Փաստ ինֆո

Նիկոլ Փաշինյանը առիթը բաց չի թողնում խոսելու աշխատավարձերի բարձրացման մասին։ Ու երբեմն այնպիսի տպավորություն է ստեղծվում, որ իշխանափոխությունից հետո Հայաստանում աշխատավարձերի կտրուկ փոփոխություն է տեղի ունեցել։ Ճիշտ է, որոշ ոլորտներում աշխատավարձերը բարձրացել են, բայց դրանց ազդեցությունը միջին աշխատավարձի ցուցանիշի վրա չափազանց փոքր է։ 

Վիճակագրական տվյալների վկայում են, որ վերջին մեկ տարում Հայաստանում միջին աշխատավարձը բարձրացել է ընդամենը 4 տոկոսով։ Դա, անշուշտ, տարբեր ոլորտներում տարբեր կերպ է արտահայտվել։ Ամեն դեպքում 4 տոկոսը այն աճը չէ, որը կարող էր քիչ, թե շատ էական ազդեցություն ունենալ հասարակության սոցիալական վիճակի վրա։

Ակնհայտ է, որ չնայած ժամանակին ձևավորված բարձր սպասումներին, այնուհանդերձ իշխանափոխությունից հետո Հայաստանում աշխատավարձի էական բարձրացում այդպես էլ տեղի չունեցավ։ Առկա միտումները գրեթե ամբողջությամբ տեղավորում են նախորդ շրջանի տրամաբանության մեջ։
Իշխանափոխությունից հետո կառավարությանն այդպես էլ չհաջողվեց իրականացնել աշխատավարձերի համընդհանուր բարձրացում։ Իսկ որոշ տեղային փոփոխությունները վերաբերում էին սահմանափակ ոլորտների։ Ավելին, հաշվի առնելով նախորդ տարվա բյուջեի եկամուտների թերակատարումը` կառավարությունը խուսափեց նույնիսկ աշխատավարձի մասնակի բարձրացումներն իրականացնել տարվա սկզբից։ Ու բնավ զարմանալի չէ, որ միջին աշխատավարձի աճի տեմպը Հայաստանում շարունակում է ցածր լինել։

Նախորդ մեկ տարվա ընթացքում միջին աշխատավարձը Հայաստանում ավելացել է ընդամենը 7 հազար դրամով։ 2018թ. օգոստոսին այն կազմում էր շուրջ 174 հազար դրամ։ Այս տարվա օգոստոսին միջին աշխատավարձը հասել է 181 հազար դրամի։ Բայց դրանում դեռ ներառված չէ գնաճի ազդեցությունը։ Թեև արտաքուստ միջին գնաճը Հայաստանում ցածր է, այնուհանդերձ դա չի արտահայտում այն իրական պատկերը, որը գնաճը թողնում է սպառողների վրա։
Ի տարբերություն միջին գնաճի, լայն սպառման առաջին անհրաժեշտության ապրանքների թանկացումների տեմպը Հայաստանում անհամեմատ ավելի բարձր է։

Այն արտահայտվում է հիմնականում երկնիշ թվերով։ Թերևս դա է պատճառը, որ հասարակության հիմնական հատվածը որևէ կերպ չի զգում աշխատավարձերի բարձրացումների ազդեցությունը սոցիալական իրավիճակի փոփոխության վրա։ Լավագույն դեպքում` դա նպաստում է գնաճի ազդեցության մեղմացմանը։
Վարձատրության ոլորտում իշխանափոխությունից հետո մեկ փոփոխություն, այնուամենայնիվ, նկատելի է։ Եթե նախկինում ավելի արագ էին բարձրանում ոչ պետական, ապա հիմա պետական հատվածի աշխատավարձերը։ Անցած մեկ տարում պետական հատվածում միջին աշխատավարձը ավելացել է 5,9 տոկոսով կամ 8,8 հազար դրամով։

Փոխարենը` ոչ պետականում աճը կազմել է ընդամենը 2,6 տոկոս։ Մի բան, ինչը վկայում է տնտեսության ոչ այնքան բարվոք վիճակի մասին։
Ինչ մնում է պետական հատվածում միջին աշխատավարձի առաջանցիկ աճին, ապա դա ոչ այնքան աշխատավարձերի բարձրացման, որքան պարգևավճարների հետևանք է։ Չնայած հնչող քննադատություններին ու հասարակական դժգոհություններին` իշխանափոխությունից հետո կառավարությունն այդպես էլ չհրաժարվեց պարգևատրումներից։

Աղբյուր` Փաստինֆո