Փաստ ինֆո

Պաշտպանության նախարարությունից շուրջ կես միլիոն դոլարի հափշտակության գործով կասեցված գործի վարույթը վերսկսվել է:

Այսպես, 2015թ. նոյեմբերի 20-ին գործը մակագրվել էր Արարատի և Վայոց Ձորի մարզերի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Լևոն Արազյանին, ով 2017 թվականի մայիսի 11-ին ձերբակալվել է կաշառք ստանալու կասկածանքով, ապա նրան մեղադրանք է առաջադրվել և կալանավորվել է:

Սակայն մինչ այդ՝ դեռևս 2016թ հոկտեմբերի 13-ին, դատավոր Արազյանը Աշոտ Սարգսյանի վերաբերյալ քրեական գործի վարույթը կասեցնելու մասին որոշում է կայացրել, ինչը բողոքարկվել է վերաքննիչ դատարան և՛ մեղադրող դատախազի և՛ պաշտպանական կողմից:

Դատախազ Ղազարյանը, վերաքննիչ բողոք բերելով, գտել է, որ առաջին ատյանի դատարանը գործով դատական ակտ կայացնելիս թույլ է տվել դատական սխալ՝ քրեադատավարական օրենքի խախտում: Այդ խախտումն իր բնույթով էական է, քանի որ որոշման հիմքում դրված հիմնավորումները չեն բխում քրեական գործով վարույթը կասեցնելու թույլատրելի հիմքերը սահմանող՝ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 31-րդ հոդվածի պահանջներից, որի արդյունքում առաջին ատյանի դատարանը կայացրել է չհիմնավորված և ոչ օրինական դատական ակտ, որի հետևանքով խախտվել են գործին մասնակցող անձանց՝ օրենքով երաշխավորված իրավունքները՝ խոչընդոտ հանդիսանալով գործի հանգամանքների բազմակողմանի, լրիվ և օբեկտիվ հետազոտմանը:

Դատարանի կողմից Աշոտ Սարգսյանի վերաբերյալ քրեական գործով վարույթի կասեցման համար հիմք է հանդիսացել այն, որ ամբաստանյալը ծանր հիվանդ է, սակայն դատախազը գտել է, որ քրեական գործով վարույթը կասեցնելու որոշման կայացմամբ առաջին ատյանի դատարանը չի իրականացրել և տեսականորեն չէր կարող իրականացնել քրեական գործով վարույթը կասեցնելուց հետո վարույթն իրականացնող մարմնի օրենքով սահմանված պարտականությունը, այն է՝ միջոցներ ձեռնարկել քրեական գործով վարույթի կասեցման հիմքի վերացման ուղղությամբ, քանի որ դատաբժշկական միջգերատեսչական հանձնաժողովային փորձաքննության եզրակացության համաձայն՝ Աշոտ Սարգսյանի ներկա առողջական վիճակը հանդիսանում է խոչընդոտ՝ Աշոտ Սարգսյանի ինքնուրույն դատական նիստերին մասնակցելու համար, նա գտնվում է անկողնային վիճակում՝ պայմանավորված հիվանդության բնույթով և ընթացքով: Աշոտ Սարգսյանի բուժումները հնարավոր է լիարժեք իրականացնել ստացիոնար պայմաններում՝ մասնագիտացված նյարդաբանական բաժանմունքում, որպիսին հնարավոր չէ իրականացնել ՀՀ ԱՆ «Դատապարտյալների հիվանդանոց» ՔԿ հիմնարկում:

Ի՞նչն է խոչընդոտում ՊՆ-ից շուրջ կես միլիոնի հափշտակության գործի քննությանը

Նման պայմանի առկայության դեպքում առաջին ատյանի դատարանի կողմից քրեական գործով վարույթը կասեցնելու որոշման կայացումը խոչընդոտում է քրեական գործի հետագա ընթացքը, միաժամանակ սահմանափակում է մեղադրյալի իրավունքները և օրինական շահերը:

Դատարանը, չգնահատելով քննության առարկա դարձած միջնորդության ճիշտ, օբյեկտիվ և արդարադատության շահից բխող լուծման համար էական նշանակության գրավոր ապացույցները, մասնավորապես՝ ՀՀ ԱՆ միջգերատեսչական հանձնաժողովի եզրակացությունը, երբ այն ստացվել էր հենց դատարանի նախաձեռնությամբ՝ գործի հետագա ընթացքը լուծելու նպատակով, ըստ որի՝ Ա.Սարգսյանը չի կարող գտնվել կալանքի տակ, հանդիսանում է ՀՀ Կառավարության 2016 թ. մայիսի 26-ի թիվ 825-Ն որոշման ցանկի հիվանդ, չի կարող բուժվել կալանքի պայմաններում, ԲՍՓ-ի հանձնաժողովով վերափորձաքննության արդյունքում 2-րդ խմբի անժամկետ հաշմանդամությունից դարձել է 1-ին խմբի անժամկետ հաշմանդամ՝ սահմանելով մշտական խնամք՝ հաստատված աշխատանքային գործունեության անկարողությամբ: ՀՀ ԱՆ «Դատապարտյալների հիվանդանոց» ՔԿՀ-ից ստացված բոլոր փաստաթղթերը փաստում են վիճակի ծանր, հիվանդությունների քրոնիկ և անբուժելի լինելու մասին:

ՀՀ Մարդու իրավունքների պաշտպանի գրասենյակի խոշտանգումների և վատ վերաբերմունքի վարչության աշխատակիցների կողմից կատարված ուսումնասիրության արդյունքում թիվ 1 պաշտպանը 2016 թվականի սեպտեմբերի 5-ին գրությամբ դիմել է ՀՀ արդարադատության նախարարին՝ հիվանդ Ա.Սարգսյանին անհապաղ նեղ մասնագիտացված նյարդաբանական բուժհաստատություն տեղափոխելու համար՝ արձանագրելով խոշտանգման և վատ վերաբերմունքի ռեալ դրսևորումներ:

Նման պայմաններում դատարանն իրենց կողմից վիճարկվող նույնաբովանդակ որոշումներում, մասնավորապես՝ որպես խափանման միջոց կալանավորումն այլընտրանքային խափանման միջոց գրավով կամ անձնական երաշխավորությամբ փոխարինելու մասով դատական ակտում նշել է, թե իբր նախկինում միևնույն հիմքով մերժել են միջնորդությունները, սակայն դա չի համապատասխանում իրականությանը, քանի որ թեև նախկինում առկա է եղել ծայրահեղ ծանր առողջական վիճակ, ԲՍՓՀ-ով ճանաչվել էր որպես 1-ին խմբի անժամկետ հաշմանդամ, ՀՀ ԱՆ միջգերատեսչական հանձնաժողովի կողմից տրվել է վերոհիշյալ եզրակացությունը: Ավելին՝ դատարանը մերժելու հիմքում, առանց որևէ պատճառաբանության, այլ վերացական և կարծրատիպային մոտեցմամբ դրել է, թե իբր առկա է ողջամիտ ենթադրություն, որ ազատության մեջ մնալով՝ բարձր է նրա կողմից ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 135-րդ հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված արարքներ կատարելու հավանականությունը և նույն կերպ՝ ընդամենը մեկ նախադասությամբ, մերժել է խափանման միջոց անձնական երաշխավորությունը: Դատարանն իր իսկ նախաձեռնությամբ հրավիրված արտագնա նիստի ընթացքում ականատես է եղել այն փաստական հանգամանքին, որ Ա.Սարգսյանը գամված է անկողնում, գտնվում է թթվածնային շնչառության տակ, զրկված է ինքնուրույն սնվելու, քայլելու և սանհանգույցից օգտվելու հնարավորություններից, ինչի առթիվ գործում առկա են նաև բազմաթիվ բժշկական փաստաթղթեր:

Դատարանի թվով 2 որոշումներին ծանոթանալով՝ տպավորություն է ստեղծվում, որ կասեցման մասին միջնորդությունը բավարարվել է, իսկ խափանման միջոցը փոխարինելունը՝ մերժվել, երբ իրականում այն ըստ էության մեկ միջնորդութուն է, որի հիմնական պահանջը կազմել է խափանման միջոցը փոխարինելը, որպես ածանցյալ պահանջ՝ կասեցնելը՝ մինչև առողջանալը:

Պաշտպանն էլ գտել է, որ դատարանն իրավունք չուներ առանց խափանման միջոցը փոխարինելու կասեցնել վարույթը, երբ սույն դեպքում դատարանը երկարատև ծանր հիվանդության հիմքով՝ մինչև առողջանալը, կասեցնում է վարույթը՝ հիվանդին անորոշ թողնելով կալանքի տակ, երբ քաջատեղյակ լինելով, որ առաջին խմբի անժամկետ հաշմանդամ լինելու պայմաններում էլ ինչ առողջանալու մասին խոսք կարող է գնալ: Կալանքի տակ թողնելով՝ դատարանի գործողությունն ավելի շուտ նման է դատավճռի՝ ռեալ պատժի նշանակմամբ:

Այսպիսով, վերաքննիչ բողոքով պահանջվել էր, բեկանել Արարատի և Վայոց Ձորի մարզերի ընդհանուր իրավասության դատարանի 2016 թվականի հոկտեմբերի 13-ի պաշտպանների միջնորդությունը մերժելու մասին որոշումը և Աշոտ Սարգսյանի նկատմամբ ընտրված խափանման միջոցը՝ կալանավորումը, փոխարինել գրավով կամ ընտրել անձնական երաշխավորություն: Ինչպես նաև բեկանել 2016 թվականի հոկտեմբերի 13-ի քրեական գործով վարույթը կասեցնելու մասին որոշումը և կայացնել նոր դատական ակտ:

2016 թ . նոյեմբերի 24-ին Վազգեն Ռշտունին բավարարել է և մեղադրող դատախազի և պաշտպանի բողոքները՝ քեական գործի վարույթը կասեցնելու և գրավն անթույլատրելի ճանաչելու վերաբերյալ, բեկանել և փոփոխել է կասեցված վարույթը վերացրել, իսկ ամբաստանյալ Աշոտ Սարգսյանի նկատմամբ կիրառել գրավ՝ 2.000.000 ՀՀ դրամի չափով։

Իսկ այս տարի հուլիսի 25-ին դատարանի որոշմամբ քրեական գործով կասեցված վարույթը վերսկսվել է:

Հիշեցնենք, որ գործը քննվել է ՀՀ ՔԿ զինվորական քննչական գլխավոր վարչության վարույթում եւ մի քանի այլ երկրների իրավապահ մարմինների հետ համագործակցության արդյունքում քննչական կոմիտեին հաջողվել էր ձեռք բերել փաստաթղթերի բնօրինակները, որոնց համաձայն՝ տեսակոնֆերանս համակարգի ստեղծման համար սարքավորումների ձեռքբերման ընթացքում ներկայացվել են ուռճացված գներ, հաշիվ-ապրանքագրերում ներառվել են կեղծ տեղեկություններ, ինչիարդյունքում՝ նախնական տվյալներով հափշտակվել է շուրջ 455 հազար ԱՄՆ դոլարին համարժեք ՀՀ դրամ։

2013 թվականի օգոստոսի 21-ին «Էյ Ար-Այ Սի Թի» ՍՊ ընկերությունը ՀՀ ՊՆ-ի հետ ստորագրել է թիվ ԲԸԱՀԱՊՊՁԲ-1-3 պայմանագիրը՝ ՀՀ ԶՈՒ օպերատիվ կառավարման և իրավիճակների վերահսկման կենտրոնի տեսակոնֆերանս համակարգի ստեղծման համար անհրաժեշտ սարքավորումների ձեռքբերման վերաբերյալ։ Պայմանագրի արժեքը կազմել է 485.831.189 ՀՀ դրամ։

Աղբյուր` Փաստինֆո