ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Մարտակերտի արծիվներից մեկը՝ Անդրանիկ Զոհրաբյանն այսօր կդառնար 21 տարեկան. Panorama.am 05/01/2017 12:15 | ԼՐԱՀՈՍ
Վեդի քաղաքում բոլորը գիտեն ապրիլյան պատերազմում զոհված Անդրանիկ Զոհրաբյանի ընտանիքին. համեստ, կիրթ մի ընտանիք, որտեղ ապրել է մերօրյա հերոս, կապիտան Արմենակ Ուրֆանյանի արծիվներից մեկը:
Այս մասին գրում է Panorama.am-ը՝ ներկյացնելով հերոսի ծնողների հետ հարցազրույցը:
Այսօր Անդրանիկի ծննդյան օրն է, նա կդառնար 21 տարեկան, եթե ճակատագիրն այլ կերպ չդասավորվեր:
1996 թվականի մայիսի 1-ին Ատոմ և Ալլա Զոհրաբյանների ընտանիքում ծնվեց նրանց առաջնեկը՝ Անդրանիկը: Մայրը պատմում է, որ որդուն մեծ դժվարությամբ է ունեցել, իր ծնվելու օրն էլ պայքարել է. «Պայքարելով ծնվեց ու կյանքի վերջին վայրկյանին էլ պայքարեց»:
Մոր և որդու միջև առանձահատուկ կապվածություն է եղել, տիկին Ալլան միշտ զգացել է որդու հետ կատարվող ամեն ինչ: Հիշում է, որ ապրիլի 2-ին չեն կարողացել քնել, հոգում դատարկությունն էր, իսկ այդ օրերին ուժեղ ցավեր է զգացել մարմնի ձախ հատվածում: Երբ Անդրանիկի մարմինն ապրիլի 8-ին փոխանակել են, ամուսնուն խնդրել է՝ նայել, թե արդյոք ձախ հատվածում է որդու վնասվածքը:
«Հայրը տեսել էր, որ Անդրանիկս հենց ձախ ոտքից էլ վիրավորվել է: Իմ ձախ կողմի ցավը հենց այդ հատվածում էր, նույն ցավը զգացել է Անդրանիկս»,- ասում է տիկին Ալլան:
Ծնողները հիմա ավելի շատ են հիշում Անդրանիկի մանկության տարիները: Աշխույժ, շարժուն երեխա էր, նաև՝ չարաճճի:
«Նկատողություն շատ քիչ ենք արել, միշտ չափի մեջ է եղել, զուսպ, լսող երեխա էր, այդպես էլ մեծացել է»,- ասում է Ատոմ Զոհրաբյանը:
Հայրը հաճախ հիշում է Ամանորի այն ուրախ օրերը, երբ ընտանիքով հյուր էին գնում, իսկ ամբողջ ճանապարհն ինքն ու որդին ձնագնդի խաղալով, ձների մեջ թավալվելով էին հասնում հարազատների տուն, ականջների մեջ այսօր էլ Անդրանիկի զրնգուն ու լիաթոք ծիծաղն է…
Ծնողները հիշում են, թե վեց տարեկանում ինչպես էր բակում ֆուտբոլ խաղալիս ընկել ու թևը կոտրել:
«Ոչ լացում էր, ոչ էլ դժգոհում, հակառակը, բոլորիս հույս էր տալիս, ասում էր՝ չլացեք, չի ցավում, ամեն ինչ կանցի»,- պատմում է Ատոմ Զոհրաբյանը:
Ծնողները թերթում են Անդրանիկի նկարներն ու հիշում որդու հետ կապված ամեն մի դրվագ: Թե մանկության, թե պատանեկության տարիների լուսանկարները քիչ են, հոր խոսքերով՝ այնպես է ստացվել, որ փոքրուց տղան նկարվել չի սիրել, իսկ եղած լուսանկարներն էլ արել են մայրիկն ու քույրերը:
2015 թվականի մայիսի 1-ը՝ Անդրանիկի 19-ամյակը ծնողները շատ լավ են հիշում: Երեք օր ընտանիքով Մարտակերտում են եղել, որոշել էին, որ պետք է միասին նշեն զինվոր որդու ծննդյան օրը: Անդրանիկը քրոջն ասել է, որ ամեն դրվագը նկարի, հիմա են ծնողները վերլուծում ու մտածում, որ երևի դիրքերում կանգնելուց հետո ինչ-որ բան փոխվել էր նրա մեջ:
«Անդրանիկը շատ զուսպ էր, քիչ էր պատահում, որ զգացմունքներն արտահայտեր, ինքը կարողանում էր իր ներսում ամեն ինչ պահել, բայց այդ օրը շատ ուրախ էր: Ուրախ էր, որ միասին էինք, պարում էր, կատակներ էր անում, հումորի նուրբ զգացողություն ուներ»,- ասում է հայրը:
Ֆուտբոլային թիմի և հայրենիքի պաշտպանը
Անդրանիկը երազում էր ֆուտբոլիստ դառնալ: Արդեն 8 տարեկանից հաճախում է Վեդիի ֆուտբոլի մարզադպրոց: Մրցումների ժամանակ մարզիչները նրա խաղը նկատում են ու հորն ասում, որ անպայման տեղափոխի Երևան, քանի որ տղան մեծ պոտենցիալ ունի: 13 տարեկանից Անդրանիկը Վեդիից հասնում էր Երևան ֆուտբոլի պարապմունքների: Նա տարիներ շարունակ մասնակցել է Հայաստանի մանկապատանեկան ֆուտբոլի առաջնությանը ու եղել իր թիմի պաշտպանության հենասյունը:
Նրա կուռքը Հենրիկ Մխիթարյանն էր, երազում էր Հայաստանի ֆուտբոլի ազգային հավաքականին տեսնել աշխարհի առաջնության եզրափակչում: Անդրանիկի սիրած թիմերն էին «Արսենալ»-ն ու «Բարսելոնա»-ն: Լինելով պաշտպան՝ իր համար բոլոր ժամանակների լավագույն պաշտպանը Ռոբերտո Կառլոսն էր:
Ապրիլի 22-ին Վեդի քաղաքում մեկնարկել է Անդրանիկ Զոհրաբյանի անվան ֆուտբոլային հուշամրցաշարը, որը կեզրափակվի այսօր՝ նրա ծննդյան օրը: Հուշամրցաշարի բացման արարողությանը մասնակցել է հայկական ֆուտբոլի լեգենդ Խորեն Հովհաննիսյանը, որն անվանական գնդակ է հանձնել հերոսի ծնողներին: Այդ գնդակն այսօր իր տեղն ունի Անդրանիկի հուշ-անկյունում:
Նրանց տանը հայրը ցույց է տալիս այդ գնդակը, հիշում որդու ֆուտբոլային գոլերն ու մարզիչ դառնալու երազանքը:
«Ֆուտբոլում Անդրանիկը հանդես էր գալիս կենտրոնական պաշտպանի դերում: Մարզիչները նրա խաղից շատ գոհ էին, ասում էին, որ ֆուտբոլում հեռանկար ունի: Երբ զորակոչվեց բանակ, դարձավ դիրքապահ, պաշտպանում էր մեր հայրենիքի սահմանները: Անդրանիկը մինչև վերջ՝ և ֆուտբոլային թիմում, և առաջնագծում մնաց պաշտպան: Մինչև վերջ մնաց 116 դիրքում՝ Արմենակ Ուրֆանյանի, Ռոբերտ Աբաջյանի, Քյարամ Սլոյանի հետ, այդ թիմի կազմում, բայց այս անգամ իրենց կռիվը կենաց-մահու կռիվ էր, որից հաղթող դուրս եկան, չէին պարտվելու տղերքը: Չորս եղբայրներով տվեցին իրենց վերջին կռիվը ու դարձան հաղթողներ, իսկ այդ հաղթանակը իմ, բոլորիս համար բոլոր հաղթանակներից վեր է, այն միշտ լինելու է մեր գիտակցության մեջ»,- ասում է Անդրանիկի հայրը:
Ատոմ Զոհրաբյանը 116 դիրքի չորս հերոսներին եղբայրներ է համարում, որոնք մի քանի ժամ պայքարել են, իրար թև ու թիկունք եղել, պահել են այն հողը, այն դիրքը որն իրենց էր վստահված. «Իրենց պատգամը մեկն է՝ այն հաղթանակը, որը ձեռք բերեցին իրենց կյանքի գնով, տեր կագնենք: Մենք պարտավոր ենք տեր կանգնել»:
Անդրանիկը դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է Վեդու Եվրոպական քոլեջի էկոնոմիկա, հաշվապահական հաշվառում և աուդիտ բաժինը: Զուգահեռ շարունակում էր զբաղվել ֆուտբոլով, բացի այդ, մինչև բանակ զորակոչվելը հասցրել էր խոհարարական դասընթացների մասնակցել: 2014թ. ընդունվել է Ֆիզիկական կուլտուրայի հայկական պետական ինստիտուտի մարզչամանկավարժական ֆակուլտետի ֆուտբոլի բաժին ու զորակոչվել բանակ:
Ծառայությունից երբեք ոչնչից չի դժգոհել, իսկ ամեն անգամ դիրքեր բարձրանալուց առաջ ու հետո զանգել է ծնողներին: Վերջին անգամ Անդրանիկի հետ ծնողները խոսել են մարտի 29-ին: Ապրիլի 1-ին էլ սպասել են, որ կզանգի, կասի, որ հասել են դիրքեր, բայց որդին այդպես էլ չի զանգել: Որդու զոհվելու մասին լուրը նրանց հայտնել են ապրիլի 3-ին:
Ապրիլյան պատերազմը տակնուվրա արեց Զոհրաբյանների խաղաղ ընտանիքի անդորրը: Ապրիլի 1-ի լույս 2-ի գիշերը ռազմական կարևոր նշանակություն ունեցող Մարտակերտի ուղղությամբ գտնվող մարտական հենակետում կապիտան Արմենակ Ուրֆանյանն իր վեց զինվորների հետ ժամեր շարունակ մարտնչել է թշնամու հատուկ ջոկատայինների դեմ, դիմակայել ծանր զրահատեխնիկայի հարվածներին։ Անհավասար պայքարում զոհվել են Արմենակ Ուրֆանյանը, Քյարամ Սլոյանը, Ռոբերտ Աբաջյանն ու Անդրանիկ Զոհրաբյանը:
Անդրանիկի հայրը մի քանի անգամ եղել է որդու կռված դիրքում, պարզել որոշ հանգամանքներ ու ամենայն մանրամասնությամբ պատմում է այն ամենը, ինչ լսել է որդու զինակից ընկերներից, հրամանատարներից:
«Նրանք գրագետ ու համառ կռիվ են տվել, Ուրֆանյանի շնորհիվ շատ ճիշտ են կազմակերպել դիրքի պաշտպանությունը ու ամբողջ դաշտը վերցրել են խաչաձև կրակի տակ: Հրամանատարներն էլ ասում են, որ հաճախ չի ստացվում նման ձևով մարտ վարել ու մինչև վերջ տանել, բայց նրանց հաջողվել է: Երկու գրոհից հետո անգամ վիրավոր չեն ունեցել: Խրամատի ձախ հատվածում մարտը վարել է կապիտան Ուրֆանյանը, նրա կողքին եղել է Քյարամը, Անդրանիկն ու Ռոբերտը եղել են աջակողմյան հատվածում, մյուս տղաները՝ միջնամասում: Հակառակորդը հրետանի է կիրառել, ապա ծանր տեխնիկա: Յոթ հոգով կարողացել են երկու անգամ հետ շպրտել հակառակորդին: Ուրֆանյանը խոցել է հակառակորդի տանկն ու ականազերծող զրահամեքենան, կռվել են թշնամու ինտենսիվ հրետակոծության տակ՝ ոչ մի քայլ չնահանջելով: Տղաները պատմում են, որ երկրորդ գրոհի ժամանակ, ձախ կողմի խրամաբջիջից լսվել է Ուրֆանյանի ձայնը, թե՝ «ապրես Անդո ջան, ցավդ տանեմ, հալալ ա, էդպես պահի»: Չորսով իսկապես մեծ գործ են արել ու պատահական չէ, որ այսօր նրանց՝ չորս եղբայրներին համարում են Մարտակերտի փրկիչներ: Նրանք պահել են դիրքը, իրենց վստահված պաշտպանական բնագիծը, ազերիների առաջ փակել են Մարտակերտ տանող դուռը: Դրա համար ասում են՝ Ուրֆանյանի քառյակը Մարտակերտի փրկիչներն են»,- ասում է Ատոմ Զոհրաբյանը:
