Փաստ ինֆո

Սահմանադրական դատարանն այսօր քննեց ՀՀ քրեական դատավարության և քրեական օրենսգրքերի մի շարք դրույթների, ինչպես նաև «ՀՀ քրեական օրենսգրքում փոփոխություն և լրացում կատարելու մասին» 2016 թվականի մայիսի 16-ի ՀՕ-83Ն օրենքի՝ ՀՀ Սահմանադրությանը համապատասխանության հարցը որոշելու վերաբերյալ գործը:

Գործով դիմող Երևանի Ավան և Նոր Նորք վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանը խնդրում էր որոշել ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 66-րդ հոդվածի՝ Արդարացվածը, 21-րդ հոդվածի՝ Կրկին անգամ դատվելու անթույլատրելիությունը, 5-րդ և 6-րդ մասերի, 426.2-րդ և 426.3-րդ հոդվածների, 49-րդ գլխի նորմերի, Քրեական օրենսգրքի 13-րդ հոդվածի, 84-րդ հոդվածի, «պատժից ազատելը» վերտառությամբ 12-րդ գլխում ընդգրկված նորմերի, «ՀՀ քրեական օրենսգրքում փոփոխություն և լրացում կատարելու մասին» 2016 թվականի մայիսի 16-ի ՀՕ-83Ն օրենքի՝ ՀՀ Սահմանադրությանը համապատասխանության հարցը: ՍԴ դիմելու առիթ էր հանդիսացել մաքսանենգության հոդվածի ապաքրեականացումը և դրա հետ կապված ծագած հարցերը:

Սահմանադրական դատարանը որոշեց մասնակի՝ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 21-րդ հոդվածի 5-րդ և 6-րդ մասերի, 66-րդ հոդվածի, 426.3 հոդվածի, 49-րդ գլխի նորմերի, ՀՀ քրեական օրենսգրքի 84-րդ հոդվածի, 12-րդ գլխի նորմերի մասով, կարճել:

ՀՀ ՍԴ որոշմամբ, ՀՀ քրեական օրենսգրքի 13-րդ հոդվածը և «ՀՀ քրեական օրենսգրքում փոփոխություն և լրացում կատարելու մասին» 2016 թվականի մայիսի 16-ի ՀՕ-83Ն օրենքը համապատասխանում են ՀՀ սահմանադրությանը:

Սահմանադրական դատարանի որոշման համաձայն, ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 426.2-րդ հոդվածը և դրա հետ համակարգային առումով փոխկապակցության մեջ գտնվող ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 426.4-րդ հոդվածի 1-ին մասը համապատասխանում են ՀՀ սահմանադրությանն այնպիսի սահմանադրաիրավական բովանդակությամբ, համաձայն որի՝ ելնելով ՀՀ սահմանադրության 72-րդ հոդվածի անմիջական գործողությունից, արարքի պատժելիությունը վերացնող օրենքի ուժի մեջ մտնելը իրավակիրառ պրակտիկայի շրջանակներում պետք է ընկալվի որպես նոր հանգամանք և օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտը նոր հանգամանքի հիմքով ենթակա է վերանայման ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքով նախատեսված կարգով:

Ինչպես «Փաստինֆո»-ի լրագրողի հետ զրույցում նշեց Սահմանադրական դատարանում պատասխանողի՝ Ազգային ժողովի, ներկայացուցիչ, Վահե Դանիելյանը, խնդիրն այն է, որ Քրեական օրենսգրքի մաքսանենգության հոդվածը ապաքրեականացվել էր և դիմողը պնդում էր, որ չկա նախատեսված կառուցակարգ, թե ինչ ընթացակարգով պետք է անձը ազատվի պատիժը կրելուց:

Ներկայացուցիչը պարզաբանեց, որ ՀՀ սահմանադրության 72-րդ (Հանցագործություններ սահմանելիս և պատիժներ նշանակելիս օրինականության սկզբունքը) և Քրեական օրենսգրքի 13-րդ (Քրեական օրենքի հետադարձ ուժը) հոդվածներով սահմանվում են, որ հետադարձ ուժ ունեն այն օրենքները, որոնք ապաքրեականացվել են:

Դիմող ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանը ցանկանում էր ճշտել՝ եթե գործը նախաքննության փուլում է, խնդիր չկա անձը ձեռք է բերում արդարացվածի կարգավիճակ, ինչպես նաև, եթե արդեն պատիժը կրել է, այդ դեպքում դատվածությունը հանվում է և խնդիր չէր լինում, բայց ըստ առաջին ատյանի դատարանի, այնպիսի մի իրավիճակ է ստեղծվել, որ պատիժը կրող անձանց դեպքում, երբ անձն ազատվում է քրեական պատասխանատվությունից կամ պատժից, այդ դեպքում առաջանում են բացասական իրավական հետևանքներ, անձն, օրինակ, ունենում է դատվածություն, ինչն, ըստ դիմողի, անընդունելի է Սահմանադրության համատեքստում: Այդ իսկ պատճառով ընդհանուր իրավասության դատարանը դիմել է Սահմանադրական դատարան, որն իր որոշմամբ եկել է եզրակացության, որ այդ դեպքերում ևս անձը կարող է արդարացվածի կարգավիճակ ձեռք բերել, քանի որ դա համարվելու է նոր հանգամանք:

Աղբյուր` Փաստինֆո