Փաստ ինֆո

Վերաքննիչ քրեական դատարանում դատավոր Արմեն Դանիելյանի նախագահությամբ քիչ առաջ մեկնարկեց պաշտպանական կողմի առարկությունների փուլը։

‹‹Փաստինֆո››-ի հաղորդմամբ՝ առաջինը ելույթ է ունենում գործով մեղադրյալ Սեյրան Օհանյանի պաշտպան Կարեն Մեժլումյանը։ Վերջինիս խոսքով՝ նշված ժամանակաշրջանում Քրեական օրենսգիրքը առաջադրված մեղադրանքի հոդվածով՝ 300.1-ով լրացված չի եղել, այլ եղել է 300-րդ հոդվածը, ըստ որի՝ հանցագործություն են համարվել սահմանադրական կարգը բռնությամբ տապալելուն ուղղված գործողությունները, ինչպես նաեւ՝ պետական իշխանությունը յուրացնելը։

Ըստ Մեժլումյանի՝ սյս հոդվածը լրացվել է 2009 թվականի մարտ ամսին, եւ ուժի մեջ է մտել միայն մարտի 24-ին։

Կարեն Մեժլումյանի խոսքով՝ Վերաքննիչ դատարանի առջեւ բարձրացվում են հետեւյալ հարցերը․ գործը դատական քննության նախապատրաստելու շրջանակներում Ընդհանուր իրավասության դատարանն իրավունք ունե՞ր կայացնելու ՍԴ դիմելու որոշում թե՞ ոչ։ Եթե նա ուներ այդ իրավունքը, ապա ՍԴ դիմելու եւ այդ հիմքով վարույթը կասեցնելու որոշումը բողոքարկման ենթակա՞ է թե՞ ոչ։ Եվ արդյ՞ոք Վերաքնիչ դատարանը լիազորված եւ իրավասու է միջանկյալ դատական ակտկերի մասով նոր դատական ակտ կայացնելու Ընդհանուր իրավասության դատարանի փոխարեն։

Վերջինս ՍԴ դիմելու եւ վարույթը կասեցնելու որոշմամբ ցանկանում է պարզել՝ կիրառման ենթակա հոդվածի՝ 300.1-ի առաջին մասի եւ դրա հետ կապված 300-րդ հոդվածի առաջին մասի (մինչեւ 2009 թվականի խմբագրությունը) համապատասխանությունը Սահմանադրության 72, 72, 79-րդ հոդվածների պահանջներին։

Մեժլումյանը հիշատակեց Քրեական օրենսգրքի 292-րդ հոդվածը, որը սահմանում է գործը դատական քննության նախապատրաստելիս ընդունվող որոշումները, որոնք են դատական քննություն նշանակելու, գործի վարույթը կարճելու, քրեական հետապնդումը դադարեցնելու, գործի վարույթը կասեցնելու, մեղադրողին վերադարձնելու, գործն ըստ ընդհատության հանձնելու կամ ինքնաբացարկ հայտնելու մասին։ Այլ դեպքերում, ըստ պաշտպանի, դատարանը կարող է պատճառաբանված որոշում կայացնել գործի վարույթը կասեցնելու մասին, եւ իր նախաձեռնությամբ կամ դատավարության մասնակիցների միջնորդության հիման վրա կարող է վարույթը կասեցնել, եթե դատարանը գտնում է, որ կիրառման ենթակա օրենքը կամ այդ իրավական ակտը հակասում է ՀՀ Սահմանադրությանը, ինչի դեպքում դատարանն իրավունք ունի գործի վարույթը կասեցնելու եւ դիմելու ՍԴ. ‹‹Ինչպես տեսնում եք, դատարանը գործի դատական քննության նշանակելիս իրավունք ունի դիմել ՍԴ, ընդ որում, այդ հիմքով՝ գործի վարույթը կարող է կասեցվել Քրդատօրենգրքի համաձայն՝ դատավորի նախաձեռնությամբ կամ միջնորդությունների հիման վրա։ Այս որոշումը կայացումից հետո տասնօրյա ժամկետում կարող է բողոքարկվել վերադաս դատարան։ Սակայն նշված նորմից հետեւում է, որ կասեցման մասին միայն այն որոշումը կարող է բողոքարկվել, որը կայացվել է դատավարության մասնակիցների միջնորդությունները բավարարելու կամ մերժելու դեպքում։ Տվյալ դեպքում այս որոշումը կայացվել է ոչ թե միջնորդությունների բավարարումով, այլ դատարանի նախաձեռնությամբ››։

Կարեն Մեժլումյանը պնդեց՝ դատարանի նախաձեռնությամբ ՍԴ դիմելու եւ այդ հիմքով գործի վարույթը կասեցնելու որոշումը դատավարության մասնակիցների կողմից բողոքարկման ենթակա չէ, առավել եւս, որ դատավարությունը չի էլ սկսվել։ Պաշտպանն ընդգծեց նաեւ, որ կասեցված գործի վարույթը վերսկսվում է միայն ՍԴ-ի որոշում կայացնելուց հետո։

Կարեն Մեժլումյանը հիշատակեց նախորդ դատական նիստին դատախազ Կարեն Բիշարյանի այն խոսքը, թե ՍԴ դիմելու որոշումը ածանցյալ է կասեցման որոշմանը․ ‹‹Ամենայն հավանականությամբ նա նման պնդում է արել, քանի որ օրենսգրքի համաձայն կասեցման որոշումը բողոքարկման ենթակա է, ուստի եթե ՍԴ դիմելու որոշումը ածանցյալ է կասեցման որոշմանը, ապա կասեցման որոշումը վերացնելու պայմաններում ինքնըստինքյան վերացվում է ՍԴ դիմելու որոշումը։ Սակայն ես գտնում եմ, որ դատախազի այդ պնդումը հիմնազուրկ է, պնդում եմ, որ կասեցման որոշումն է ածանցյալ ՍԴ դիմելու որոշմանը, ավելին, ցանկացած հիմքով կասեցնելու որոշում ածանցյալ է կասեցման հիմքին››։

Մեժլումյանը նշեց, որ բավարարելով բողոքները՝ Վերաքննիչ դատարանը պետք է որպես նոր դատական ակտ կայացնի 292-րդ հոդվածով սահմանված որոշում, ինչի իրավունքը, ըստ պաշտպանի, դատաարնը չունի․ ‹‹Պնդում եմ, որ Վերաքննիչ դատարանը նման լիազորություն եւ իրավասություն չունի, չունի նաեւ դրան ուղղված բողոքները քննելու լիազորություն››։

Պաշտպանը պնդեց, որ առկա է եղել ՍԴ դիմելու հիմք, եւ հին ու նոր օրենքների սահմանադրականության համապատասխանության վերաբերյալ դատարանը ունեցել է հիմնավոր կասկած։

Հեղինակ` Միլենա Խաչիկյան