Փաստ ինֆո

Դատական տուգանք սահմանելը՝ per se չի հակասում իրավունքին։ «Փաստաբանական գործունեության իրականացման ազատության մասին» Եվրոպայի խորհրդի R (2000) 21 հանձնարարականով եւս նախատեսվել է, որ  պատշաճ լսումների ապահովման նպատակով դատարանները պետք է օգտագործեն օրենքով նախատեսված ցանկացած սանկցիաներ, այդ թվում`  տուգանքի նշանակում: Նման կարծիք է հայտնել իրավաբանական գիտությունների դոտկոր Արթուր Ղամբարյանը։

Նշենք, որ որպես դատական սանկցիա՝ 100 հազար դրամի տուգանքը նախատեսված է ՀՀ դատական օրենսգրքի նախագծով, ինչի դեմ մի շարք փաստաբաններ հայտնել են իրենց բողոքը։ Մասնավորապես՝ առաջարկվող նորամուծությունը դիտվում է որպես մահակ՝ փաստաբանների գլխին։  «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում նշեց փաստաբան Գուրգեն Հարությունյանը, կարծիք է հայտնել, որ եթե նորմը օրենքի ուժ ստանա, ապա այն կդառնա չարիք, շատ լուրջ խնդիր հատկապես քրեական գործերով զբաղվող փաստաբանների համար: Ըստ նրա, ոչ բոլոր փաստաբաններն են ի վիճակի վճարել այդ տուգանքը անգամ մեկ անգամ:

Դատական օրենսգրքի նախագծի նորմը չարիք է միայն փաստաբանների համար՝ կա տարբերակված մոտեցում. փաստաբան

Իրավաբանական գիտությունների դոկտոր Արթուր Ղամբարյանի գնահատմամբ՝ տուգանքի նախատեսումն օրենսդրորեն իրավաչափ է, սակայն կարեւորել երաշխիքների սահմանումը։ Նրա ֆեյսբուքյան գրառման մեջ, մասնավորապես, ասվում է. «Արդյոք փաստաբանի նկատմամբ կարելի է նշանակել դատական տուգանք։ Կարծում եմ, որ օրենսդիրը ունի այս հարցում հայեցողություն, և դատական տուգանք սահմանելը, per se չի հակասում իրավունքին։ Այսպես` «Փաստաբանական գործունեության իրականացման ազատության մասին» Եվրոպայի խորհրդի R (2000) 21 հանձնարարականի պարզաբանումների 49-րդ կետում նշվում է, որ պատշաճ լսումների ապահովման նպատակով դատարանները պետք է օգտագործեն օրենքով նախատեսված ցանկացած սանկցիաներ, այդ թվում` ... տուգանքի նշանակում:
Արդյոք չի կարելի փաստաբանի նկատմամբ նշանակել քրեական տուգանք, եթե նա, օրինակ` դատարանի նկատմամբ դրսևորել է հանցավոր անհարգալից վերաբերմունք։ Ստացվում է, քրեական տուգանքին դեմ չեն, որն ավելի խիստ է, սակայ դատական տուգանքին դեմ են։ Իհարկե հասկանում եմ, որ վախի աղբյուրը. բանն այն է, որ տուգանք նշանակելու է նույն դատարանը, ում «անարգել է» փաստաբանը, ուստի այս դեպքում պետք է լինեն լրացուցիչ երաշխիքները`

1. Դատարանը պետք է կայացնի առանձին դատավարական որոշում, որտեղ հստակ կսահմանի փաստաբանի կողմից թույլ տված խախտումը և կիրառված սանկցիայի համաչափությունը,

 2. Փաստաբանը պետք է հնարավորություն ունենա անհետաձգելի կարգով այն բողոքարկի վերաքննիչ դատարան,

3. Դատական տուգանք սահմանելիս, պետք է այն հավասարապես հնարավոր լինի կիրառել մյուս պրոֆեսիոնալ մասնակիցների նկատմամբ, օրինակ` դատախազի նկատմամբ (Այս մասին տե՛ս ՀՀ քրեական դատավարության 3–րդ մաս)։ Պետությունը և մասնավոր անձը դատախազին և փաստաբանին լիազորում է դատարանում իրականացնել իրենց դատավարական գործառույթը, և ոչ թե դիտավորյալ կարգով խախտել արդարադատության ընթացքը, ուստի նրանք պատասխանատու չեն պրոֆեսիոնալ մասնակիցների կողմից թույլ տված դիտավորյալ հանրային իրավական էքսցեսների համար։

Այսպիսով, պետք է պայքարել ոչ թե իրավունքի դեմ, այլ իրավունքի համար (օրինակ` երդվյալ ատենակալների ներմուծման, փաստաբանի կողմից, դատարանի որոշմամբ, օբյեկտիվ ապացույց հավաքելու լիազորության համար)»։

Աղբյուր` Փաստինֆո