Փաստ ինֆո

Դեկտեմբերը ձմռան առաջին ամիսն է: Ամսական միջին ջերմաստիճանը հանրապետությունում կազմում է -3.90C: Բարձր լեռնային շրջաններում 2000մ և ավելի (Պաղակն, Եռաթմբեր) ջերմաստիճանի ամսական միջին արժեքները բավականին ցածր են` -5...- 110C: Ձմռան ամենացուրտ ամիսը հունվարն է, սակայն ձմեռների 18-20% դեպքում ամենացուրտը եղել է դեկտեմբերը: Որպես կանոն դեկտեմբերի ամենացածր ջերաստիճանը դիտվում է ամսվա երրորդ տասնօրյակում, սակայն առանձին դեպքերում (1984թ.) հյուսիս-արևելյան շրջաններում այն դիտվել է առաջին տասնօրյակում (Օձուն, Բագրատաշեն): Առավել ցուրտ դեկտեմբերներ են դիտվել 1932, 1933, 1941, 1948, 1953, 1970, 1982, 1984, 1987թթ., 2002թթ., երբ օրական միջին ջերմաստիճանը նույնիսկ հովտային շրջաններում իջել է մինչև 14... -150C, իսկ բացարձակ նվազագույնը 2002 թվականին հովտային շրջաններում հասել է -320C: Լեռնային շրջաններում ամենացածր ջերմաստիճանը հասել է -400C (Պաղակն) 1948թ:

Խիստ ցածր ջերմային ռեժիմով առանձնացել է 2002թ. դեկտեմբերը` օդի ջերմաստիճանն ամսվա երկրորդ կեսին օր օրի նվազել է` դեկտեմբերի 28-ին հասնելով ամենացածր արժեքներին:

Արարատյան դաշտում նվազագույն ջերմաստիճանը գրանցվել է -320C (Արարատ), ցերեկը -160C, Երևանում` -280C: Դիտված ջերմաստիճանները գերազանցեցին բացարձակ նվազագույն արժեքները: Մինչ այդ այստեղ գրանցված բացարձակ նվազագույն ջերմաստիճանը եղել է -270C (1953թ):

Առավել տաք դեկտեմբերներ են դիտվել 1938, 1940, 1966, 1980, 1981, 1998, 2008թթ, այդ տարիներին առավելագույն ջերմաստիճանը հասել է +21...+220C (Երևան, Արտաշատ, Արմավիր), արևելքում` +24…+260C (Շնող, Բագրատաշեն, Կապան):

Օդի հարաբերական խոնավությունը դեկտեմբերին բավականին բարձր է` 70% և ավելի: Տեղումների միջին քանակը կազմում է 38մմ: Տեղումների նվազագույն քանակը (մինչև 20մմ) դիտվում է Արարատյան դաշտի ցածրադիր շրջաններում և հարավ-արևելքում: Սևանա լճի ափամերձ շրջաններում այն հասնում է 20-25մմ, նախալեռներում` 30մմ, լեռնային շրջաններում` 60մմ, բարձր լեռնային շրջաններում` 80-90մմ: Ամենախոնավ դեկտեմբերները հանրապետությունում դիտվել են 1946, 1956, 1958, 1969, 1987, 2003թթ, երբ տեղումների քանակը կազմել է ամսական նորմայի 200-300%, ամենաչոր դեկտեմբերները դիտվել են 1911, 1947, 1961, 1980, 1995, 1999, 2004թթ, երբ հանրապետության հովտային շրջաններում ընդանրապես տեղումներ չեն գրանցվել:

Տեղումները հիմնականում դիտվում են ձյան տեսքով: Հանրապետության տաք շրջաններում դեկտեմբերի առաջին և երկրորդ տասնօրյակում կայուն ձնածածկ չի գոյանում:

Հիմնականում գերակշռում է անդորր եղանակը, քամու մեծ արագություններ դիտվում են լեռներում և լեռնանցքներում: Առավելագույն արագությունները հասնում են մինչև 18-20 մ/վ, պոռթկումները` 23 մ/վ:

Արևափայլի տևողությունը տարածքում միջինը կազմում է 116 ժամ: Դեկտեմբերը բնուքագրվում է հաճախակի մառախուղներով: Մառախուղ առավել հաճախ դիտվում է Արարատյան դաշտում, Սյունիքում և Շիրակում:

Այս տարվա դեկտեմբեր ամսվա կլիմայական բնութագիրը և ամսական կանխատեսումը

Արարատի և Արմավիրի մարզեր, Արագածոտնի նախալեռներ

Օդի ամսական միջին ջերմաստիճանը սպասվում է 0...-1 0C, որը մոտ է բազմամյա միջին արժեքին:   Առանձին   օրեր հնարավոր է  օդի  ջերմաստիճանի  բարձրացում ցերեկը  մինչև  +8...+100C, ամսվա երկրորդ կեսին օդի ջերմաստիճանի նվազում`  գիշերը մինչև  -20...-250C (դիտված բազմամյա միջին բացարձակ նվազագույնը` -11...-14 0C, միջին բացարձակ առավելագույնը` +10...+11 0C): Ամսական տեղումների քանակը սպասվում է նորմայից ավելի(նորման` 15...26 մմ ): Առանձին օրեր կդիտվի մառախուղ:

