Փաստ ինֆո

Ես չէի ասի, որ դատական համակարգում այս պահին կան հեղափոխական փոփոխություններ, բայց ասել, որ նույնն է, ինչ կար տարիներ առաջ, ևս սուտ կլինի. Tert.am-ի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց փաստաբան Տիգրան Աթանեսյանը` տարեսկզբին ամփոփելով իրավական ոլորտը:

«Իհարկե, այդ ուղղահայցը` Բաղրամյան 26, Վճռաբեկ դատարան և մնացած դատվորներ, այլևս չի գործում»,-ասաց նա:

Ըստ նրա` փոփոխություններ նկատելի են խափանման միջոցների հարցում, պատիժների հարցում ևս բավական մեղմացել է դատարանների մոտեցումը: «Այդ համատարած կոռուպցիայի արհեստական վախը, երբ դատավորները մարդ էին կալանավորում, որպեսզի չմտածեն որ ինչ-որ կոռուպցիոն ռիսկ կա, դա որոշակիորեն նվազել է, ինչը, իհարկե, դրական է»,-ասաց նա:

Փաստաբանի խոսքով` դատական համակարգը կարիք ունի արմատական փոփոխությունների, ինչը դեռևս նկատելի չէ: «Փիլիսոփայությունը պետք է անգամ փոխվի և ընդհանրապես ամեն ինչը` սկսած երդվյալ ատենակալների դատարանի ստեղծումից, վերջացրած քննիչ-դատավոր երևույթի ստեղծումով, այսինքն, դատական համակարգն իր այս տեսքով ինչպես էլ կառավարես, նույն ձև էլ կլինի»,-ասաց նա:

Հարցին, թե խնդիրն արդյոք այն է, որ հին դատավորներով դժվար է փոփոխություն ապահովել, Աթանեսյանը նշեց, որ փոփոխությունները դատական իշխանության ներսում պետք է լինեն, ինչին պետք է նպաստի քաղաքական դաշտն ու գործադիր իշխանությունը: «Ես կողմ եմ առհասարակ արմատական դատական բարեփոխման և այստեղ խոսքը միայն անձերի մասին չէ, իհարկե կան անձինք, ովքեր մեկ րոպե անգամ չպետք է մնան այս համակարգում, բայց անձեր էլ կան, ովքեր պետք է մնան և աշխատեն, բայց դատական համակարգն այս տեսքով ապագա չունեցող համակարգ է, որի դեպքում երբեք չի լինելու իսկական արդարադատություն»,-ասաց նա:

Դիտարկմանը, թե չնայած իր պնդմանը, որ չկա հանձնարարություն Բաղրամյան 26-ից, շատերը այլ կարծիք են հայտնում` հաշվի առնելով երկրի վարչապետի և ԱԱԾ պետի միջև եղած հայտնի գաղտնասված ձայնագության հրապարակումը, Տիգրան Աթանեսյանը պատասխանեց. «Հայաստանի նման երկրում, իհարկե, անկախ դատական համակարգ ունենալը մի քիչ սուտ է, մենք դեռ տասնամյակներ ունենք նման համակարգ ունենալու համար, և դա կախված է ավելի շատ հանրության իրավագիտակցումից: Ես չեմ կարող բացառել, որ կոնկրետ այդ դեպքում եղել է հանձնարարություն, բայց իմ ասածն այն է, որ եթե նախկինում դա հստակ համակարգ էր և հստակ հրահանգավորում էր գնում շատ թե քիչ կարևոր գործերում, այդ համակարգը չկա, իսկ առաձին դեպքերում, իհարկե, հնարավոր է լինեն, դեռ շատ ու շատ զարգանալու տեղ ունենք այդ հարցում»,-ասաց նա:

Դիտարկմանը, թե նույն խափանման միջոցների հարցում որոշումները, ինչպես օրինակ գրավի դիմաց ազատ արձակում և այլն, հանրության մոտ ևս միանշանակ չեն ընդունվում, փաստաբան Աթանեսյանը նշեց. «Ես շատ խիստ վերապահումներով կօգտագործեմ հանրություն բառը, որովհետև նույն հանրության ասվածը այն իրավագիտակից քաղհասարկությունը չէ՞, ինձ թվում է նման միջամտությունները շատ ավելի նմանվում են ամբոխի պահանջի»:

 Ինչ վերաբերում է անընդհատ մեջբերվող անցումային արդարատության պահանջին, ապա Տիգրան Աթանեսյանը նշեց, որ դրա մասին շատերն են խոսում, բայց հիմնական մասը չգիտեն` դա ինչ է: «Նախ պետք է հասկանալ, թե ինչ խնդիր կա և ինչ խնդիր են ցանկանում լուծել այդ անցումային արդարադատության մեխանիզմի միջոցով: Նախ չկա նույն տեսակի ու ձևի անցումային արդարադատություն, եղել են նաև միջազգային օրինակներ և ամեն մեկը շատ սուբյեկտիվ է եղել` կապված տվյալ երկրի իրավիճակից, հետևաբար ես զերծ կմնամ նման մեկնաբանություններից։ Ամեն դեպքում կարող եմ մի բան հստակ ասել, որ այն երկրներում, որտեղ գոյություն ունի անցումային արդարադատություն, ինչ տեսքով էլ լինի, այդ երկներում օտարերկրյա ներդրումներ, հետևաբար և զարգացում չի լինում: Դա նշանակում է որ երկիրը սահմանային իրավիճակում է, պետությունը քայքայված է և ոչ մի լուրջ ներդրող նման դեպքում մոտիկ իսկ չի գա»,-ասաց նա:

Իսկ թե կա՞ն նախադրյալներ այդ ցանկալի արդարադատությանը հասնելու համար, Աթանեսյանը նշեց, որ միանշանակ դժվար է ասել: «Բոլոր իշխանությունների ժամանակ խոսակցություններ միշտ կան, բայց հավատացեք, անձամբ իշխանությանը շատ հարմար է գրպանային դատական համակարգ ունենալ: Ես չգիտեմ` մեր իշխանությունները այստեղ նոր են, հեղափոխական են, բայց երբ կանգնում են լճանալու և կոռումպացվելու վտանգի առաջ և իշխանությունը պահպանելու խնդիր ունեն, արդյոք այդ ճանապարհին նրանք կգնա՞ն դատական համակարգի ստեղծման: Ես չեմ տեսնում այն պայմանները, չեմ տեսնում հանրության պահանջը, չեմ տեսնում այն մարդկանց, ում միջոցով դա պետք է արվի, իհարկե բոլորը գեղեցիկ կխոսեն, բայց իրականությունն ի՞նչ կլինի, ես մի քիչ հոռետես եմ այդ հարցում»,-ասաց նա, և նաև շեշտեց, որ քաղաքական կամք ասվածն էլ մինչ այժմ չի երևում, քանի որ դատական ռեֆորմի մասին ոչ ոք չի խոսում:

Աղբյուր` Փաստինֆո