Հայրը մեծ խոնարհումով է հիշում Ռոբերտ Աբաջյանին, որը փորձել է փրկել վիրավոր Անդրանիկին. «Ռոբերտը իմ տղային մենակ չի թողել, ինչպես կարող եմ մոռանալ նրա այդ քայլը: Ուրֆանյանը, Աբաջյանը, Սլոյանն ու Անդրանիկս եղբայրներ դարձան: Վերևում էլ հիմա միասին են»:
Անդրանիկի ծնողները պատմում են, որ ցանկացած միջոցառման ժամանակ խորհրդանշական ինչ-որ դեպք է տեղի ունենում: 2016 թ-ի նոյեմբերին, երբ Վեդիում տեղի է ունեցել Անդրանիկի հիշատակը հավերժացնող հուշաղբյուրի բացման արարողությունը, այդ ժամանակ երկնքում նկատվել են չորս արծիվներ, որոնք երկար ժամանակ ճախրել են, իսկ հետո երեքը հեռացել են: Մեկը մնացել է մինչև վերջ. այդ օրը Վեդու թիվ 1 դպրոցի դասարաններից մեկն անվանակոչվել է հերոս Անդրանիկ Զոհրաբյանի անունով, միջոցառման ավարտից հետո արդեն նկատել են, որ չորրորդ արծիվը ևս հեռացել է: Զոհրաբյաններն ասում են, որ այդ չորս արծիվները Ուրֆանյան, Աբաջյան, Սլոյան ու Զոհրաբյան եղբայրներն են, որ միասին կռվեցին, միասին զոհվեցին՝ չզիջելով Արցախի համար կարևոր նշանակության 116 դիրքը:
Այսօր քո ծնունդն է՝ հայրենիքի զինվոր ու հավերժի ճամփորդ: Տարիներ կանցնեն, նոր սերունդներ կգան, բայց անմոռաց կմնա քո ու ընկերներիդ սխրանքը:
Անդրանիկ Զոհրաբյանը ՀՀ նախագահի հրամանագրով հետմահու պարգևատրվել է զինվորական բարձրագույն պարգևով՝ «Մարտական խաչ» առաջին աստիճանի շքանշանով, ԼՂՀ նախագահ Բակո Սահակյանի հրամանագրով՝ «Մարտական ծառայության» մեդալով:
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
10/07/2024 12:08 Աբովյանը 61 տարեկան է. Ծառուկյանն ասում է՝ այն իր ամենասիրելի քաղաքն էՏեսադարան
09/02/2024 10:55 Սեպտեմբերի 2-ը Արցախի Հանրապետության հռչակման օրն էՄամուլ
- 11/22/2024 08:19 3 միլիոն դրամը փող չԷ՞․ «Հրապարակ»
- 11/22/2024 08:16 Անկախ աուդիտը, կարծես թե, անկախ է. ՔՊ նվիրատուները տուգանվում են. «Ժողովուրդ»
- 11/22/2024 08:13 Ով կփոխարինի Դավիթ Խուդաթյանին․ «Հրապարակ»
- 11/22/2024 08:09 Հովիկ Աղազարյանը անհարմար դրության մեջ է դրել Նիկոլ Փաշինյանին. «Ժողովուրդ»
- 11/22/2024 08:07 Ժամկետ խախտող նախարարը կպատժվի՞․ «Հրապարակ»
- 11/22/2024 08:04 Ում է բաժին հասնելու Զեյնալյանի պաշտոնը․ «Հրապարակ»
- 11/22/2024 08:01 Սեւանա լճի անտառտնկարկների մաքրման աշխատանքները ձախողվել են. «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 09/27/2024 20:29 Միջպետական սահմանների՝ աշխարհագրական առումով ճշգրտման հարցերը գործադիր իշխանության իրավասության տիրույթում են. հրապարակվել է ՍԴ որոշումը
- 09/02/2024 15:38 Հրատապ. Հրապարակվել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանի սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հարցերով հանձնաժողովների համատեղ գործունեության մասին կանոնակարգը
