընկալումը |
60-րդ կետի 1-4-րդ նախադասություններ. Նախևառաջ, Վենետիկի հանձնաժողովը ընդգծում է, որ ՍԴ բոլոր դատավորները, անկախ այն հանգամանքից, թե արդյոք նրանք նշանակվել են Սահմանադրության 2015 թվականի փոփոխություններից առաջ, թե հետո, պետք է օգտվեն միևնույն կարգավիճակից։ Ինչ վերաբերում է, մինչև 2015 թվականի փոփոխությունները ընտրված դատավորների վաղ կենսաթոշակի անցման սխեմային, Վենետիկի հանձնաժողովը նախկինում քննադատել էր վաղ թոշակի անցնելու այդպիսի սխեմաներ, եթե դրանք կրել են պարտադիր բնույթ կամ վերաբերում էին մեծ թվով դատավորների։ Սակայն այս քննադատություն չի կարող բարձրաձայնվել այն դեպքերում, երբ պաշտոնից հրաժարումը հիմնված է ՍԴ դատավորների կամավոր որոշման վրա։ Որպես սկզբունք, եթե վաղ կենսաթոշակի անցնելը մնում է իրապես կամավորությամբ, այսինքն՝ բացառում է որևէ անհիմն (քաղաքական և անձնական) ճնշում դատավորների նկատմամբ, կամ, երբ այն նախագծված չէ այնպես, որ ազդեցություն ունենա քննվող գործերի ելքի վրա, ապա չկան չափանիշներ, որոնք Վենետիկի հանձնաժողովին կուղղորդեն (4) ընդդիմանալ նման սխեմային։ Այնուամենայնիվ, մի քանի դատավորների և նույնիսկ ինը դատավորներից յոթի հնարավոր միաժամանակյա կենսաթոշակի անցնելը կարող է խաթարել դատարանի արդյունավետ գործունեությունը (ընդգծումները հեղինակինն են)։ |
Վենետիկի Հանձնաժողովը նախկին կարծիքներում քննադատել է վաղ կենսաթոշակի պարտադիր սկզբունքով ներդրման մոտեցումը, այսինքն այն դեպքերում, երբ դա չի նախատեսվել դատավորների կամավորության սկզբունքով և երբ վերաբերել է մեծ թվով դատավորների։ Այնուհետ, Հանձնաժողովը մանրամասնում է վաղ կենսաթոշակի հարցում իր մոտեցումները։ Ուշագրավ է, որ Հայաստանին տրվող առաջարկություններում Հանձնաժողովը նշել է, որ եթե դա նախատեսվում է բացառապես կամավորության սկզբունքի և դատարանի արդյունավետ գործունեության հաշվառմամբ, Հանձնաժողովը չի կարող հղում կատարել որևէ ստանդարտի առաջարկվող մոտեցումը քննադատելու համար (ընդգծումները հեղինակինն են)։
|
Հանձնաժողովի կարծիքի 60-րդ կետի առանցքը հենց 1-ին նախադասությունն է, որտեղ Վենետիկի հանձնաժողովը, նախևառաջ, ընդգծում է, որ «ՍԴ բոլոր դատավորները, անկախ այն հանգամանքից, թե արդյոք նրանք նշանակվել են Սահմանադրության 2015 թվականի փոփոխություններից առաջ, թե հետո, պետք է օգտվեն միևնույն կարգավիճակից» (ընդգծումները հեղինակինն են)։
Ի՞նչ է սա նշանակում։ Սա նշանակում է, որ վաղ կենսաթոշակի անցումը պետք է տարածվի ոչ միայն մինչև 2015 թ․ սահմանադրական փոփոխությունները նշանակված դատավորների վրա, ինչպես, որ դա նախատեսված է Նախագծում, այլ՝ ՍԴ բոլոր դատավորների վրա։ Սակայն, այս պարագայում էլ, ստացվում է, որ ՍԴ դատավորի պաշտոնում դեռևս մեկ տարի չպաշտոնավարած 45-ամյա Արման Դիլանյանին (ընտրվել է 2018 թ․), 44-ամյա Վահե Գրիգորյանին (ընտրվել է 2019 թ․) պետք է «շնորհվի» պետական