Փաստ ինֆո

«Մեր օրենսդրությունը միանշանակորեն թույլ է տալիս օգտագործել զինված ուժերը ներպետական կարեւորագույն խնդիրները լուծելու համար, օրինակ՝ եթե առկա են զանգվածային անկարգություններ»,- «Փաստինֆո»-ի հաղորդմամբ՝ այս մասին հայտարարեց ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի փաստաբաններից Հայկ Ալումյանը այսօր հրավիրված ասուլիսի ժամանակ։

Նա նշեց, որ ասուլիսը հրավիրել է՝ լուսաբանելու համար Մարտի 1-ի շուրջ տասը տարվա ընթացքում ձեւավորված միֆերից մեկը. «Ձեւավորվել են բազմաթիվ միֆեր, որոնցից մեկը այն է, որ մեր օրենսդրությունը թույլ չի տալիս օգտագործել զինված ուժերը ներպետական հարցերում, օրինակ՝ զանգվածային անկարգությունները կանխելու նպատակով։ Սա միֆ է, եւ այսօր քննվող քրեական գործը շատ մեծ չափով հիմնված այս միֆի վրա»։

Հայկ Ալումյանը նախ ներկայացրեց միջազգային փորձը, ապա՝ հայաստանյան օրենսդրությունը. «Չինաստանում, օրինակ, 2009 թվականին ներպետական հարցերում զանգվածային անկարգությունները ճնշելու նպատակով ներգրավել են զինված ուժեր, որի ընթացքում եղել է 156 զոհ։ Նեպալում 2006 թվականին նույն նպատակով ներգրավվել են զինված ուժերը։ Նույնը կարող ենք ասել նաեւ Բրազիլիայի, Հարավաֆրիկյան Հանրապետության, Հյուսիսային Իռլանդիայի, Լոս Անջելեսի մասին։ Սրանք բաց տվյալներ են եւ վերցված են համացանցի վստահելի աղբյուրներից»։

Ինչ վերաբերում է ՀՀ օրենսդրությանը, Հայկ Ալումյանը մատնանշեց ՀՀ սահմանադրության՝ 2008 թվականին գործող 8.8 հոդվածը. «Այդ հոդվածի համաձայն՝ ՀՀ զինված ուժերը ապահովում են ՀՀ անվտանգությունը, պաշտպանությունը եւ տարածքային ամբողջականությունը, նրա սահմանների անձեռնմխելիությունը։ Իսկ ի՞նչ է անվտանգությունը. դա ներքին եւ արտաքին վտանգներից պաշտպանվելու հնարավորությունն է։ Ներքին անվտանգությունը, ի թիվս այլի, իր մեջ ներառում է նաեւ զանգվածային անկարգություններ, տեռորիստական ակտեր, էկոլոգիական աղետներ եւ այլն»,-նշեց նա։

Ալումյանի խոսքով՝ «ՀՀ զինված ուժերի ներքին կանոնագիրք» օրենքի՝ 2008 թվականին գործող տարբերակի համաձայն՝ զինծառայողների պարտականություններում նշվում է մարտական գործողություններին մասնակցելը, պաշտոնեական պարտականությունների, մարտական հերթապահության կատարատումը, զորավարժություններին մասնակցելը, օրինականության եւ իրավակարգի ապահովման գործում իրավապահ մարմիններին օգնություն ցույց տալը. «Սա հենց ներքին խնդիրներին զինված ուժերի ներգրավման իրավունքն է սահմանում։ Նույնն էլ 11-րդ հոդվածը. Զինծառայողները, որպես ծայրահեղ միջոց, անհատապես կամ ստորաբաժանման կազմում, զենք գործադրելու իրավունք ունեն պահպանվող ռազմական եւ պետական օբյեկտների  պահպանության հետ կապված խնդիրներում»։

Հայկ Ալումյանն ընդգծեց նաեւ, որ 2012 թվականին արդեն ընդունվեց «Արտակարգ դրության մասին» ՀՀ օրենք, որում եւս ուղիղ գրված է զինված ուժերը ներքին խնդիրների լուծմանը ներգրավելու իրավունքի մասին. «Այսինքն՝ մեր օրենսդրությունը միանշանակորեն թույլ է տալիս զինված ուժերի օգտագործումը մասնավորապես զանգվածային անկարգություններին դիմակայելու նպատակով»։

Փաստաբանի խոսքով՝ մինչ 2008 փթվականի մարտի 1-ը մենք ունեցել նման մեծ փորձ, որը փորձում են մոռացության մատնել. «1993 թվականի փետրվարի 8-ի Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի հրամանագրի համաձայն՝ Արմավիրի մարզի Ջանֆիդա եւ Փշատավան շրջաններում զինված խմբավորումների հրահրած հակաօրինական գործողությունները կանխելու, Թուրքիայի հետ ՀՀ սահմանամերձ գոտում ՀՀ ազգային անվտանգություն ապահովող վտանգավոր դեպքերից խուսափելու, իրավակարգի պահպանությունը ուժեղացնելու եւ կարգուկանոնը վերականգգնելու նպատակով եւ ղեկավարվելով ՀՀ նախագայի մասին օրենքով՝ հայտարարվել է արտակարգ դրություն եւ հրամանագրի կատարումը դրվել է ՀՀ ներքին զորքերի, ՊՆ եւ ԱԱԾ պետական վարչության վրա։»

Հայկ Ալումյանը նշեց, որ 1996 թվականին տեղի ունեցածի մասին շատ մանրամասնորեն պատմելու կարիք չկա. «Այն ժամանակ բոլոր թերթերում կար տեղեկությունը, որ տանկերը Երեւանի փողոցներում են, եւ ասեմ, որ մի տարբերություն կա 1996 եւ 2008 թվականին զինված ուժերը ներգրավելու մեջ. 1996 թվականին զորքերը անմիջականորեն բերվել են ցուցարարների հետ շփման, մինչդեռ 2008 թվականի զորքրերը տեղակայվել են այնպիսի հատվածներում, որ անմիջական շփում, կոնտակտ, բախում չլինի»,-ասաց Հայկ Ալումյանը։

Վերջինս մեջբերեց նաեւ Վանո Սիրադեղյանի այն խոսքերը, որ հայկական բանակն այդ ժամանակ առաջին անգամ մտավ մայրաքաղաք. «Այսինքն՝ հայկական բանակը առաջին անգամ մայրաքաղաք է մտել 1996 թվականին, երբ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի կողմից ցույցերը ճնշվում էին»։

Աղբյուր` Փաստինֆո