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
Հարցազրույց
- 10/22/2024 20:14 Միշտ ամեն բան ուշացած ենք անում, փոխանակ՝ նույն պահին հակադարձենք․․․
- 10/13/2024 20:44 Որևէ մեկը Անկախության մասին հռչակագիրը այլաբանորեն չէր դիտարկի իբրև իր զավակին խժռող ծնողի, եթե չլիներ Երկիրը խժռելու պատրաստ թշնամու սպառնալիքը
- 10/11/2024 18:53 Ոչ թե ազարբայջանցիները, այլ մենք՝ հայերս ունենք վերադարձի խնդիր ՝ Շահումյանից ու Գետաշենից մինչև Արցախ․․․
- 10/03/2024 12:57 Տարածաշրջանի վրա ազդեցություն ունեցող երկրները պետք է ավելացնեն ճնշումն Ադրբեջանի վրա. Դավիթ Վարդանյան
Մեկնաբանություն
- 11/22/2024 18:13 Կեղծիքը, ներքաղաքական և ներխմբային շահերը, հասարակությունը մոլորեցնելու և դրանից մերկանտիլ դիվիդենտներ շահելու ցանկությունը խլացրել էր շատերին. Զաքարյան
- 11/22/2024 16:03 Ընդունում ենք Տիգրան Ավինյանի հետ բանավեճի առաջարկը. Հայկ Մարության
- 11/22/2024 13:39 Դե պարզա՝ սպասում եք անցած անգամվա նման կես տարի տանջեք մարդկանց Բաքվի բանտում ու ընտրություններից մի քանի շաբաթ առաջ գերիների առողջության գնով մի երկու ձայն ավել պոկեք. Մամիջանյան
- 11/22/2024 12:15 Ադրբեջանը միջազգային հանրության աչքի առաջ չի խորշում պետական հիմնադրամի գումարներով միջոցառում կազմակերպել, որով ակնհայտ տարածքային հավակնություններ է ներկայացնում Երեւանի նկատմամբ . Հայրապետյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 11/22/2024 20:20 Երևանում. «Zil» մակնիշի բեռնատարը Խարբերդում բախվել է ծառին, ապա բետոնե էլեկտրասյանը. վերջինը կոտրվել է
- 11/22/2024 17:05 Աշտարակ-Ապարան ավտոճանապարհին ավտոմեքենան շրջվել է ․ կան տուժածներ
- 11/22/2024 16:37 Բեռնատարն ընկել է Որոտան գետը ․ կա զոհ
- 11/22/2024 16:31 Երևանում նոր կառուցվող էլիտար շենքի շինհրապարակում «Shacman» մակնիշի բետոնախառնիչը կողաշրջվել է. կա վիրավոր
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 11/22/2024 14:37 Շվեյցարիայի եկեղեցին խոստովանության ժամանակ օգտագործում է Հիսուս Քրիստոսի՝ արհեստական ինտելեկտով մշակված հոլոգրամը
- 11/21/2024 18:51 Նորվեգիայի թագաժառանգ արքայադստեր որդուն ձերբակալել են բռնաբարության մեղադրանքով
- 11/21/2024 17:22 Ասեղի պատճառով տղամարդու դեմքը մի քանի անգամով այտուցվել է
- 11/20/2024 23:11 Նյարդաբանը պատմել է մենության վտանգի մասին
Հետաքրքիր է իմանալ
- 11/20/2024 18:20 Կինը 9-ամյա տղային թողել է անտառում ու թաքցրել նրա հետքերը
- 11/19/2024 18:36 Մոսկվայի մարզում փոքրիկը ծնվել է ատամներով
- 11/15/2024 18:18 2024-ի ամենատարածված գաղտնաբառերի վարկանիշային ցանկը. այն կրկին գլխավորել է «123456»-ը
- 11/08/2024 17:20 Կայսերական պինգվինը 3400 կիլոմետր է անցել ու հասել Ասվտրալիա կերի հետևից