Փաստ ինֆո

Նովգորոդի շրջանի ԱԴԾ- ի տեսչությունում բացահայտել են 19 հոգուց բաղկացած լատվիացի պատժիչների մի ամբողջ ցուցակ, որոնք պատերազմի տարիներին սառնասրտորեն տանջել և սպանել են Նովգորոդի շրջանի բնակիչներին: Ընդհանուր առմամբ խմբում ընդգրկված են եղել 33 լատվիացիներ, որոնց չեն հանձնել դատարանին. նրանք թաքնվել են ԱՄՆ-ում, Կանադայում և Գերմանիայում: Ձեռագիր տեքստի չորսը էջ՝ դահիճների նկարագրերով և անուններով ցուցակը «РИА Новости»-ն  տրամադրել է ԱԴԾ-ին:

Չնայած այն հանգամանքին, որ հենց լատվիացիներն են ակտիվ մասնակցություն ունեցել Բաթեցկի շրջանի տեղի բնակչության ոչնչացման գործընթացին, այնուամենայնիվ՝ 1947 թվականի Նովգորոդի բաց գործընթացում, որտեղ հրապարակավ դատվել են նացիստները, նրանց անունները չեն հնչել: Հավանաբար, բանը խորհրդային քարոզչության մեջ էր, որն ակտիվորեն ստեղծում էր  ԽՍՀՄ ժողովուրդների անխախտ բարեկամության միֆը: Ռուսների և լատվիացիների միջև թշնամության հրահրումը սովետական պետությանը ձեռնտու չէր:

Մինչդեռ, ցեղասպանության ավելի քան 500 զոհ է դուրս հանվել հողից, այդ թվում՝ երեխաներ և հղի կին: Աճյուններից  շատերն ունեն խոշտանգման նշաններ, օրինակ ՝ մարմինների առանձնացված մասեր:

Չնայած այն բանին, որ հայտնի են Լատվիայի ԽՍՀ  բնակիչների անունները, ովքեր խուսափել են արդարադատությունից, Լատվիան լռում է այդ փաստի մասին՝ անտեսելով նաև նոր նախագահ Եգիլս Լևիթսի ենթադրյալ կապը «тайлькоманда»-ի գլխավոր դահիճ Յանիս Ցրուլիսի հետ:

Յանիս Ցիրուլիս

Ռուսալեզու լատվիացիների իրավունքների համար ակտիվ պաշտպան Վլադիմիր Լինդերմանը Life- ին պատմել է նախագահի և նախկին դահիճ Ցիրուլիսի միջև հնարավոր կապի մասին.

«Մյունստեր քաղաքը, որտեղ ապրել և ուսումնասիրել է մեր գործող նախագահ Լևիթսը, դա լատվիական ազգայնական ներգաղթի այդպիսի մի պայմանական մայրաքաղաք է: Այնտեղ կուտակվել են բազմաթիվ նախկին նացիստներ և նրանք, ովքեր այս կամ այն աստիճանի համագործակցել են նրանց հետ: Այնտեղ էլ հենց մեր ներկայիս նախագահը սկսել է իր հասարակական գործունեությունը, ուստի «Жестяная горка»-ում  պատժիչների  խմբավորման անդամ Յանիս Ցիրուլիսի կամ այդ ջոկատից որևէ մեկի հետ նրա կապի հավանականությունը ծայրահեղ մեծ է՝ բոլորը շփվում էին նույն շրջանակներում:

Նմանատիպ բաները պարզապես անտեսվում են, քանի որ դրանք ծայրաստիճան անձեռնտու են իշխանությունների համար: Այն փաստը, որ նախագահը, գտնվելով Գերմանիայում, համագործակցման մեջ է եղել նացիստների հետ կապ ունեցող անձանց հետ՝ Լատվիայում ոչ մի լրատվամիջոց չի տարածի:

Պետք է հասկանալ, որ մեր երկրում նախագահը ընտրվում է խորհրդարանի կողմից, և Լևիթսը միաձայն հաստատվել է բոլոր իշխող կուսակցությունների կողմից և նույնիսկ ընդդիմության որոշակի աջակցությամբ: Եվ չկա ոչ մի քաղաքական ուժ, որն ունի ռեսուրս, և որը կցանկանար կասկածի տակ դնել նրան (նախագահին): Հետևաբար անիմաստ է սպասել, որ դա սկանդալ կառաջացնի այստեղ: Եթե «Жестяная горка»-ում  սպանությունների գործին ընթացք տրվի Ռուսաստանում, ապա, իհարկե, դա կդառնա այստեղ քննարկման թեմա: Եվ արդեն անուղղակիորեն,հնարավոր է, դա կարող է դուրս գալ նախագահի վրա:

«Նվազագույնը, Լատվիայի իշխանությունները պետք է ողջամտորեն հերքեին այդ տեղեկատվությունը, եթե նրանք բավարար թվով փաստարկներ ունենային: Իսկ քանի որ դա, ըստ երևույթին, համապատասխանում է իրականությանը, ապա նրանք ասելիք չունեն: Կարգին երկրներում, նման քողազերծումից հետո տեղի է ունենում հրաժարական և քաղաքական կարիերայի ավարտ», - բացատրում է քաղաքագետը:

Ռիգայում ՍՍ-ի վետերանների ամենամյա երթ

«Ռուսաստանի քրեական օրենսդրության համար, նացիստական պատերազմական հանցագործությունները առանց վաղեմության ժամկետի հանցագործություններ են: Մերձբալթյան երկրներում և, ցավոք, Լատվիայում, առկա է նաև նացիզմի հերոսացումը: Տարին մեկ անգամ նրանք այնտեղ նույնիսկ համազգեստով երթ են կազմակերպում: Դրանք կոչվում են հանդուրժողականության կամ հաշտեցման օրեր: Սակայն ոչ մենք, ոչ էլ՝ Իսրայելը, երկու տեսակետ չունենք այս իրավիճակի վերաբերյալ: Նացիզմի հետ ոչ մի հաշտություն լինել չի կարող: Ես համարում եմ, որ այսօրվա Եվրոպան պատրաստ է աչք փակել այսպիսի տեղեկատվության վրա, օրինակ՝ Լատվիայի նախագահի վերաբերյալ: - հիասթափված ամփոփել է Մարտինովը»:

Աղբյուր` Փաստինֆո