Փաստ ինֆո

ՀՀ ԳՆ սննդամթերքի անվտանգության պետական ծառայության պետ Իշխան Կարապետյանը ապրիլի 12-ին հրավիրված ասուլիսում  հաշվետվություն է ներկայացրել նախորդ վեց ամիսների ընթացքում իրականացված և ՀՀ կառավարության ծրագրով նախատեսված կարճաժամկետ միջոցառումների, կատարված աշխատանքների և առաջիկա ծրագրերի վերաբերյալ:

Մասնավորապես, Ծառայությունը միջոցառումներ է իրականացրել 2017 թվականից սկսած մսի իրացման և գնման գործընթացում պարտադիր սպանդանոցային մորթի փուլային անցումն ապահովելու և ամբողջովին սպանդանոցային մորթի անցնելու նպատակով: Պատրաստվել է դրա համար անհրաժեշտ օրենսդրական փոփոխությունների փաթեթը, տարբեր ձևաչափերով հանդիպումներ և քննարկումներ են կազմակերպվել թե սպանդանոցների սեփականատերերի, թե իրացման ցանցերի ներկայացուցիչների և թե գնման գործընթացը կազմակերպողների միջև, նաև՝ պետական գնումների գործընթացին մասնակից 800 մատակարարների արդեն ծանուցումներ է ուղարկվել այս փոփոխության վերաբերյալ, տեղեկացվել է, որ պետական գնումներով սպանդանոցային ծագման մսի ձեռքբերումը պարտադիր է արդեն 2017 թվականի մայիսի 1-ից: Այս քայլն էականորեն կնվազեցնի  ամենառիսկային ոլորտներից մեկի՝ մսի իրացման շուկայում առկա խնդիրները՝ սպառողներին երաշխավորելով անհամեմատ անվտանգ և որակով միս: Ծառայության կողմից  մսի իրացման շղթայի բոլոր օղակներում է ներկայումս իրականացվում խիստ վերահսկողություն՝ այդ թվում և՝ մսի համար անասնաբուժական ուղեկցող փաստաթղթերի և սպանդանոցային մորթի ենթարկված մսի դրոշմավորման պահանջի կիրառման նկատմամբ, ինչպես նաև անասնաբուժասաբիտարական փորձաքննություններ իրականացնող ՍՊԸ-ներում: Այս շղթայում, որպես կարևոր և մտահոգիչ հարց, ՍԱՊԾ պետն առանձնացրել է մսի տեղափոխումը՝ նշելով, որ հաճախ ենք բոլորս ականատես լինում, թե ինչպես է միսը տեղափոխվում սանիտարահիգիենիկ նորմերի կոպիտ խախտումներով: Այս առումով Ծառայության հաջորդ կարևոր քայլը սննդամթերքի փոխադրամիջոցների սանիտարական անձնագրերի ներդրումն է. առաջիկայում պարտադիր է դառնալու թարմ միս և մսեղիք, ինչպես նաև հաց-հացաբուլկեղեն տեղափոխող փոխադրամիջոցների սանիտարական անձնագրեր ունենալու պահանջը, որը հետագայում կտարածվի նաև այլ մթերքների վրա: Իրավական կարգավորումներն արդեն պատրաստ են, մի շարք նախապատրաստական քայլեր են իրականացվել տնտեսավարողների հետ, տրամադրվել անհրաժեշտ տեղեկատվություն, խորհրդատվություն, ինչպես նաև ժամանակ՝ փոփոխությունների համար:

Ծառայությունն այս ամիսներին ներդրել է էլեկտրոնային կառավարման նոր գործիքներ և պարզեցրել գործընթացները թե սպառողների, թե տնտեսավարողների համար: Մասնավորապես՝ ՍԱՊԾ-ի սահմանային բոլոր հսկիչ կետերում ամբողջությամբ գործում է «Մեկ կանգառ, մեկ պատուհան» համակարգը՝ էականորեն նվազեցնելով արտահանման կամ ներմուծման գործընթացների վրա ծախսվող ժամանակը: Արդեն մեկ ամիս է՝ սպառողներին և տնտեսավարողներին առավել համակարգված ու կենտրոնացված ծառայություններ են տրամադրվում նորաստեղծ սպասարկման կենտրոնի միջոցով՝ էականորեն նվազեցնելով վարչարարությունը, կրճատելով ծառայությունների մատուցման ժամանակահատվածը, բացառելով տեղեկատվություն ստանալու նպատակով մի քանի ստորաբաժանում դիմելու անհրաժեշտությունը, նվազագույնի հասցնելով տնտեսավարող-պաշտոնյա շփումը, ապահովելով իրականացվող բոլոր գործընթացների թափանցիկությունը. արդյունքում՝ ներմուծման և արտահանման փաստաթղթերի ձևակերպման համար ծախսվում է նախկինի համեմատությամբ մի քանի անգամ քիչ ժամանակ՝ 15-20 րոպե 1-2 օրվա փոխարեն: Միաժամանակ՝ արտահանող տնտեսվարողները հնարավորություն են ստացել մեր բազայում գրանցվելու դեպքում բեռի արտահանման ուղեկցող փաստաթղթերը ստանալ նույն օրը՝ առանց լաբորատոր փորձաքննության. նախկինում դրա համար կարող էր պահանջվել մինչև 10 օր: Միայն սպասարկման նոր կենտրոնի մեկ ամսվա աշխատանքի ընթացքում խորհրդատվության կամ տեղեկատվության համար դիմել է շուրջ 400 մարդ: Իսկ ընդհանուր առմամբ՝ այս տարվա առաջին եռամսյակում  Ծառայությանն է հասցեագրվել 1750 դիմում: Թվայնացված հաջորդ ծառայությունը ռիսկերի էլեկտրոնային հաշվիչն է. այսուհետև տնտեսավարողները կարող են ապրանքի ռիսկայնության մակարդակը նախապես և ինքնուրույն որոշել Ծառայության պաշտոնական կայքում՝ snund.am-ում տեղադրված ռիսկերի էլեկտրոնային հաշվիչի միջոցով:

ՍԱՊԾ-ն որոշակիորեն փոփոխել է մոտեցումները և պետական վերահսկողության շրջանակներում առաջնորդվում է տնտեսավարողներին նախ անհրաժեշտ տեղեկատվություն և խորհրդատվություն, մասնագիտական աջակցություն  տրամադրելու սկզբունքով: Միայն վերջին ամիսներին հանրապետության ողջ տարածքում Ծառայության մասնագետներն այդ նպատակով այցելել են շուրջ 8000 տնտեսավարողի: Արդյունքում՝ երեք ամիսների տվյալներով, ՍԱՊԾ բազայում հաշվառվել է սննդի շղթայի 7077 օպերատոր ( ընդհանուրի 75,5%-ը): Ապրիլի 10-ի դրությամբ՝ բազայում գրանցված է 9373 օպերատոր: Վերջին 6 ամսում ավելի քան 300 տնտեսավարողների մոտ իրականացվել է պետական վերահսկողություն. Ծառայության ուշադրության կենտրոնում են եղել կաթնամթերքի, մսամթերքի, հացի, զովացուցիչ ըմպելիքների արտադրության ոլորտները, մսի շուկաները, հանրակրթական և կրթական հաստատությունները: Հայտնաբերվել են մի շարք խախտումներ, կասեցվել արտադրական գործունեություններ, մսի շուկաներում վերանորոգումներ են ընթանում:

Վերջին վեց ամիսների ընթացքում Ծառայության «Թեժ գծով» ստացվել է 1112 զանգ, որոնցից 139-ըեղել է բողոք, իսկ 973-ի դեպքում տրվել է խորհրդատվություն: Բողոքներից 29-ը՝ 20.9%-ը, ստացվել են սոցիալական ցանցերի, ԶԼՄ-ների և Ծառայության պաշտոնական էլեկտրոնային փոստի՝  [email protected], իսկ 79.1%-ը Ծառայության թեժ գծի միջոցով: Առաջին եռամսյակի համեմատականով՝ անցած տարվա 203-ի դիմաց այս տարի թեժ գծին ստացվել է 747 զանգ: ՍԱՊԾ-ն անպատասխան չի թողել սպառողից ստացված որևէ ահազանգ և պետական վերահսկողությունն իրականացնում է՝  առաջնորդվելով սպառողների շահերով. այս տարի Ծառայության նախաձեռնությամբ մարտի 15-ին նշվեց Սպառողների իրավունքների պաշտպանության համաշխարհային օրը, իրազեկման և քարոզչական աշխատանքներ տարվեցին: Ծառայությունը սերտորեն համագործակցում է նաև հասարակական սեկտորի հետ և, Ծառայությանը կից նորաստեղծ հասարակական խորհրդի ներգրավմամբ, նախատեսում է համատեղ ծրագրեր:

Ծառայությունը սամանել է նաև  նոր անելիքները և առաջնահերթությունները: Մասնավորապես, առաջիկայում ջանքերն ուղղվելու են սննդամթերքի անվտանգության և որակի կառավարման համակարգերի ներդրմանը՝ խստացնելով վերահսկողությունն այն շրջանցողների նկատմամբ, ավարտին է հասցվելու սննդամթերք տեղափոխող բոլոր փոխադրամիջոցների սանիտարական անձնագրերի ներդրման գործընթացը՝ սահմանելով նաև պատասխանատվության միջոցներ, շարունակվելու է սպանդանոցային պարտադիր մորթի անցնելու ծրագիրը՝ ընդլայնելով մասնակիցների շրջանակը,  գյուղատնտեսական կենդանիների նույնականացման համար ներդրվելու է հաշվառման և համարակալման թվայնացված համակարգ՝ հետագծելիության սկզբունքով վտանգը բացահայտելու և վարակիչ հիվանդությունների մոնիտորինգ իրականացնելու նպատակով, աշխատանքներ են տարվելու սննդամթերքի անվտանգության  վերաբերյալ սպառողների իրազեկվածության մակարդակը բարձրացնելու և սննդի շղթայի օպերատորների ռեյտինգավորման համակարգ ներդնելու ուղղությամբ: Նախատեսում ենք արտադրանքի և որակի կառավարման համակարգերի հսկողության բարձր  մակարդակ ունեցող երկրներից որոշակի սննդամթերք ներմուծելու դեպքում  վերանայել պահանջները, հեշտացնել ընթացակարգերը: Միաժամանակ՝ Սննդամթերքի անվտանգությանն պետական ծառայության առաջիկա ծրագրերում է լաբորատոր կարողությունների զարգացումը և միջազգային պրակտիկայում կիրառվող փորձաքննությունների նոր մեթոդների ներդրումը:

Աղբյուր` Փաստինֆո