բյուջեի հաշվին ժամանակից շուտ կենսաթոշակի գնալու և հանգիստը վայելելու իրավունք։ Հարց է նաև, թե որքանո՞վ է նախատեսվող կարգավորումը իմաստալից, օրինակ, ՍԴ դատավորի պաշտոնում ընդամենը 1 տարի աշխատած 49-ամյա Հրայր Թովմասյանի, 5 տարի աշխատած 53-ամյա Արայիկ Թունյանի, 9 տարի աշխատած՝ 47-ամյա Արևիկ Պետրոսյանի պարագայում։ Դատավորների կարգավիճակի միասնականացման առումով «Սահմանադրական դատարանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական օրենքի 88-րդ հոդվածի 4-րդ մասը արդեն իսկ նախատեսել է վաղ կենսաթոշակի գնալու իրավունք այն դատավորների համար, ովքեր 2015 թ․ սահմանադրական փոփոխությունները ուժի մեջ մտնելու պահի դրությամբ 12 տարի պաշտոնավարել են ՍԴ դատավորի պաշտոնում (այս պահին նրանք երկուսն են՝ Հրանտ Նազարյան և Ֆելիքս Թոխյան)։ Նման կարգավորումը իսկապես տրամաբանական է և արդարացված։ Սակայն, ուշագրավ է մեկ այլ հանգամանք։ Եթե գործող օրենքը վաղ կենսաթոշակի անցնելու պարագայում նախատեսում է միայն «Պետական պաշտոններ զբաղեցրած անձանց սոցիալական երաշխիքների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով և չափով կենսաթոշակ (որն ավելի ցածր է, քան դատավորի պաշտոնում նրա աշխատավարձն ու հավելավճարները), ապա Նախագիծը վաղ հրաժարական ներկայացնող դատավորներին տրամադրում է «պարգև»՝ կենսաթոշակ, որը հավասար է հրաժարականի պահին դատավորի ստացած պաշտոնային դրույքաչափին և հավելավճարներին։
Անդրադառնալով կառավարության առաջարկած սխեմայի ներդրման իրավական հիմքերին, նախ, պետք է նորից հիշատակել, որ պաշտոնավարման անվտանգությունը Կարծիքում (կետ 58) հստակ շեշտադրվում է որպես դատավորի անկախության էական երաշխիք։ Այստեղից բխում է, որ վաղ կենսաթոշակային սխեման չի կարող դիտվել որպես ստանդարտ պրակտիկա։ Սակայն, եթե դատավորը իր կամքով ցանկանում է գնալ թոշակի մինչև իր պաշտոնավարման ժամկետը լրանալը և պետությունը պատրաստ է այդ պարագայում դատավորին ապահովել թոշակի անցնելու արտոնյալ պայմաններով, ապա Հանձնաժողովը դրան առարկելու համար որևէ չափանիշ չունի։
Միևնույն ժամանակ, ներդրվելու պարագայում, Վենետիկի հանձնաժողովը մատնանշում է մի շարք չափանիշներ։ Նախարարության կողմից վկայակոչվող կամավորության սկզբունքի համատեքստում Վենետիկի հանձնաժողովը, ակնհայտորեն ոչ պատահաբար (մինչդեռ այս մասին նախարարության հրապարակումը ընդհանրապես լռում է), ընդգծում է երկու այլ կարևորագույն չափանիշներ․ դատավորների նկատմամբ անհիմն (քաղաքական և անձնական) ճնշումների և քննվող գործերի ելքի վրա ազդեցության բացառումը։
