Փաստ ինֆո

Երեմ Հովսեփյանը հայց է ներկայացրել դատարան՝ ընդդեմ պատասխանողներ Տիգրան Մուշեղյանի և Զարուհի Ղազանջյանի՝ վիճարկելով Տ.Մուշեղյանի և Զարուհի Ղազանջյանի միջև կնքված պայմանագիրը: 

Առաջին ատյանի դատարանը, գտել է, որ ամուսնալուծությունից երեք օր անց նախկին ամուսինների կնքած բնակարանի առուվաճառքի պայմանագիրը կեղծ է և կիրառել է կեղծ գործարքի առոչնչության հետևանքներ: Իսկ ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանն էլ, բացարձակապես չանդրադառնալով կեղծ գործարքի առկայությունը հերքող վերաքննիչ բողոքի փաստարկներին և հաշվի չառնելով գործարքը կեղծ որակելու համար անհրաժեշտ վավերապայմանների ու հիմքերի բացակայությունը, հաստատել է առաջին ատյանի դատարանի կայացրած վճիռը:

Պայմանագրի կողմ հանդիսացող Զարուհի Ղազանջյանի ներկայացուցիչ, փաստաբան Զարուհի Հայրապետյանը «Փաստինֆո»-ի լրագրողին հայտնեց, որ գործարքը կեղծ որակելու համար անհրաժեշտ են մի քանի պարտադիր և միաժամանակյա տարրեր, որոնցից մեկի բացակայությունը ինքնին բացառում է գործարքի կեղծ լինելը: Այդ տարրերից է այն, որ պետք է ապացուցել արդյոք գործարքի կնքմամբ որևէ մեկի իրավունքն ու օրինական շահը խախտվել է թե ոչ, օրինակ՝ պարտավորության կատարումից խուսափելու նպատակով կնքված կեղծ գործարքի դեպքում` պարտատիրոջ շահերը:

Առաջին ատյանի դատարանը վճռի հիմքում դրել է այն հիմքը, որ իբրև թե պայմանագրի կողմերից մյուսը՝ Տիգրան Մուշեղյանը, խուսափել է իր 100 հազար դոլար պարտավորությունից և այդ պատճառով էլ կնքել է առուվաճառքի պայմանագիր: Մինչդեռ դատարանը հաշվի չի առել փաստական հանգամանքները՝ բնակարանի առուվաճառքի պայմանագիրը կնքվել է 2009թ., իսկ Տ.Մուշեղյանի տվյալ պարտավորությունը` ստացականի հիման վրա ծագել է 2010թ.:

Ընդ որում, դատարանի վճիռը, որով հաստատվել է հիշյալ պարտավորության առկայությունը, ուժի մեջ է մտել առուվաճառքի պայմանագիրը ստորագրելուց շուրջ հինգ տարի անց՝ 2014թ.: «2009թ. պայմանագիր կնքելիս իմ վստահորդի ՝ Զարուհի Ղազանջյանի, նախկին ամուսնու՝ Տիգրան Մուշեղյանի մոտ որևէ պարտավորություն չի եղել, այն ծագել է մեկ տարի անց` ստացականի հիման վրա, և 5 տարի անց` դատական ակտի հիման վրա: Հետևապես բացակայել է հիմքերից մեկը գործարքը կեղծ որակելու համար»,- ասաց Զարուհի Հայրապետյանը՝ նշելով, որ դա էական և կարևոր հանգամանք էր, որը, սակայն, չի գնահատվել ինչպես առաջին ատյանի, այնպես էլ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանների կողմից:

Դատարանի վճռի դեմ այդ հիմքով բերվել էր վերաքննիչ բողոք: ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանը (նախագահությամբ դատավոր` Կ. Չիլինգարյանի, դատավորներ Տ. Նազարյանի, Ա. Պետրոսյանի), իր լիազորությունների շրջանակներում պարտավոր էր անդրադառնալ բողոքի բոլոր հիմքերին և հիմնավորումներին, սակայն դատարանը որոշման պատճառաբանական մասում այդ մասին անգամ որևէ տառ չի նշել, որևէ վերլուծություն այդ մասով չի կատարել` կարծես թե բողոքի նման հիմք և հիմնավորում չի ներկայացվել: Դատարանի անօրինական և չպատճառաբանված որոշմամբ խախտվել է Զարուհի Ղազանջյանի արդար դատաքննության իրավունքը:

ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանը չի անդրադարձել նաև բողոքի այն հիմքին և հիմնավորմանը, որ գործում չկա որևէ ապացույց, փաստ, փաստարկ կամ հիմնավորում, որ Զարուհի Ղազանջյանի կամքը և կամահայտնությունը չի համապատասխանում իրականությանը և որ նա առուվաճառքի պայմանագիր կնքելու պատրանք է ստեղծել, որը, սակայն, պարտադիր վավերապայման է գործարքը կեղծ որակելու համար:

Փաստաբանը նշեց, որ դասական օրինակը, որը հիշատակվում է նաև դոկտրինալ աղբյուրներում, հետևյալն է, երբ կողմերն իրականում չեն ցանկանում առուվաճառք կատարել և նպատակ են հետապնդում խուսափել ինչ-որ պարտավորությունից, ձևական կնքում են պայմանագիր, որպեսզի մյուս կողմը` պարտատերը չկարողանա հետագայում այդ գույքի վրա բռնագանձում տարածել: Սակայն այս դեպքում այս դասական օրինակը կիրառելի չէ, քանի որ պայմանագրի կնքման պահին չի եղել որևէ պարտավորություն: Այդքանով հանդերձ՝ դատարանը հաստատված է համարել, որ գործարքը կեղծ է:

Վերաքննիչ դատարանի որոշման դեմ Զարուհի Ղազանջանի ներկայացուցիչներ Կարեն Մեժլումյանն ու Զարուհի Հայրապետյանը բողոք են ներկայացրել Վճռաբեկ դատարան՝ հիմնվելով նաև վերջինիս կայացրած նախադեպային որոշումների վրա: Բողոքը բերվել է երկու հիմքով, որ նախ, Վերաքննիչ դատարանը չի կատարել իր պարտականությունը, չի անդրադարձել բողոքի բոլոր հիմքերին և հիմնավորումներին, և երկրորդ, չի անդրադարձել բողոքի ամենաէական հիմքին առ այն, որ գործում բացակայել են գործարքը կեղծ որակելու վավերապայմանները:

Նշենք, որ ՀՀ վճռաբեկ դատարանի կողմից բողոքը վարույթ չընդունելու դեպքում, Զարուհի Ղազանջյանը պատրաստվում է դիմել Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան իր արդար դատաքննության իրավունքի խախտման հիմքով, ըստ որի ՀՀ Վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի դատավորներ` Կ. Չիլինգարյանը, Տ. Նազարյանը և Ա. Պետրոսյանը չեն անդրադարձել վերաքննիչ բողոքում բարձրացված բոլոր հիմքերին և հիմնավորումներին:

Աղբյուր` Փաստինֆո