Փաստ ինֆո

Միջազգային իրավունքի մասնագետ, փաստաբան Արա Ղազարյանը պատրաստվում է առաջիկայում համապարփակ գանգատ ներկայացնել ՄԻԵԴ՝ Ադրբեջանում դատապարտված Կարեն Ղազարյանի գործով՝ նրա արդար դատաքննության իրավունքը խախտվելու վերաբերյալ: Այդ մասին «Փաստինֆո»-ին տեղեկացրեց փաստաբան Ա.Ղազարյանը։ 

Հիշեցնենք, որ ՀՀ քաղաքացի Կարեն Ղազարյանն Ադրբեջանում դատապարտվել է 20 տարվա ազատազրկման: Դատական նիստը տեղի է ունեցել փետրվարի 27-ին: Ադրբեջանում ՀՀ քաղաքացու նկատմամբ մեղադրանքներ են առաջադրվել այդ երկրի քրեական օրենսգրքի մի քանի հոդվածներով՝  սպանություն, ահաբեկչություն, հասարակական կարգի խախտում և այլն։ Չնայած Կարեն Ղազարյանը քաղաքացիական անձ է, այդուհանդերձ Ադրբեջանում նա ներկայացվել է որպես դիվերսանտ:Դեպքի հետ կապված 2018թ. հուլիսին ՀՀ պաշտպանության նախարարությունը պաշտոնապես հայտարարել էր, որ Տավուշի Բերդավան գյուղի բնակիչ 1984թ. ծնված Կարեն Ղազարյանը երբեք չի ծառայել ՀՀ ԶՈւ-ում։ Նա Տավուշի մարզի սահմանամերձ Բերդավան գյուղի բնակիչ է, ունի առողջական խնդիրներ և 2013 թվականից հաշվառված է համապատասխան բուժհաստատությունում:

Կ.Ղազարյանի վերաբերյալ առաջին դիմումը ներկայացվել է 2018 թվականի հուլիսին։ «Կարեն Ղազարյանի ծնողների անունից ներկայացրեցի դիմում, առաջնային դիմումը բավարարվեց, անմիջապես գործի քննությունը սկսվեց։ Այս մեկ տարվա ընթացքում փորձել եմ երկու անգամ Եվրոպական դատարանի ուշադրությունը հրավիրել նոր զարգացումների վրա՝ դիմումներով, բայց մերժվել է, մասնավորապես, որ Կարենի եւ ծնողների միջեւ կապի միջոց չի ապահովվում, եւ նրա 20 տարվա դատապարտման վերաբերյալ»,- ասաց փաստաբանը՝ նշելով, որ ի հավելումն ներկայացված գանգատի՝ առաջիկայում  կներկայացվի արդարադատության իրավունքի խախտման վերաբերյալ համապարփակ բողոք եւ կխնդրեն Եվրոպական դատարանին՝ արագացնել գործի  քննությունը՝ նկատի ունենալով, որ նա դատապարտվել է։

«Կարենը դատապարտվել է առանց արտաքին աշխարհի հետ կապի հաղորդակցության: Մենք չգիտենք Կարենը փաստաբան ուզել է, թե չի ուզել, դատավարությունն ինչպես է ընթացել:  Այս ամենը նկատի ունենալով գտնում ենք, որ նրա նկատմամբ արդարադատության մերժում է տեղի ունեցել»,- նշեց Ա.Ղազարյանը՝ ավելացնելով, որ անգամ դատապարտումից հետո մինչև հիմա հնարավոր չի եղել նրա  հետ կապ հաստատել: Ճիշտ է, Կարմիր Խաչի միջոցով ծնողները ստացել են այն վայրի  հեռախոսահամարները, որտեղ նա  գտնվում է, բայց, ինչպես նշեց փաստաբանը, Հայաստանից կապ հաստատել չի հաջողվում։ «Կարենը դատապարտվելուց հետո շարունակում է մնալ արտաքին աշխարհի հետ առանց հաղորդակցման հնարավորության, որը աննորմալ երեւույթ է»,- ընդգծեց միջազգային իրավունքի մասնագետը։