Այս տեսանկյունից ուշագրավ է, որ Նախագծով վաղ կենսաթոշակի իրավունքը նախատեսվում է ոչ թե որպես հնարավորություն բոլոր ժամանակների համար, այլ՝ այս «հնարավորությունից» ՍԴ դատավորները կարող են օգտվել միայն օրենքի ուժի մեջ մտնելուց հետո երկամսյա ժամկետում։ Այստեղ հարց է առաջանում, թե ի՞նչու միայն երկամսյա ժամկետում և որքանո՞վ են նման կարգավորումները համադրելի Վենետիկի հանձնաժողովի կողմից վերը մատնանշված մի շարք ազդեցությունները բացառելու չափանիշների հետ (թերևս տեղին է հիշատակել ՍԴ վարույթում գտնվող Ռ․ Քոչարյանի մասնակցությամբ գործերը, ՄԻԵԴ և Վենետիկի հանձնաժողով ՍԴ դիմումներից հետո քաղաքական մեծամասնության պատգամավորների հայտարարությունները, ինչպես նաև ՍԴ սեպտեմբերի 4-ի որոշումից հետո բարձրացած մեծ աղմուկը և որոշմանը տրված որակումները՝ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց մակարդակով)։
Վերջապես, Հանձնաժողովի կարծիքի 60-րդ կետի 2-րդ նախադասությունը ընդգծում է, որ վաղ կենսաթոշակի սխեման չպետք է անդրադառնա մեծ թվով դատավորների վրա։ Բացի նրանից, որ դա բացասաբար կանդրադառնա Սահմանադրական դատարանի արդյունավետ գործունեության վրա, կարող է առաջանալ մեկ այլ վտանգավոր իրավիճակ։ Տեսականորեն, ՍԴ ամբողջ կազմի միաժամանակյա հրաժարականի դեպքում, կա ռեալ ռիսկ, որ Սահմանադրական դատարանը ձևավորվելու է պահի քաղաքական իշխանության քիմքին և պահանջներին համապատասխան։ Վենետիկի հանձնաժողովը իր կարծիքի 58-րդ կետում (նաև կետ 63) ընդգծել է, որ Սահմանադրական դատարանի դատավորների անփոփոխելիությունը «նախատեսված է Սահմանադրական դատարանի դատավորներին օրվա քաղաքական մեծամասնության ազդեցությունից պաշտպանելու համար։ Անընդունելի կլիներ, եթե յուրաքանչյուր նոր կառավարություն կարողանար իր ընտրությամբ գործող դատավորներին փոխարինել նոր դատավորներով»։ Հանձնաժողովը հղում է կատարում նաև իր ավելի վաղ կարծիքների, որտեղ ընդգծվում է, որ իշխող քաղաքական ուժը չպետք է կարողանա ՍԴ բոլոր դատավորներին փոխարինել իրեն հաճո դատավորներով (CDL-STD(1997)020, կետ 21)։
3. | Վենետիկի հանձնաժողովի կարծիքը | Նախարարության ընկալումը |
60-րդ կետի 5-րդ և 6-րդ նախադասություններ․ «Այնուամենայնիվ, մի քանի դատավորների և նույնիսկ ինը դատավորներից յոթ դատավորների հնարավոր միաժամանակյա կենսաթոշակի անցնելը կարող է խաթարել դատարանի արդյունավետ գործունեությունը։ Վենետիկի հանձնաժողովը խորհուրդ է տալիս հայկական իշխանություններին վերանայել առաջարկվող սխեման, այնպես, որ այս մտահոգությունը մեղմացվի (ընդգծումները հեղինակինն են)»։ |
|
Ակնհայտ է, որ Հանձնաժողովը առաջարկել է ընդհանրապես վերանայել Նախագծով նախատեսված սխեման։ Մինչդեռ, նախարարությունը, բաց է թողնում Կարծիքի 60-րդ կետում տեղ գտած մի շարք առանցքային դատողություններ, որոնց անդրադարձանք վերը, և փորձում է տպավորություն ստեղծել, թե խոսքը միայն «ՍԴ ինը դատավորից յոթի» միաժամանակյա հրաժարականի հետևանքները մեղմելու մասին է։
Այսպիսով, ամփոփելով Վենետիկի հանձնաժողովի կարծիքում վաղ կենսաթոշակային սխեմայի վերաբերյալ դիտարկումները, կարելի է եզրահանգել․
