Փաստ ինֆո

Վճռաբեկ դատարանը վարույթ է ընդունել բանակում զինծառայողին խոշտանգման ենթարկելու փաստով քրեական գործը կարճելու որոշման դեմ զինծառայողի ներկայացուցիչ, «Ընդդեմ իրավական կամայականության» ՀԿ փաստաբան Արա Ղարագյոզյանի վճռաբեկ բողոքը։ Այս մասին տեղեկանում ենք ՀԿ պաշտոնական կայքէջից: Փաստաբանը Վճռաբեկ դատարանից խնդրել է գործը բեկանել, կայացնել նոր դատական ակտ կամ գործն ուղարկել դատարան նոր, արդյունավետ քննության:

«Քաղաքացիական հասարակության ինստիտուտ» ՀԿ-ի տնօրեն Ա.Դանիելյանը և Ռ.Հակոբյանը 11.11.2015 թ ՀՀ գլխավոր դատախազին հաղորդում են ներկայացրել, որ ՀՀ զինված ուժերի զինծառայող, 1996 թ. ծնված Ա. Հակոբյանը ազգականի կողմից հայտնած տեղեկության համաձայն, զորամասից տեղափոխվել է Երևանի կայազորային հոսպիտալ: Զինծառայողը զորամասում դաժան, անմարդկային, արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքի հետևանքով ձեռք է բերել հոգեկան առողջական լուրջ խնդիրներ: Դեպքը տեղի է ունեցել Սյունիքի մարզի տարածքում գտնվող զորամասում՝ նոյեմբերի 6-ին կամ 7-ին:

ՔՀԻ կողմից կատարված ուսումնասիրությամբ հաստատվել է, որ զինծառայողն իրոք ստացել է ուժեղ հոգեբանական տրավմա և ներկայումս ստանում է բուժում: Ինչպես զորակոչվելիս, այնպես էլ` ծառայության ընթացքում բուժզննության ժամանակ Ա.Հակոբյանի մոտ որևէ հոգեկան խնդիր չի արձանագրվել, նա ճանաչվել է շարքային ծառայության համար պիտանի:

Հետևաբար առողջական խնդիրները նա ստացել է ծառայությունը իրականացնելիս՝ դաժան, անմարդկային վերաբերմունքի հետևանքով:

Դեպքի առիթով ՀՀ քննչական կոմիտեի զինվորական քննչական գլխավոր վարչության 9-րդ կայազորային քննչական բաժնում 13.11.2016 թ. ՀՀ քրեական օրենսգրքի 358 .1-րդ հոդվածի երկրորդ մասի՝ ստորադասի նկատմամբ բռնություններ կատարելը կամ դրանք կատարելու սպառնալիքը, հատկանիշներով հարուցվել է քրեական գործ, և Ա. Հակոբյանը ճանաչվել է տուժող:

Սակայն 11.06.2016 թ. ՀՀ քննչական կոմիտեի քննչական գլխավոր վարչության 9-րդ կայազորային քննչական բաժնի ՀԿԳ քննիչ Հ. Հայրապետյանը որոշում է կայացրել քրեական հետապնդում չիրականացնելու և քրեական գործի վարույթը կարճելու մասին:

Այդ որոշման դեմ 19.09.2016 թ. ՀՀ Գլխավոր դատախազի ժամանակավոր պաշտոնակատար Ա. Հարությունյանին փաստաբանը բողոք է ներկայացրել քրեական գործի վարույթը կարճելու մասին 11.06.2016 թ. քննիչի որոշման դեմ:

29.09.2016 թ ՀՀ զինվորական դատախազ, ՀՀ գլխավոր դատախազի տեղակալ Ա. Հարությունյանը որոշում է կայացրել բողոքը մերժելու մասին:

17.10.2017 թ դատախազության և քննչական մարմնի անգործության դեմ ներկայացվել է բողոք Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարան: 16.01.2017 թ Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանը որոշում է կայացրել բողոքը մերժելու մասին:

24.01.2017 թ Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի որոշման դեմ փաստաբանը ներկայացրել է վերաքննիչ բողոք:

