Փաստ ինֆո

Իրաքում ու Սիրիայում ԻՊ փաստացի պարտությունից հետո «խալիֆայության» գաղափարն արդեն այնքան ժողովրդականություն չի վայելում, և Մերձավոր Արևելքի երկրներ ջիհադիստների հոսքը կրճատվում է: Սակայն Եվրոպայի մահմեդական բնակչության համար «համաշխարհային ջիհադը», ինչպես նախկինում, ակտուալ է, հաղորդում է ՌԻԱ Նովոստին:

Ի պատասխան Իրաքում ու Սիրիայում ԻՊ-ի դեմ հակաահաբեկչական կոալիցիայի ուժերի գործողության՝ Արևմտյան Եվրոպայում ահաբեկչական ակտերի ալիքից մեկ տարի անց մահմեդական մեծաթիվ բնակչությամբ պետություններում ահաբեկչական սպառնալիքի մակարդակը մնում է կայուն բարձր:

«Խոսել ԻՊ ջախջախման մասին, իմ կարծիքով, վաղաժամ է: Կազմակերպությունը կորցրել է հսկայական տարածքներ, սակայն նրա ճյուղավորումները շարունակում են գործել Լիբիայում, Աֆղանստանում, Ասիայում, Սինայում և Սահելի գոտում: Առաջնորդներից շատերը, ներառյալ, հենց ինքը՝ «խալիֆ» ալ-Բաղդադին, ողջ են»,- ՌԻԱ Նովոստիին բացատրել է ֆրանսիական արտաքին հետախուզության նախկին աշխատակից և Ռազմավարական հետախուզության հարցերով եվրոպական կենտրոնի ղեկավար Կլոդ Մոնիկեն:

ԻՊ-ն արդեն 20 տարեկան է՝ 1998թ. Հորդանանում ստեղծված կազմակերպությունը գոյություն է ունեցել տարբեր անվանումներով և իրեն դրսևորել է որպես չափազանց կենսունակ: «Չի բացառվում, որ մոտակա տարիներին իրենց կողմից «խալիֆայությունը» վերածնելու փորձեր կնախաձեռնվեն, սակայն այժմ այն գերազանցապես ցանցային կառույց է»:

Այդ ցանցի զգալի մասը գտնվում է Եվրոպայում: Համաձայն Եվրոպոլի վերջերս հնչեցված տվյալների, ընդհատակյա ահաբեկչական բջիջներում կա մինչև 30 հազար մարդ: Ըստ Եվրոպոլի տնօրեն Ռոբ Ուեյնռայթի, վերջին տարիներին նկատվում է ահաբեկչական ակտիվության իսկական վերելք և մոտ ապագայում Եվրոպան հարկադրված կլինի դիմակայել «բազմաթիվ ու զանազան մարտահրավերների»: Հենց այդ մասին են վկայում մի քանի երկրների անվտանգության ծառայությունների հայտարարությունները և Մեծ Բրիտանիայի ԱԳՆ վարկանիշը. 2018թ. Արևմտյան Եվրոպայում ահաբեկչական ակտերի հավանականությունն առավել բարձր է հենց Մեծ Բրիտանիայում, ինչպես նաև Ֆրանսիայում ու Գերմանիայում: 2017թ. ահաբեկչական ակտերի ենթարկված երկրներից միայն Բելգիան է իջեցրել սպառնալիքի մակարդակը՝ չորս հնարավոր երեքից («լուրջ») մինչև երկուսի («միջին»), սակայն ոչ ամբողջ տարածքում: Ահաբեկչական ակտերի անցյալ տարվա ալիքը կարող է ամենևին էլ վերջինը չլինել, նախազգուշացնում են անվտանգության ոլորտի եվրոպական փորձագետները:

Հակառակ սպասվածի՝ 2017-2018թթ. չի դիտվում Մերձավոր Արևելքից Եվրոպա ահաբեկիչ-վերադարձողների (ԵՄ և Մեծ Բրիտանիայի քաղաքացիների) հզոր հոսք, սակայն նրանք, ովքեր այնուամենայնիվ ժամանում են, ըստ IHS Jane ընկերության Ահաբեկչության ու ապստամբությունների ուսումնասիրության կենտրոնի (Terrorism and Insurgency Center, JTIC) փորձագետների, շատ ավելի լավ են պատրաստված ռազմա-տեխնիկական առումով: Մասնավորապես, այժմ ահաբեկիչները, որոնք մարտնչել են Իրաքում ու Սիրիայում, պայթուցիկ սարքավորումներ հասցնելու համար կարողանում են օգտագործել անօդաչու թռչող սարքեր, ինչպես նաև տիրապետում են այդ սարքավորումների պատրաստման ավելի կատարյալ տեխնոլոգիաների, ներառյալ՝ ավտոմոբիլային ռումբերի:

Հիմնական սպառնալիքը բխում է այսպես կոչված «տնասուն ահաբեկիչներից»՝ եվրոպական անձնագրերով երիտասարդ մահմեդականներից, երկրորդ և երրորդ սերնդի ներգաղթյալներից, որոնց ռադիկալացումը բացատրվում է աղքատությամբ, ցածր սոցիալական կարգավիճակով և պատերազմներին զոհ դարձած հավատակիցներին կարեկցանքով: Միջազգային հարաբերությունների Էգմոնդի բելգիական թագավորական ինստիտուտի՝ 2018թ. մարտին հրապարակված զեկույցի համաձայն, 2017թ. ընթացքում Արևմտյան Եվրոպայի ութ երկրներ վերապրել են 16 ահաբեկչական ակտեր, ևս 30-ը ձախողվել է, և նրանք բոլորը պատրաստվել են հենց «տնասուն ահաբեկիչների կողմից»:

Աղբյուր` Փաստինֆո