Փաստ ինֆո

ՀՀ սահմանադրական դատարանն այսօր կարճեց «Դատական ակտերի հարկադիր կատարման մասին» ՀՀ օրենքի 18-րդ հոդվածի՝ ՀՀ սահմանադրությանը համապատասխանության վերաբերյալ գործի վարույթը:

Սահմանադրական դատարանը միաժամանակ արձանագրեց, որ ՀՀ օրենսդրությամբ կատարողական թերթի տրամադրումը մերժելու որևէ հիմք նախատեսված չէ և կատարողական թերթ ստանալու պահանջատիրոջ իրավունքը կապված է բացառապես դատական ակտը օրինական ուժի մեջ մտնելու հանգամանքի հետ, ինչը նշանակում է, որ նրա դիմումի հիման վրա կատարողական թերթի տրամադրումը դատարանի հայեցողական լիազորություն չէ և նշված ժամկետից հետո, այսինքն՝ դատական ակտի օրինական ուժի մեջ մտնելուց հետո դատարանն իրավունքի ուժով պարտավոր է պահանջատիրոջը կատարողական թերթ տրամադրել:

ՍԴ-ն նաև շեշտեց, որ քանի դեռ քաղաքացուն կատարողական թերթ չի տրամադրվել, հարկադիր կատարման փուլը սկսած համարվել չի կարող և դրա հետ առնչվող խնդիրները անհրաժեշտ է դիտարկել ոչ թե հարկադիր կատարման, այլ քաղաքացիական դատավարության շրջանակներում:

Սահմանադրական դատարանը գտնում է, որ դատական պրակտիկան պետք է առաջնորդվի սույն կետում արտահայտված իրավական դիրքորոշումներով:

Միաժամանակ հաշվի առնելով, որ քաղաքացին չի սպառել ընդհանուր իրավասության դատարաններում իրավունքների պաշտպանությունը, չի դիմել Վճռաբեկ դատարան, և որ խնդիրը պայմանավորված է ոչ թե «Դատական ակտերի հարկադիր կատարման մասին» ՀՀ օրենքի 18-րդ հոդվածով, այլ ըստ էության քաղաքացիական դատավարության օրենսդրությամբ, այս հոդվածի շրջանակներում Սահմանադրական դատարանին այլ բան չէր մնում, քան գործի վարույթը կարճել:

Գործը քննվում էր քաղաքացի Կարինե Ամիրբեկյանի /ներկայացուցիչ` Արթուր Սուքիասյան/ դիմումի հիման վրա:

Ըստ դիմումի, Կարինե Ամիրբեկյանի նկատմամբ կիրառված «Դատական ակտերի հարկադիր կատարման մասին» ՀՀ օրենքի 18-րդ հոդվածը հակասում է ՀՀ Սահմանադրության 61-րդ հոդվածով ամրագրված՝ դատական պաշտպանության իրավունքին այնքանով, որքանով չի սահմանում կատարողական թերթ տրամադրելու դիմումը մերժելու մասին որոշումը բողոքարկելու հնարավորություն:

Դիմողը գտնում էր, որ վիճարկվող հոդվածը չի սահմանում կատարողական թերթ ստանալու դիմում ներկայացրած անձի կողմից կատարողական թերթ տրամադրելու դիմումը մերժելու մասին որոշումը բողոքարկելու հնարավորություն, մինչդեռ կատարողական թերթ տրամադրելու դիմումը մերժելու մասին որոշումը հանդիսանում է գործն ըստ էության լուծող դատական ակտ, իսկ ընդհանուր կանոնի համաձայն՝ ընդհանուր իրավասության դատարանի գործն ըստ էության լուծող դատական ակտերը ենթակա են վերանայման վերաքննության կարգով, ինչը բխում է անձի՝ դատական պաշտպանության իրավունքից: Դատական պաշտպանության իրավունքի բաղադրիչներից մեկը՝ բողոքարկման իրավունքի արդյունավետ իրացման հնարավորությունն է:

Ըստ դիմողի`«Դատական ակտերի հարկադիր կատարման մասին» ՀՀ օրենքի 18-րդ հոդվածը, չսահմանելով կատարողական թերթ տրամադրելու դիմումը մերժելու մասին դատարանի որոշումը բողոքարկելու ընթացակարգ, սահմանափակել է դատավարության մասնակից հանդիսացող Կարինե Ամիրբեկյանի՝ դատական պաշտպանության իրավունքի արդյունավետ իրականացումը՝ հնարավորություն չտալով իրացնել դատարանի՝ գործն ըստ էության լուծող վերջնական դատական ակտը բողոքարկելու սահմանադրական իրավունքը՝ դրանով անձին զրկելով դատարանի ոչ արդարացի դատական ակտը բողոքարկելու իրավունքից և ստորադաս դատարանի հնարավոր ոչ արդարացի դատական ակտով իր խախտված կամ սահմանափակված իրավունքի վերականգնման հնարավորությունից:

Տվյալ պարագայում դատական պաշտպանության իրավունքի արդյունավետ իրականացումից զրկված լինելու պատճառով Կարինե Ամիրբեկյանը զրկված է օրենքին ակնհայտորեն հակասող և ոչ իրավաչափ դատական ակտի վերանայման հնարավորությունից:

Լուսանկարը՝ Armenpress-ի

Աղբյուր` Փաստինֆո