22.06.2017 թ վերաքննիչ դատարանը որոշում է կայացրել փաստաբանի կողմից ներկայացված բողոքը բավարարելու մասին և գործն ուղարկել է դատարան՝ նոր քննության:

15.09.2017 թ Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանը որոշում է կայացրել փաստաբանի ներկայացված բողոքը մերժելու մասին։

09.01.2018 թ վերաքննիչ դատարանը որոշում է կայացրել փաստաբանի ներկայացրած վերաքննիչ բողոքը մերժելու մասին։

2018 թ հունվարի 9-ին «Ընդդեմ իրավական կամայականության» ՀԿ-ի փաստաբան Ա․Ղարագյոզյանը վերաքննիչ դատարանի որոշման դեմ ներկայացրել է վճռաբեկ բողոք, որն էլ ընդունվել է Վճռաբեկ դատարանի վարույթ։

Բողոքում, մասնավորապես, նշվում է, որ Վերաքննիչ դատարանը՝ կայացնելով նշված որոշումը, թույլ է տվել ՀՀ Սահմանադրության 18-րդ, Քրեական դատավարության օրենսգրքի 290-րդ,7-րդ,8-րդ, 9-րդ, 17-րդ հոդվածների, ՄԻԵԿ-ի 6-րդ հոդվածով երաշխավորված արդար դատաքննության իրավունքի, ինչպես նաև ՄԻԵԿ-ի 3-րդ հոդվածով ամրագրված խոշանգումներից զերծ մնալու իրավունքի խախտումներ։

Փաստորեն Վերաքննիչ դատարանը պետք է գնահատական տար, թե արդյո՞ք խախտվել են տուժողի իրավունքները ու ազատությունները, արդյո՞ք խախտվել է տուժողի ՄԻԵԿ-ի 3-րդ հոդվածով նախատեսված խոշտանգումներից զերծ մնալու իրավունքը, սակայն դատարանը չքննարկելով այդ խախտումները, միայն նշել է, որ առաջին ատյանի դատարանը իրավացիորեն փաստել է, որ վարույթը իրականացնող մարմնի գործողությունները եղել են օրինական: Ըստ դիմողի ներկայացուցչի, դա հիմք է տալիս ենթադրելու, որ Վերաքննիչ դատարանը սույն գործով եղել է կաշկանդված և չի կայացրել օրինական որոշում։

Բողոքում փաստաբանը նշել է, որ դատարանի որոշումը ակնհայտ հակասում է Քրեական դատավարության օրենսգրքի պահանջներին, ինչի հետևանքով Ա. Հակոբյանի նկատմամբ խախտվել է ՄԻԵԿ-ի 3-րդ հոդվածի պահանջը, և դատարանը գործը քննել է միակողմանի, չի իրականացրել բազմակողմանի, լրիվ և օբյեկտիվ քննություն, չի անդրադարձել բողոքում բարձրացված այն հարցերին, որոնց ըստ էության դատարանը պարտավոր էր իրավական գնահատական տալ։

Ա․Ղարագյոզյանը գտնում է, որ 11.06.2016թ. ՀՀ քննչական կոմիտեի զինվորական քննչական գլխավոր վարչության 9-րդ կայազորային քննչական բաժնի քննիչի և ՀՀ Գլխավոր դատախազի տեղակալ Ա.Հ. Հարությունյանի կողմից կայացված որոշումները անհիմն են և չեն բխում ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի նորմերի պահանջներից: Նման որոշման կայացման պարագայում Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասի կոնվենցիայի 3-րդ հոդվածով նախատեսված՝ Ա.Հակոբյանի իրավունքը խախտվում է նաև նույն կոնվենցիայի 1- ին հոդվածի զուգակցմամբ, քանի որ նման պարագայում Հայաստանի Հանրապետությունը ի դեմս ՀՀ քննչական կոմիտեի քննչական գլխավոր վարչության 9-րդ կայազորային բաժնի քննիչի և զինվորական դատախազության և դատարանի դեպքի առթիվ չեն իրականացրել արդյունավետ քննություն, և մեղավորները պատասխանատվության չեն ենթարկվել:

 Լուսանկարում՝ փաստաբան Արա Ղարագյոզյանն է :

Աղբյուր` Փաստինֆո