Փաստ ինֆո

Հայաստանից ապրանքների արտահանման միտումներն իշխանափոխությունից հետո ակնհայտորեն հեռու են բավարար լինելուց։ Դրանք ոչ մի կերպ չեն տեղավորվում Նիկոլ Փաշինյանի հռչակած տնտեսական հեղափոխության տրամաբանության ու ակնկալվող զարգացումների մեջ։

Ու որքան էլ կարող է տարօրինակ լինել` տնտեսությունը, պաշտոնական վիճակագրության ցուցանիշների համաձայն, եթե ոչ հեղափոխական, ապա գոնե հեղափոխականին մոտ տեմպ է վերցրել, իսկ արտահանումը ոչ միայն չի ավելանում, այլև նվազում է։ Նման բան սովորաբար չպիտի լիներ։ Եթե իրական տնտեսությունն աճում է, չի կարող չավելանալ նաև արտահանումը։ Սա նշանակում է, որ Հայաստանում ինչ-որ բան այնուհանդերձ այնպես չէ։

Հիշեցնենք, որ տարեսկզբի չորս ամիսներին արտաքին շուկաների մատակարարումները կրճատվել են ավելի քան 4 տոկոսով։ Մասնավորապես հունվարին արձանագրվել է արտահանման 16,2 տոկոս, փետրվարին` 8,2 տոկոս, մարտին` 2,2 տոկոս անկում։

Եվ միայն ապրիլին է գրանցվել արտահանման 9,9 տոկոս աճ` պայմանավորված հիմնականում անցած տարվա նույն ամսվա ցածր բազայով, ինչը այդ ժամանակ Հայաստանում տեղի ունեցող քաղաքական գործընթացների հետևանք էր։ Թավշյա հեղափոխության օրերին, երբ արգելափակված էին կոմունիկացիաները, գրեթե անհնարին էր դարձել նաև արտահանման իրականացումը։

Այսօր իհարկե նման խնդիր չկա, բայց արտահանումը չի ավելանում։ Դա անշուշտ ունի իր պատճառները։

Չնայած արձանագրվող վիճակագրական աճերին, այնուհանդերձ տնտեսության մեջ չի ստեղծվում այն պոտենցիալը, որը կարող է նպաստել արտահանման ավելացման։ Ինչպես հայտնի է, Հայաստանի տնտեսական աճը հիմնականում ոչ արտահանելի հատվածների` առևտրի և ծառայությունների ոլորտներում են։ Այս պայմաններում անիմաստ է լուրջ հույսեր կապել ներքին տնտեսության հաշվին արտահանման ծավալներն ավելացնելու հետ։

Առկա իրավիճակը անշուշտ չէր կարող չմտահոգել կառավարությանը։ Երկար փնտրտուքից հետո կարծես ելքը գտնվել է։ Բայց արտահանման ցուցանիշների բարելավումը տեղի կունենա ոչ այնքան ներքին տնտեսության մեջ ստեղծվող հավելյալ արժեքի, որքան վիճակագրության, այսպես ասած, վերաիմաստավորման հաշվին։ Այդ մասին օրերես ակնկարկեց նաև վարչապետը։
-Մեր արտահանման մի մասը պատշաճ ձևով չի ձևակերպվում և արտահայտվում մեր վիճակագրության մեջ,-Ազգային ժողովում նախորդ տարվա պետական բյուջեի կատարման հաշվետության քննարկումների ժամանակ հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը։

Սա բավական է հասկանալու համար, որ առաջիկայում վիճակագրական ցուցանիշներում արտահանման մասով թարմացումներ կլինեն։ Դա հավանաբար մայիսի տվյալներում արդեն կերևա։

Որպես «թիրախ» ընտրվել է ներմուծվող տրանսպորտային միջոցների վերարատահանումը։ Ինչպես հայտնի է, վերջին տարիներին` կապված մաքսային արտոնյալ ռեժիմների հետ, Հայաստանը դարձել է ավտոմեքենաներ մատակարարող երկիր։ Դրանք ներկրվում են, այնուհանդերձ տարբեր ձևերով տեղափոխվում ԵԱՏՄ այլ երկրներ։

Հաշվի առնելով, որ որոշ դեպքերում վերարատահանումը տեղի է ունենում հայկական համարանիշներով, դա որպես արտահանում չի դիտարկվում։ Հիմա կառավարությունը համարում է, որ այստեղ ձևակերպումների խնդիր կա, ինչի հետևանքով շարժերն ամբողջությամբ չեն ներառվում արտահանման ցուցանիշների մեջ։ Պարզ է, որ այսուհետ կներառվեն։

Դրանով իհարկե, Հայաստանից արտահանման ցուցանիշներն արտաքուստ կբարելավվեն, սակայն տնտեսության պատկերը կշարունակի մնալ նույնը։

Աղբյուր` Փաստինֆո