Փաստ ինֆո

 «Ես գրեթե համոզված եմ, որ սա ոչ թե մշակված քաղաքականություն է, այլ՝ սխալ, որը թույլ է տալիս Նիկոլ Փաշինյանը: Համոզմունքս գալիս է օրերս Հայաստանի դեսպանների հետ հանդիպման ժամանակ Փաշինյանի արտաբերած մի շարք մտքեր լսելիս: Նա զարմացած ասաց, որ պատմական փաստերը խեղաթյուրվում են եւ լավ գիտակցված չեն ոչ միջնորդների կողմից, ոչ միջազգային հանրության, բայց անկեղծ ասած, գնահատականներն ու մոտեցումներն այնպիսին էին, որոնք թույլ են տալիս եզրակացնել, որ Փաշինյանն ինքը նոր է սկսել ուսումնասիրել Արցախյան հիմնախնդրի պատմական, փաստագրական մասը, պատմությունը եւ ինչ-որ բացահայտումներ արել իր համար նաեւ բանակցությունների ընթացքում եւ որպես նոու-հաու ներկայացնելու է հանրությանը»,- «Փաստինֆո»-ին ասել է քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը` անդրադառնալով Արցախի անկախության հռչակագրի ընդունման օրվա առիթով վարչապետ Փաշինյանի ֆեյսբուքյան գրառմանը: 

Վարչապետի այսօրվա գրառումն, ըստ քաղաքագետի, ցույց է տալիս, որ Արցախյան հիմնախնդրի պատմության ուսումնասիրությունը Փաշինյանն անում է ինքնուրույն եւ, այնուամենայնիվ,  իրողություններն ու փաստերը սխալ է հասկանում:

Հիշեցնենք, որ Նիկոլ Փաշինյանը, մինչեւ ուղերձի հրապարակումը Ֆեյսբուքում գրել էր. «Այսօր Սովետական Ադրբեջանից Արցախի անկախության հռչակման օրն է:Փառք Արցախի հերոսական ժողովրդին: Փառք միասնական եւ հաղթանակած հայ ժողովրդին»:

«Այնուամենայնիվ Արցախի Հանրապետությունն անկախությունը հռչակել է Խորհրդային Միությունից՝ համաձայն ԽՍՀՄ Սահմանադրության եւ գործող օրենսդրության, այսինքն  ճիշտ այն ճանապարհն է ընտրել, որոնք ընտրել են Խորհրդային Միության մյուս հանրապետությունները եւ Արցախը դուրս է եկել հենց ԽՍՀՄ կազմից եւ ոչ թե Խորհրդային Ադրբեջանի կազմից»,-շեշտեց Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը:

Քաղաքագետը բացատրում է՝ Խորհրդային Ադրբեջանի օրենսդրությունը նման ընթացակարգ չուներ, այլ ուներ միայն համաժողովրդական հանրաքվեի ուղին, որ չի եղել: «Երբ Փաշինյանն ասում է, որ Արցախը անկախացել է Խորհրդային Ադրբեջանից, նա հնարավորություն է տալիս հակառակորդին պնդելու, որ նման ընթացակարգ Արցախը չի անցել եւ հետեւաբար, հնարավորություն է տալիս Արցախի անկախության իրավական բազան կասկածի տակ դնել: Սա խոցելի է դարձնում մեր դիրքորոշումը, որովհետեւ բանակցային սեղանի շուրջ Փաշինյանին պարզ հարց է հնչելու, թե դուք ասում եք, որ Արցախը դուրս է եկել Խորհրդային Ադրբեջանի կազմից, բայց դրա համար պետք է լիներ համապետական հանրաքվե, որը տեղի չի ունեցել: Սա ցույց է տալիս, որ մի կողմից Փաշինյանը սկսել է հետաքրքրվել պատմությամբ, բայց մյուս կողմից, դա անում է շատ իմիջիայլոց, սխալ հասկանալով ու մեկնաբանելով եւ, որ ամենավտանգավորն է՝ այդ սխալ հասկացածը՝ քաղաքական օրակարգ բերելով»,-մտահոգություն է հայտնում քաղաքագետը՝ շեշտելով, որ Փաշինյանի այս մոտեցումը ընդհանրապես քանդում է ողջ իրավական բազան, որը  30 տարի շարունակ կառուցվել է՝ սկսած 1988 թվականից, մինչդեռ Արցախի Հանրապետությունն օգտվել է ԽՍՀՄ օրենսդրության եւ Սահմանադրության, ինչպես նաեւ միջազգային իրավունքի հնարավորություններից:

Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանի խոսքով, այս տեսակետից  հայկական կողմերի իրավական բազան անխոցելի եւ դա բոլորն են հասկանում: Քանդելով այս հիմքը՝ Փաշինյանն ինքն է խեղաթյուրում պատմությունը, որի մեջ օրեր առաջ մեղադրում էր միջազգային հանրությանն ու միջնորդներին: Ըստ քաղաքագետի, մտահոգիչ է, որ փաստորեն, բանակցային սեղանի շուրջ նստում է մի բարդ, որի գիտելիքի բազան մեղմ ասած, չի բավարարում Արցախյան  հիմնախնդիրը լուծելու պատասխանատվությունն ստանձնելու համար: «Եթե նման հանրագիտարանային ճշմարտություններում է սխալվում, բնականաբար, այլ՝ ավելի նուրբ հարցերում, վստահաբար, նա անպաշտպան է, ինչը թույլ է տալու  հակառակորդին եւ ինչու չէ, նաեւ միջնորդներին, որոնք ուզում են ինչ-որ հանգուցալուծման գալ, լուրջ փոփոխություններ իրականացնել թե բանակցային  պրոցեսում, թե հակամարտության կարգավորման տրամաբանության մեջ»:

Քաղաքագետն ընդգծում է՝ արդեն իսկ որոշ գործընթացների ականատեսը եղել ենք: Մասնավորապես, տեսանք, թե ինչ հեշտությամբ Փաշինյանը խաբվեց Ալիեւին եւ բանակցային օրակարգից  Վիեննայի եւ Սանկտ Պետերբուրգի համաձայնությունները փոխարինեց Դուշանբեի վերելակային պայմանավորվածությամբ:

«Նա որքան խոսում է հիմնախնդրի մասին, այնքան երեւում է, որ կոմպետենտ չէ  եւ որեւէ անելիք չունի հայ ժողովրդի համար այդքան կարեւոր հարցի կարգավորման գործընթացում»,-եզրափակում է Հրանտ Մելիք-Շահնազարյան:

Աղբյուր` Փաստինֆո