Փաստ ինֆո

Դրանցից սնվող գրանտակերների բանակը, որոնց մի ստվար զանգված այսօր պետական կառավարման տարբեր օղակներում են հայտնվել, ուղղակի կամ անուղղակի կերպով նպատակային քայքայիչ քաղաքականություն են իրականացնում՝ վտանգելով մեր արժեքային համակարգի հիմնական և խարսխային ինստիտուտները՝ ընտանիքը, մշակույթը, հուշարձանները, կրթությունը, եկեղեցին...

Օրերս Ազգային Ժողովի մարդու իրավունքների հանձնաժողովում տեղի ունեցած՝ տրանսգենդերի ելույթի դրվագը բազմաթիվ արձագանքներ ունեցավ, ընդ որում, իմ խորին համոզմամբ, այն հանիրավի երևութականացվեց նաև տվյալ երևույթի և փաստի հանդեպ քննադատաբար ու մերժողաբար տրամադրված՝բնական և պահպանողական արժեքներ դավանող կառույցների ու անձանց կողմից: Այսինքն, ստացվեց, որ հակաքարքզչությունն անգամ քարոզչության էֆեկտ ունեցավ, թեպետ դրան չէին ձգտում շատերը:

Այն, որ Հայաստանի Հանրապետության յուրաքանչյուր քաղաքացի հավասար է օրենքի առաջ և ունի նույն իրավունքները, կարծես չի վիճարկվում, բայց զավեշտալի մի բան է կատարվում այսօր մեր իրականության մեջ: Որոշ շրջանակներ, ըստ ամենայնի ոչ առանց շահադիտական նպատակների ձգտում են կեղծ թեզերով՝ խախտված իրավունքների, բռնության զոհի կարգավիճակով օժտել մարդկանց, որոնք այդպիսին չեն: Այսօր երկրի վարչապետն է անդրադառնում սեռական փոքրամասնությունների թեմային՝ այս համատեքստում մեղադրելով նախորդ իշխանություններին: Ներողություն, բայց նախկինում չեմ հիշում որևէ դեպք, որ սեռական փոքրամասնությունները դեմոնստրացիաների միջոցով մեծամասնությանը պարտադրեին լսել իրենց ինտիմ կյանքի մասին: Ինտիմը ինտիմ է և՛ բնական կողմնորոշում ունեցողների, և՛ փոքրամասնության համար և հանրայնացման խնդիր այստեղ չպետք է լինի:

Ըստ իս՝ մեծամասնության իրավունքների դեմ քայլ էր Ազգային Ժողովի հայտնի ելույթը, որն արդեն մեկ շաբաթ է խաթարել է հայ ընտանիքների անդորրը: Մարդիկ արդարացված տագնապի մեջ են՝ իսկ եթե Ազգային Ժողովը եվրոպական մտայնություններին համահունչ՝ օրենք ընդունի նույնասեռ ամուսնությունների մասի՞ն:

Ի դեպ, եվրոպական որոշ երկրներ ժողովրդավարական արժեքներ պարտադրելով, իրենք դրանց կուլ չեն գնում՝ եթե դրանք սեփական ազգային անվտանգության համար սպառնալիք են դառնում: Տեսեք՝ օրինակ Ֆրանսիայում և Գերմանիայում «Եհովայի վկաներ» տոտալիտար ավանդը արգելված է: Ֆրանսիայում այն արգելվեց, քանի որ ազգային անվտանգության հետ կապված խնդիրներ էին առաջացել: Այսինքն, սա նշանակում է, որ եվրոպական այս կամ այն երկիրը իր իսկ անվտանգության համատեքստում է դիտարկում ցանկացած պահանջ՝ կարևորելով ազգի շահը:

Հիշեցման կարգով ասեմ, որ մենք դեռ 15 տարի առաջ գրանցեցինք այս նույն աղանդը՝ այնքան հեշտորեն և այնքան անհոգ: Ի՛նչ է, մենք ազգային անվտանգության խնդիրներ չունեի՞նք: Այս տոտալիտար աղանդն, ի դեպ, բազմաթիվ ընտանիքներ է քայքայել և շարունակում է քայքայել: Հիմա, ասելիքս այն է, որ ոչինչ ավելի հրամայական չի կարող լինել մեզ համար, քան մեր երկրին և պետությանը սպառնացող վտանգը: Իսկ պետության հիմքը ընտանիքն է: Պետք չէ պապից ավելի կաթոլիկ լինել: Ֆրանսիան ու Գերմանիան չեն եղել, իսկ սա Հայաստանն է՝ տղամարդկանց՝ Հայկից սերվածների և հայրերի երկիր: Հայ ընտանիքը նոր ժամանակներում, իհարկե, որոշակի առումով օտար մշակույթներից տարրեր ներառել է, սակայն, այս դեպքում էլ՝ հայկականացրել է փոխառությունները: Եվ այսօր էլ շարունակում է իբրև երևույթ իր յուրահատկություններով առինքնող և գրավիչ լինել բնականության կարոտ եվրոպացու և ամերիկացու համար:

Այս առիթով հիշեցի տաղանդավոր բանաստեղծ Հովհաննես Գրիգորյանի հետ Ծաղկաձորի գրողների տանը մեր զրույցը: Այն ըստ էության, կյանքի ու մահվան սահմանագծում գտնվող պոետի գնահատականն էր, ուղղված իր և ընդհանրապես՝ հայ ընտանիքին: Նրա այս պատմությունը հայ ընտանիքի ֆենոմենալ առանձնահատկությունների շուրջ լուրջ մտորելու առիթ կարող է տալ նաև այսօր: ՙՙ Հենց այսօր:

«Հիշում եմ՝ 90-ականների սկզբին մի խումբ հայ գրողների հրավիրեցին Ամերիկա՝ գրական կոնֆերանսի: Այն ամբողջությամբ նվիրված էր ընտանիքի պրոբլեմներին: ԱՄՆ-ը կործանվում է, ընտանիքը փոշիանում է, պատկերացրեք՝ ԱՄՆ կառավարության համար դա մեծ պրոբլեմ է: Հավաքել էր աշխարհի ամուր ընտանիք ունեցող երկրների գրողներին՝ իբրև փորձի փոխանակում լսում էր նրանց, թե՝ էդ ո՞նց եք անում, ո՞նց եք ձեր ընտանիքները պահում: Այնտեղ երբ իմացան, որ 30 տարի նույն կնոջ հետ եմ ապրում, չեմ բաժանվել, լրագրողները թափվել էին գլխիս: Պարզվում է՝ իրենց մոտ 6-7 տարուց ավելի ընտանիքը չի դիմանում: Մրցանակներ, նվերներ տվին, չգիտեի՝ ամաչեմ, թե՝ ուրախանամ: Հետո հասկացա, թե ինչքան կարևոր բան է ամուր ընտանիքը: Պետության հիմքը ամուր ընտանիքն է, այստեղ են մեր արժեքները կենտրոնանում: Սա ասիական գրողների հավաք էր, հետո էլ՝ ԱՄՆ-ից զանգեցին, թե՝ հիմա էլ մեզ մոտ եվրոպական գրողների հավաք է, էլի ուզում ենք՝ դուք գաք: Գնացի, էլի նույն պրոբլեմն էր, բայց այստեղ՝ ավելի սուր: Ես հասկացա, որ լավ ընտանիքը մեծ հարստություն է»:

Հովհաննես Գրիգորյանի կյանքի այս դրվագը բազում շերտեր ունի: Հայ ընտանիքը այսօր էլ շարունակում է լինել նախանձելի մոդել, ուր գիրկընդխառն են եվրոպականի և ասիականի լավ որակները:

Պետության հիմքը ամուր ընտանիքն է, այստեղ են մեր արժեքները կենտրոնանում՝ ասում էր բանաստեղծը: Ինքը հենց այնպես չէր ասում, նա նաև անձնապես անցել էր իր ասածի միջով ու մի տեսակ պատգամի հանգույն էր նրա խոսքը հնչում:

Զանազան տրանսօթյակներ մեր պետությունը թուլացնելուն ուղղված իրենց գործն են անում համառորեն և շարունակաբար: Իսկ պետության հիմքը ընտանիքն է, որից էլ սկսել են: Բնավ՝ ոչ պատահաբար:

Հեղինակ` Անահիտ Եսայան