• Վաղ կենսաթոշակային սխեման ոչ թե ողջունելի է, այլ՝ սկզբունքորեն թույլատրելի (արգելող չափանիշների բացակայության պատճառով), սակայն օրենսդիրը պետք է գտնի այնպիսի լուծումներ, որոնք կփարատեն Վենետիկի հանձնաժողովի ներկայացրած մտահոգությունները․
• Վենետիկի հանձնաժողովի եզրակացության ելակետն այն է, որ Սահմանադրական դատարանի բոլոր դատավորները ունեն միևնույն կարգավիճակը՝ անկախ այն բանից, թե երբ և ինչ ժամկետով են նրանք նշանակվել (60-րդ կետի 1-ին նախադասություն): Ցանկացած լուծում պետք է ելնի նրանից, որ ՍԴ բոլոր դատավորները ունեն միևնույն կարգավիճակը, և հետևաբար՝ վաղ կենսաթոշակի առումով նույնպես, պետք է օգտվեն հասար հնարավորություններից․
• Ներդրվելու պարագայում՝ վաղ կենսաթոշակի սխեման պետք է լինի իրապես կամավոր, այսինքն․
- առանց որևէ անհիմն (քաղաքական և անձնական) ճնշման,
- այն չպետք է նպատակ ունենա ազդել քննվող գործերի ելքի վրա։
• Այս սխեման չպետք է խոչընդոտի Սահմանադրական դատարանի արդյունավետ գործունեությունը․
• Վաղ կենսաթոշակային սխեման չպետք է օրվա քաղաքական մեծամասնությանը հնարավորություն տա ձևավորելու իրենց հաճո Սահմանադրական դատարան․
• Վաղ կենսաթոշակային սխեման ներդնելու պարագայում, Նախագիծը պետք է վերանայվի, այնպես, որպեսզի համապատասխանի վերոնշյալ բոլոր պահանջներին։
Իրավունքի բարեկամներ (Amici Juris)
----
1. Արդարադատության նախարարությունը նենգափոխում է միջազգային լավագույն փորձը դատական իշխանությանը հնազանդեցնելու նպատակով (https://www.pastinfo.am/hy/news/2019/08/14/%D4%B1%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6-%D5%B6%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8-%D5%B6%D5%A5%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B4-%D5%A7-%D5%B4%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6-%D5%AC%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%B6-%D6%83%D5%B8%D6%80%D5%B1%D5%A8-%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6-%D5%AB%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%A8-%D5%B0%D5%B6%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D6%81%D5%B6%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D6%82-%D5%B6%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%BE/872729)
2.Նախարարության կողմից հրապարակված հայերեն թարգմանության մեջ մեր կողմից կատարվել են որոշակի խմբագրական շտկումներ։ Բովանդակային շտկումների պարագայում հատուկ նշում է արվում։
3.Նախարարության կողմից հրապարակված հայերեն թարգմանության մեջ առկա է սխալ, նշված է «նոր Սահմանադրություն», ինչը սխալ է։
4.Նախարարության կողմից հրապարակված հայերեն թարգմանության մեջ նշվում է «որոնց հիմքով Վենետիկի Հանձնաժողովը կարող է առարկել», որը կարծում ենք ճշգրիտ չէ։ Անգլերեն պաշտոնական տեքստը հնչում է հետևյալ կերպ "there are no standards that would lead the Venice Commission to oppose such a scheme."
