Փաստ ինֆո

Հայաստանյան կայքերից տեղեկանում ենք՝ Իջևանում տեղադրվել է վարչապետի արձանը: Նախ՝ հարց է՝ արդյոք դա վարչապետի արձանն է, թե՞ քայլող մարդու, քանզի այս դեպքում, եթե նույնիսկ անհատականացնենք՝ դարձյալ չպետք է ասենք, թե վարչապետի արձանն է: Երբ քայլում էր Նիկոլը, ընդդիմադիր պատգամավոր էր…

Հետաքրքիր է՝ Փաշինյանին իսկապե՞ս հաճելի է կենդանության օրոք իր արձանները տեսնել Հայաստանի տարբեր մարզերում: Ի դեպ, եթե նույնիսկ դրանք դիտարկում ենք որպես քայլող մարդու արձաններ (չնայած քաղաքացին ընդունում է որպես վարչապետի արձան), պիտի շեշտենք, որ գեղարվեստի մասին քննարկում անգամ չկա, խոսք չկա, ուղղակի քոփի -փասթ է արած: Հեղինակն էլ, թերևս, նույն մարդն է:

Արդեն իսկ Վանաձոր -Գյումրի ավտոճանապարհին քայլող Փաշինյանի արձանն անցյալ տարի ինքնուս-ինքնաբուխ դրվել էր, որի մեկ գլուխն էր անհետանում, մեկ՝ ոտքը կոտրվում: Տեսնես, ինքը մի տեսակ հոմոսովետիկուսի ժամանակների զուգորդումներ չի՞ ունենում, երբ ամեն շրջանում ու գյուղում սովետների առաջնորդ ՈՒլյանով Լենինի քոփի-փեստ արած՝ մատը վեր տնկած արձաններն էին մարդկանց դիմավորում: Հիմա՝ իր հայրենի Իջևանում կամ՝ պոեմներ են հյուսում Աստծո որդու մասին, հիմա էլ՝ արձան տեղադրում: Ճիշտ՝Վանաձոր -Գյումրի ավտոճանապարհի արձանի կրկնօրինակը: Մի տեսակ վատ տոնի նշան չի՞ սա:

Ընդհանրապես, այնպիսի տպավորություն է, թե՝ ով երբ ուզի, որտեղ ուզի կարող է իր սրտի ուզած արձանը տեղադրել: Ոչինչ, որ Երևանից սկսած, մարզ ու գյուղերով՝ ավարտած՝ այդ արձանները գեղարվեստականության նշույլ իսկ չունեն…

Վատագույն ավանդույթները շարունակվու՞մ են:

Փաստենք՝ դեռ սովետի տարիներին հենց Իջևանի զբոսայգում հետաքրքիր մշակութային միջավայր ունեինք, որն արդյունք էր հրաշալի ավանդույթի և կոչվում էր՝  քանդակի իջևանյան միջազգային սիմպոզիում:

Այն ամենամյա էր և ամեն տարի շուրջ մեկուկես ամիս Իջևանի քաղաքային այգում տեղի ունեցող քանդակի սիմպոզիումին մասնակցում էին ե՛ւ տեղի, ե՛ւ աշխարհի տարբեր անկյուններից եկած քանդակագործներ: Այսինքն, ամեն տարի մեկուկես ամսով Իջեւանի կենտրոնական զբոսայգին վերածվում էր բացօթյա արվեստանոցի: Արդյունքում` սիմպոզիումի շնորհիվ այգին զարդարվեց գեղեցիկ եւ յուրօրինակ քանդակներով, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի իր պատմությունը:

Ասածս ինչ է՝ նման մշակութային ավանդույթներ ունեցող քաղաքում այսպես, իմիջայլոց, մի տեսակ, հընթացս կյանքի կոչված արձաններ չպետք է տեղադրվեն: Հուսանք՝ Տավուշի մարզպետը այս համատեքստում առավել ճաշակավոր դրսևորումների կողմնակից է:

Ի դեպ, Արտո Չաքմաքչյանի «Քայլող մարդը» քանդակը հետհեղափոխական, քայլող մարդկանց ժամանակում ի՞նչ ճակատագիր ունեցավ: Մի պահ թվաց, թե Երևանի քաղաքապետարանում այն տեղադրելու թեման ակտիվ է: Սառեց, մարե՞ց՝ դաշտը թողնելով քոփի-փաստ արած քայլող մարդկանց արձանների՞ն:

Հեղինակ` Անահիտ Եսայան