Նա նշեց, որ տեղյակ չեն Կարեն Ղազարյանի գործով վերջնական դատական ակտ կայացվել է,  թե ոչ ։ «Մենք տեսանք 1,5 րոպեանոց տեսանյութ, որից արդեն պատկերացրեցինք, որ փաստաբան չկա։ Դատարանը նրան հարց է ուղղում եւ չկա որեւէ մեկը, որը նրան խորհուրդ կարող է տալ։ Կարենը պահվում էր  ակվարիումի մեջ։ Այսինքն՝ Նա մեկուսացված էր դատարանից՝ կարելի է պատկերացնել  տեսականորեն, որ դա արվել է նրա անվտանգության նկատառումներից ելնելով, բայց իրական իրավիճակից պետք է նայել, չեմ կարծում, որ անվտանգության խնդիր կար, նրա կողքին ոստիկաններ էին, բայց փաստաբան չկա»,- ասաց նա՝ արձանագրելով, որ այդպիսով կարող ենք փաստել, որ արդարադատության մերժում է տեղի ունեցել։

Նշենք, որ ընդդեմ Ադրբեջանի փաստաբանի ավելի վաղ ներկայացրած գանգատներից չորսն  արդեն կոմունիկացվել են, վճիռների են սպասում: Այդ չորս գործերն են՝

1. Մանվել Սարիբեկյանի գործը – երիտասարդը  2010-ին գնացել էր  կորած անասուններին գտնելու և ետ չի վերադարձել: Ադրբեջանի ԶԼՄ-ները տեղեկություն  տարածեցին, թե իբր Ադրբեջանի զինված ուժերի կողմից ձերբակալվել է հայ հետախույզ: Նրան ձերբակալել են, որոշ ժամանակ անց Հայաստանին վերադարձրել  Մանվել Սարիբեկյանի դին: ՄԻԵԴ գանգատ է ներկայացվել կյանքի իրավունքը խախտելու հոդվածով:

2. Գուրգեն Մարգարյանի գործը- 2004-ին հայ լեյտենանտը սպանվել է  ադրբեջանցի  Ռամիլ Սաֆարովի կողմից Բուդապեշտում: ՄԻԵԴ գանգատ է ներկայացվել կյանքի իրավունքի և  խտրականության արգելման հոդվածներով:

3.Արթուր Բադալյանի գործը – 2009-ին ընկերների հետ գնացել է զբոսնելու և գերի է ընկել: Մինչև 2010-ի նոյեմբերը Ադրբեջանը հերքել է, որ Արթուր Բադալյանը իր տարածքում է:  22 ամիս գերության մեջ մնալուց հետո փոխանակվել է ադրբեջանցու հետ: ՄԻԵԴ գանգատ է ներկայացվել խոշտանգումների արգելման հոդվածով:

4. Մամիկոն Խոջոյանի գործը- 77-ամյա Խոջոյանը գերեվարվել է 2014 թվականի հունվարի 28-ին  եւ միայն մարտի 4-ին Հայաստան վերադարձվել հայ-ադրբեջանական սահմանագծի հյուսիսարևելյան հատվածում Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հովանու ներքո:

Մեկ ամսից ավել գերության մեջ մնալուց հետո հոգեկան հիվանդությամբ տառապող Մամիկոն Խոջոյանը ՀՀ իշխանությունների խնամքին է հանձնվել՝ առողջական լուրջ խնդիրներով: Մի քանի օր շարունակ գտնվել է անգիտակից վիճակում, չի ճանաչել հարազատներին, սնունդ ու ջուր չի ընդունել:  ՄԻԵԴ գանգատ է ներկայացվել խոշտանգումների արգելման հոդվածով:

Նա տեղեկացրեց, որ փաստաբանների խմբով 2016 թվականի ապրիլյան ռազմական գործողություններից հետո ներկայացրել են մի քանի հարյուր գանգատ։ «Ապրիլյան դեպքերի վերաբերյալ ներկայացված 23 գործ եւս սպառել են բոլոր ընթացակարգերը եւ սպասում ենք վճիռների։ Տեղահանված, կամ ռմբակոծության ենթարկված բնակավայրից մոտ 360 գործով սպասում ենք ՄԻԵԴ առաջնային որոշումներին՝ գրանցել են, բայց դեռ  քայլեր չեն արվել»,- ասաց Արա Ղազարյանը:

Նշենք, որ ապրիլյան պատերազմի վերաբերյալ բողոքները վերաբերում են կյանքի իրավունքին, անմարդկային վերաբերմունքին, անձնական կյանքի հարգման իրավունքին ,  գույքային իրավունքին։ «Այս ամբողջը խտրականության բացառման իրավունքի համատեքստում է ներկայացվել։ Մասնավորապես Ադրբեջանում ծավալված ռասիստական քաղաքականությունը էթնիկ հայերի կամ Հայաստանի քաղաքացիների նկատմամբ»,- ասաց Ա.Ղազարյանը։

Հեղինակ` Անահիտ Հովհաննիսյան