Փաստ ինֆո

2008թ. մարտի 1-ին ՀՀ քրեական օրեսնգրքում գոյություն չի ունեցել 300.1 հոդված /Սահմանադրական կարգը տապալելը/, հետևաբար՝ Միքայել Հարությունյանին չի կարող առաջադրվել այնպիսի մեղադրանք, որը արարքի կատարման կատարման պահին հանցագործություն չի հանդիսացել: Նման հայտարարությամբ է հանդես եկել փաստաբան Նորայր Նորիկյանը։

Փաստաբանի ֆեյսբուքյան գրառման մեջ, մասնավորապես, ասվում է.

ՀՀ Հատուկ քննչական ծառայութունն այսօր հանդես է եկել հայտարարությամբ, որում մասնավորապես նշվել է, որ 2008 թվականի մարտի 1-ից 2-ն ընկած ժամանակահատվածում Երևան քաղաքում տեղի ունեցած իրադարձությունների վերաբերյալ քրեական գործով նախաքննությունը կատարող քննչական խմբի ղեկավարի կողմից 2018 թվականի հուլիսի 3-ին քրեական գործ է հարուցվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 300.1-ին հոդվածի 1-ին մասի հատկանիշներով՝ Հայաստանի Հանրապետության գործադիր մարմնի ղեկավար անձի՝ պաշտպանության նախարարի և այլ անձանց կողմից 2008 թվականի փետրվարի 23-ից մինչև նույն թվականի մարտի 2-ն ընկած ժամանակահատվածում Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական կարգը բռնությամբ տապալելու դեպքի առթիվ:

Բացի այդ, արձանագրվել է, որ Նախաքննությամբ ձեռք բերված ապացույցների բավարար համակցության հիման վրա 2018 թվականի հուլիսի 3-ին որոշում է կայացվել Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախկին նախարար, գեներալ-գնդապետ Միքայել Հարությունյանին ՀՀ քրեական օրենսգրքի 300.1-ին հոդվածի 1-ին մասով որպես մեղադրյալ ներգրավելու մասին այն բանի համար, որ նա այլ անձանց հետ նախնական համաձայնությամբ տապալել է սահմանադրական կարգը:

ՀՀ Քրեական օրենսգրքի 300.1 հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ Սահմանադրական կարգը տապալելը` Սահմանադրության 1-ից 5-րդ հոդվածներով կամ 6-րդ հոդվածի առաջին մասով նախատեսված որևէ նորմը փաստացի վերացնելը, որն արտահայտվում է իրավական համակարգում այդ նորմի գործողության դադարեցմամբ` պատժվում է ազատազրկմամբ` տասից տասնհինգ տարի ժամկետով:

Նշված հոդվածը ՀՀ Ազգային Ժողովի կողմից ընդունվել է 2009թ. մարտի 18-ի թիվ ՀՕ-53-Ն օրենքով, որն ուժի մեջ է մտել 2009թ. մարտի 24-ին: Այլ կերպ ասած, քրեական հիշատկաված օրենքն ընդունվել է 2008թ. մարտի 1-ից հետո:

2008-2009թթ. գործող ՀՀ սահմանադրության 22-րդ հոդվածի համաձայն՝ Մարդուն չի կարելի հանցագործության համար մեղավոր ճանաչել, եթե արարքի կատարման պահին գործող օրենքով այն հանցագործություն չի համարվել:

Պատասխանատվություն սահմանող կամ պատասխանատվությունը խստացնող օրենքը հետադարձ ուժ չունի:

2008-2009թթ. գործող ՀՀ սահմանադրության 42-րդ հոդվածի համաձայն՝ Անձի իրավական վիճակը վատթարացնող օրենքները և այլ իրավական ակտեր հետադարձ ուժ չունեն:

Գործող Սահմանադրության 72-րդ հոդվածի համաձայն՝ Ոչ ոք չի կարող դատապարտվել այնպիսի գործողության կամ անգործության համար, որը կատարման պահին հանցագործություն չի հանդիսացել: Չի կարող նշանակվել ավելի ծանր պատիժ, քան այն, որը ենթակա էր կիրառման հանցանք կատարելու պահին: Արարքի պատժելիությունը վերացնող կամ պատիժը մեղմացնող օրենքն ունի հետադարձ ուժ:

ՀՀ քրեական օրենսգրքի 12-րդ հոդվածի 1-ին կետի համաձայն՝ Արարքի հանցավորությունը և պատժելիությունը որոշվում են դա կատարելու ժամանակ գործող քրեական օրենքով:

Նույն օրենսգրքի 13-րդ հոդվածի 2-րդ կետի համաձայն՝ Արարքի հանցավորությունը սահմանող, պատիժը խստացնող կամ հանցանք կատարած անձի վիճակն այլ կերպ վատթարացնող օրենքը հետադարձ ուժ չունի:

Վերը նշված իրավանորմերի համակողմանի վերլուծությունից հետևում է, որ 2008թ. մարտի 1-ին ՀՀ քրեական օրեսնգրքում գոյություն չի ունեցել 300.1 հոդված /Սահմանադրական կարգը տապալելը/, հետևաբար՝ Միքայել Հարությունյանին չի կարող առաջադրվել այնպիսի մեղադրանք, որը արարքի կատարման կատարման պահին հանցագործություն չի հանդիսացել: 

Այլ կերպ ասած,մարդուն չի կարելի հանցագործության համար մեղավոր ճանաչել, եթե արարքի պահին գործող օրենքով այն հանցագործություն չի համարվել: Իսկ արարքի հանցավորությունը սահմանող, պատիժը խստացնող կամ հանցանք կատարած անձի վիճակն այլ կերպ վատթարացնող օրենքը, ինչպես արդեն նշվեց, հիշատակված հիմնավորումների հիմքով հետադարձ ուժ չունի:

Այլ կերպ ասած, Հատուկ քննչական ծառայությունը պետք է անհապաղ պարզաբանում տա Միքայել Հարությունյանին առաջադրված մեղադրանքի կապակցությամբ և հնարավորինս արագ փոփոխի մեղադրանքը:

Ավելին, որքան էլ հաճելի չէ ընդգծել, այդուհանդերձ, անհրաժեշտ ենք համարում արձանագրել, որ Մարտի 1-ի քրեական գործով որևէ այլ ենթադրյալ հանցագործի հնարավոր չէ առաջադրել վերը նշված հոդվածը հիշատակված հիմնավորումների համատեքստում:

Հետգրություն. Ինքս ինձ համարում եմ մարտի 1-ի գործով ճշմարտության բացահայտման կողմնակիցներից մեկը, քանի որ մարտի 1-ով նաև իմ ճակատագիրն է խեղվել: Միաժամանակ, որպես փաստաբան, գտնում եմ, որ այս անկյունաքարային գործով որևէ մեկը՝ այդ թվում իրավապահ մարմինները, որևէ սխալ ու վրիպում թույլ տալու իրավունք չունեն՝ հետագա շահարկումներից խուսափելու համար:

Առիթից օգտվելով հորդորում եմ Նիկոլ Փաշինյանին այս գործի նկատմամբ ցուցաբերել իսկապես բացառիկ ուշադրություն: Սա մեր ժողովորդի ողբերգությունն է, և մենք բոլորս պարտավոր ենք որևէ վրիպում թույլ չտալ այս հարցում...

Աղբյուր` Փաստինֆո