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
01/14/2025 18:28 Ալիևի հարաբերությունները լարվում են և’ Իրանի, և’ Ռուսաստանի հետՏեսադարան
09/02/2024 10:55 Սեպտեմբերի 2-ը Արցախի Հանրապետության հռչակման օրն էՄամուլ
- 01/18/2025 08:30 Ի՞նչ խորհուրդ են ստեղծում Արշակ Կարապետյանը, Միքայել արքեպիսկոպոս Աջապահյանն ու Ալբերտ Բազեյանը. «Փաստ»
- 01/18/2025 08:26 Ձվածեղ պատրաստող բռնապետը ստիպում է իրեն տեսնելիս ոտքի կանգնել. «Ժողովուրդ»
- 01/18/2025 08:23 Փաշինյանը՝ երկու քարի արանքում․ «Հրապարակ»
- 01/18/2025 08:20 Հերթական խորհուրդն է ստեղծվել․ ի”նչ են փոխելու ոստիկանության համակարգում վարչապետն ու 30 պաշտոնյաների աստղաբույլը. «Ժողովուրդ»
- 01/18/2025 08:18 Նիկոլ Փաշինյանի նոր վախերը․ «Հրապարակ»
- 01/18/2025 08:15 10 տարում ԱԺ կրտսեր փորձագետից՝ ՀՀ Գլխավոր հարկադիր կատարող․ ով է Սիրո Ամիրխանյանը. «Ժողովուրդ»
- 01/18/2025 08:12 Տուգանվելու նոր թեմա են մտածել․ «Հրապարակ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 09/27/2024 20:29 Միջպետական սահմանների՝ աշխարհագրական առումով ճշգրտման հարցերը գործադիր իշխանության իրավասության տիրույթում են. հրապարակվել է ՍԴ որոշումը
- 09/02/2024 15:38 Հրատապ. Հրապարակվել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանի սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հարցերով հանձնաժողովների համատեղ գործունեության մասին կանոնակարգը
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
Հարցազրույց
- 01/04/2025 20:09 Ինֆորմացիա բացեմ՝ դեռ 90-ականներից հանցավոր պլան է մշակվել, որ Հայաստանում չպետք է լինի 1 միլիոնից ավել հայ. դրա հետևում միայն թուրքերը չեն. էքստրասենս
- 12/30/2024 11:29 Ամանորի նախաշեմին «Հայաստան» խմբակցության անդամներն այցելել են առաջնագիծ
- 12/19/2024 19:01 Եթե Ադրբեջանը Հայաստանի վրա հարձակվելու մտադրություն չունի, էսկալացիայի հավանականությունը զրո է. Փաշինյանն արձագանքել է Ալիևի հայտարարություններին
- 12/16/2024 22:51 Դավիթ Առուշանյանը՝ իր նախորդի ճակատագրին արժանանալու հնարավորության մասին
Մեկնաբանություն
- 01/17/2025 17:41 Գնամ Եռաբլուր, ասեմ՝ հորդ դատեցին․ Աստղ Գալեյան
- 01/17/2025 16:20 Աշխարհը չի կարող թույլ տալ, որ Ադրբեջանի շինծու արդարադատությունը հաղթի. Օսկանյան
- 01/17/2025 14:47 Գաբրիել Չենբերջյանը կմնա ազատության մեջ
- 01/17/2025 14:05 Ակնհայտ է, որ Ալիևի նպատակն է հերթական շանտաժների, սպառնալիքների ու վերջնագրերի միջոցով կորզել հերթական զիջումներ, նվաճել ռազմավարական նշանակության նոր տարածքներ. Դանիելյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 01/18/2025 21:05 «Tesla» ավտոմեքենան ամբողջությամբ այրվել է
- 01/18/2025 20:55 Դաշտադեմում խոտածածկ տարածք է այրվել
- 01/18/2025 19:54 Երևանյան լճից փրկարարները տղամարդու մարմին են դուրս բերել. shamshyan.com
- 01/18/2025 17:59 Կոշում «BYD» ավտոմեքենան բախվել է բետոնե արգելապատնեշին, ապա քարերին. shamshyan.com
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