Փաստ ինֆո

ԽՍՀՄ նախկին նախագահ Միխայիլ Գորբաչովը որպես վկա կանչվել է դատարան Վիլնյուսում 1991թ. հունվարի 13-ի դեպքերի գործով, այդ ժամանակ խորհրդային զինվորականները գրոհում էին հեռուսաաշտարակի ու Ռադիոյի ու հեռուսատեսության կոմիտեի շենքի վրա:

Ըստ BBC-ի ռուսական ծառայության, Գորբաչովին որպես վկա ներգրավելու միտքը պատկանում է այդ իրադարձությունների ժամանակ զոհված Ապոլինարաս Պովիլայտիսի որդուն: Նա գտնում է, որ Գորբաչովը կարող էր իմանալ, որ զինվորականները պատրաստվում են գրոհի դիմել ցուցարարների կողմից պաշտպանվող հեռուսատակենտրոնի վրա, և կրակ բացել ամբոխի ուղղությամբ:

Վիլնյուսում 1991թ. հունվարի 13-ի առավոտյան տեղի ունեցած հեուստակենտրոնի վրա գրոհի հետևանքով զոհվել է 14 հոգի, հարյուրավորներ վնասվածքներ են ստացել: Այդ փաստի առթիվ հարուցվել էր լիտվական արդարադատության պատմության մեջ ամենախոշոր գործերից մեկը, որը 2010թ. վերաորակվել էր ռազմական հանցագործության:

Լիտվայի իշխանությունները ավելի վաղ փորձել են այդ գործով հարցաքննել Գորբաչովին, սակայն ռուսաստանյան կողմն ամեն անգամ հրաժարվել է: Այսպես, 2016թ. հունվարին Լիտվայի գլխավոր դատախազությունը հայտնել էր, որ Ռուսաստանը հրաժարվել է լիտվական դատախազների խնդրանքով հարցաքննել ԽՍՀՄ նախկին նախագահին:

Խորհրդային իշխանությունների այն ժամանակվա վարկածի համաձայն, բանակը գրոհել է վիլնյուսյան հեռուստակենտրոնը ի պատասխան Ազգային փրկության կոմիտեի խնդրանքի՝ կազմակերպություն, որը ստեղծվել է Լիտվական կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի կողմից:

Զորքերը գրավել են հեռուստաաշտարակը և հեռուստառադիոհաղորդիչ կենտրոնը, սակայն բախվելով ցուցարարների դիմադրությանը՝ այդպես էլ չեն կարողացել գրավել խորհրդարանի շենքը:

Լիտվան հռչակել է Խորհրդային Միությունից իր անկախանալու մասին 1990թ. մարտի 11-ին, սակայն Մոսկվան այդ որոշումը գնահատել էր որպես հակասահմանադրական:

Աղբյուր` Փաստինֆո