Շիրակի, Կոտայքի և Գեղարքունիքի մարզեր, Արագածոտնի մարզի լեռնային շրջաններ

Օդի ամսական միջին ջերմաստիճանը սպասվում է -4...-70C, որը մոտ է բազմամյա միջին արժեքին: Առանձին օրեր հնարավոր է օդի ջերմաստիճանի  բարձրացում ցերեկը`  մինչև  +5...+90C, ամսվա երկրորդ կեսին` օդի ջերմաստիճանի նվազում  գիշերը մինչև  -25...-30 0C (դիտված բազմամյա միջին բացարձակ նվազագույնը`  -15...-21 0C, միջին բացարձակ առավելագույնը` +4...+8 0C): Ամսական տեղումների քանակը սպասվում է նորմայից ավելի(նորման` 18...55 մմ ): Առանձին օրեր կդիտվի մառախուղ:

 Լոռու մարզ

Օդի ամսական միջին ջերմաստիճանը սպասվում է  0...-20C,  որը մոտ է բազմամյա միջին արժեքին: Առանձին օրեր հնարավոր է օդի ջերմաստիճանի  բարձրացում ցերեկը`  մինչև   +5...+90C, ամսվա երկրորդ կեսին օդի ջերմաստիճանի նվազում` գիշերը մինչև   -25...-30  0C (դիտված բազմամյա միջին բացարձակ նվազագույնը`  -16...-20 0C, միջին բացարձակ առավելագույնը՝ +11...+12 0C): Ամսական տեղումների քանակը սպասվում է նորմայից ավելի (նորման` 19...20 մմ ):

 Տավուշի մարզ

Օդի ամսական միջին ջերմաստիճանը սպասվում է -1...+10C, որը մոտ է բազմամյա միջին արժեքին:   Առանձին օրեր հնարավոր է օդի ջերմաստիճանի  բարձրացում ցերեկը` մինչև  +10...+150C,  ամսվա երկրորդ կեսին օդի ջերմաստիճանի նվազում` գիշերը մինչև  -10...-15 0C (դիտված բազմամյա միջին բացարձակ նվազագույնըª  -9...-120C, միջին բացարձակ առավելագույնը`  +14...+17 0C): Ամսական տեղումների քանակը սպասվում է նորմայից ավելի (նորման` 21...23 մմ ):

 Վայոց Ձորի մարզ

Օդի ամսական միջին ջերմաստիճանը նախալեռնային շրջաններում սպասվում է 0...-10C, լեռնային շրջաններում` -3...-5C, որը մոտ է բազմամյա միջին արժեքին: Առանձին օրեր հնարավոր է օդի ջերմաստիճանի բարձրացում ցերեկը նախալեռնային շրջաններում մինչև` +8...+100C, լեռնային շրջաններում` +5...+80C, ամսվա երկրորդ կեսին օդի ջերմաստիճանի նվազում` գիշերը նախալեռնային շրջաններում մինչև` -18...-230C, լեռնային շրջաններում` -22...-270C (դիտված բազմամյա միջին բացարձակ նվազագույնը` նախալեռնային շրջաններում` -12...-130C, լեռնային շրջաններում` -17...-180C, միջին բացարձակ առավելագույնը` նախալեռնային  շրջաններում +10...+110C,  լեռնային շրջաններում` +5...+60C): Ամսական տեղումների քանակը սպասվում է նորմայից ավելի (նորման` նախալեռնային  շրջաններում  28...35 մմ, լեռնային շրջաններում 73 մմ ):

 Սյունիքի մարզ

Օդի ամսական միջին ջերմաստիճանը սպասվում է հովտային շրջաններում +2...+30C, լեռնային շրջաններում` 0...-3 0C, որը մոտ է բազմամյա միջին արժեքին: Առանձին օրեր հնարավոր է օդի ջերմաստիճանի բարձրացում ցերեկը հովտային շրջաններում մինչև`  +10...+150C, լեռնային շրջաններում` +6...+100C, ամսվա երկրորդ կեսին օդի  ջերմաստիճանի նվազում` գիշերը  հովտային շրջաններում մինչև`              -10...-150C, լեռնային շրջաններում` -17...-220C (դիտված բազմամյա միջին բացարձակ նվազագույնը` հովտային շրջաններում -6...-100C, լեռնային շրջաններում  -15...-200C, միջին բացարձակ առավելագույնը` հովտային շրջաններում  +15...+190C, լեռնային շրջաններում՝ +11...+140C): Ամսական տեղումների քանակը սպասվում է նորմայից ավելի (նորման` հովտային  շրջաններում  15...27 մմ,  լեռնային շրջաններում 19...54 մմ ):

Երևան քաղաք

Օդի ամսական միջին ջերմաստիճանը սպասվում է -1...+1 0C որը մոտ է բազմամյա միջին արժեքին:  Առանձին օրեր հնարավոր է  օդի  ջերմաստիճանի  բարձրացում  ցերեկը  մինչև  +8...+10 0C,  ամսվա երկրորդ կեսին` օդի ջերմաստիճանի նվազում` գիշերը ցածրադիր մասերում  մինչև -18...-23 0C, բարձրադիր մասերում  մինչև -14...-16 0C (դիտված բազմամյա միջին բացարձակ նվազագույնը`    -11...-13 0C, միջին բացարձակ առավելագույնը` +10...+11 0C):   Ամսական տեղումների քանակը սպասվում է նորմայից ավելի   (նորման` 25 մմ ): Առանձին օրեր կդիտվի մառախուղ:

Աղբյուր` Փաստինֆո