Փաստ ինֆո

Սահմանադրական դատարանն այսօր որոշեց, որ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 296-րդ հոդվածի (Որոշում՝ գործը մեղադրողին վերադարձնելու մասին) առաջին մասի «մեղադրական եզրակացությունը չի համապատասխանում սույն օրենքի պահանջներին» արտահայտությունը համապատասխանում է ՀՀ սահմանադրությանը:

ՀՀ գլխավոր դատախազի դիմումի հիման վրա քննելով ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 296-րդ հոդվածի ՀՀ սահմանադրությանը համապատասխանության հարցը որոշելու վերաբերյալ գործը, ՍԴ-ն ճշգրտեց, որ հիշյալ արտահայտությունը համապատասխանում է ՀՀ սահմանադրությանը սահմանադրաիրավական այնպիսի բովանդակությամբ, համաձայն որի՝

ա) «մեղադրական եզրակացությունը չի համապատասխանում սույն օրենսգրքի պահանջներին» արտահայտությունը չի կարող մեկնաբանվել ավելի լայն, քան ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 270-րդ և 271-րդ հոդվածներով (համապատասխանաբար՝ Մեղադրական եզրակացությունը և Մեղադրական եզրակացության հավելվածները) նախատեսված պահանջներն են, իսկ վերջիններս չեն կարող մեկնաբանվել այնպես, որ այդ մեկնաբանությունը ներառի ապացույցների գնահատումը կամ հնարավորություն տրվի դատարանին դրսևորելու այնպիսի վարքագիծ, որը դատարանը դատավարության տվյալ փուլում իրավասու չէ դրսևորել,

բ) գործը մեղադրողին մեկից ավելի անգամ վերադարձնելը չի բխում իրավունքի գերակայության սկզբունքից և անձի սահմանադրական իրավունքների խախտման իրական վտանգ կարող է ստեղծել:

ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 296-րդ հոդվածի 2-րդ մասի առաջին նախադասությամբ (Գործը մեղադրողին վերադարձնելու մասին որոշման մեջ, բացի նման որոշում կայացնելու հիմքերից, նշվում է այն ժամկետը, որի ընթացքում դատախազը պետք է վերացնի մեղադրական եզրակացությունում առկա թերությունները: ) ամրագրված դրույթը համապատասխանում է ՀՀ սահմանադրությանը սահմանադրաիրավական այնպիսի բովանդակությամբ, համաձայն որի բոլոր այն դեպքերում, երբ դատարանը գործը վերադարձրել է դատախազին, վերջինս մեղադրական եզրակացությունում առկա թերություններն օրենքի պահանջներին համապատասխան շտկելու նպատակով այն կարող է ուղարկել քննիչին՝ պահպանելով դատարանի կողմից սահմանված ժամկետները:

Ինչպես «Փաստինֆո»-ի լրագրողի հետ զրույցում նշեց գործով պատասխանող կողմի՝ Ազգային ժողովի, պաշտոնական ներկայացուցիչ Վահե Դանիելյանը, պրակտիկայում խնդիր էր ստեղծվել, երբ դատախազները մեղադրական եզրակացությունները ուղարկում էին դատարան, վերջինս մեղադրական եզրակացությունը հետ էր ուղարկում դատախազին այն հիմքով, որ մեղադրական եզրակացությունը չի համապատասխանում օրենսդրության պահանջներին: Եվ պրակտիկայում եղել էր դեպք, երբ մի քանի անգամ, ըստ դատախազի, շտկվել էին թերությունները, նորից էին ուղարկել, սակայն դատարանը, միևնույն է, հետ էր ուղարկել, և Գլխավոր դատախազի դիրքորոշումն այն էր, որ այդ դեպքերում գործի քննությունը ձգձգվում է, և արդյունքում մեղադրյալն է տուժում, որովհետև ողջամիտ ժամկետում անձի արդար դատաքննության իրավունքը խախտվում է:

ՀՀ գլխավոր դատախազի դիրքորոշման մեջ նշվում էր նաև, որ այս փուլում դատարանն իրավունք չունի գնահատել ապացույցները:

Ըստ պատասխանողի պաշտոնական ներկայացուցչի, ՀՀ ազգային ժողովը ներկայացրել է Վճռաբեկ դատարանի արտահայտած դիրքորոշումն առ այն, որ իրականում այս փուլում դատարանը չի կարող գնահատել ապացույցները, միայն կարող է գործը վերադարձնել տեխնիկական բնույթ ունեցող հարցերի հետ կապված, օրինակ, երբ քննիչը չի ստորագրել ինչ-որ փաստաթուղթ, այդ դեպքերում մեղադրական եզրակացությունը կարող է վերադարձվել:

«Ազգային ժողովը նաև ընդունում էր, որ կա ընթացակարգի հետ կապված օրենսդրական բաց, այսինքն՝ չկա այն դատավարական կարգը, թե դատախազն, օրինակ, ինչպես է ուղարկում մեղադրական եզրակացությունը քննիչին, որպեսզի համապատասխան փոփոխությունն արվի, հետևաբար մեր դիրքորոշումն այն էր, որ օրենսդրական բացը կարող է հաղթահարվել Ազգային ժողովի կողմից, և դա հակասահմանադրական չէ, քանի որ անձի որևէ սահմանադրական իրավունք չի խախտում: Եվ Սահմանադրական դատարանը նաև վերահաստատեց այդ դիրքորոշումները, որ դատարանն այդ փուլում չի կարող գնահատել ապացույցները և որ մեղադրական եզրակացությունն ընդունելի համարվի թերությունները շտկելուց հետո»,- ասաց ԱԺ պաշտոնական ներկայացուցիչ Վահե Դանիելյանը:

Աղբյուր` Փաստինֆո