Փաստ ինֆո

Կառավարության նիստին ՀՀ արդարադատության նախարար Արփինե Հովհաննիսյանը ներկայացրեց հունիսի 15-ին և 17-ին կայացած ՀՀ կոռուպցիայի դեմ պայքարի խորհրդի նիստերի արդյունքում տրված հանձնարարականների կատարումն ապահովելու նպատակով իրականացված աշխատանքները, որոնցում ներգրավվել են մի շարք պետական մարմիններ, միջազգային
կազմակերպություններ և քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչներ:

Մասնավորապես, կոռուպցիայի դեմ պայքարի ինստիտուցիոնալ համակարգի կատարելագործման վերաբերյալ հանձնարարականի առնչությամբ նախարարն ասաց, որ աշխարհում կիրառվող կոռուպցիայի դեմ պայքարի մոդելները ուղղակիորեն կախվածության մեջ են դրվում կոռուպցիայի դեմ պայքար մղող մարմինների գործառույթների բաշխվածությունից: Ըստ Հովհաննիսյանի՝ միջազգային փորձը վկայում է, որ այդ մարմիններն իրականացնում են երեք հիմանական գործառույթ` կրթական, կանխարգելիչ կամ քննչական(իրավապահ):

«Հարկ է նշել, որ աշխարհի մի շարք երկրներում բոլոր երեք ֆունկցիաները իրականացնում է մեկ մարմին և այդ մարմինը կոչվում է ունիվերսալ մարմին, ինչը, ըստ էության, բազմաֆունկցիոնալ մոդելն է։ Այս առումով հետաքրքրական է Ուկրաինայի փորձը, որում, թեև առկա է ապակենտրոնացված մոդելը, սակայն ներկայումս որդեգրվել է դեպի ունիվերսալ մոդելին անցում կատարելու մոտեցումը: Ունիվերսալ մոդելը նախատեսված է նաև Հոնկոնգ, Սինգապուր, Լիտվա, Լատվիա և այլն: Երկրորդ մոդելը, որը ես կանվանեի ապակենտրոնացված մոդել, իր մեջ ներառում է երկու մոդելներ: Ընդ որում, կանխարգելիչ և կրթական ֆունկցիաները իրականացնում է մեկ մարմին, իսկ քննչական ֆունկցիաներն իրականացնում է մեկ այլ մարմին: Հարկ է նշել, որ երկու մոդելների դեպքում է անչափ կարևորվում է, որ քննչական գործառույթ իրականացումը համապատասխան մարմնի համար պետք է լինի հիմնական գործառույթ, ոչ թե նման մարմինը ի թիվս այլ խնդիրների պետք է իրականացնի կոռուպցիոն հանցագործությունների քննությունը»,- «Արմենպրես»-ի հաղորդմամբ՝ ասաց Հովհաննիսյանը:

Նրա խոսքով՝ Հայաստանում գործում է կոռուպցիայի դեմ պայքարի ապակենտրոնացված համակարգը, որտեղ կանխարգելիչ, կրթական և քննչական գործառույթների իրականացումը վերապահված է տարբեր պետական մարմինների, մասնավորապես` կանխարգելիչ և կրթական գործառույթի իրականացումը հիմնականում վերապահված է բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովին, իսկ կոռուպցիոն հանցագործությունների քննությունն իրականացնում է հատուկ քննչական ծառայությունը: Այդուհանդերձ, ըստ նախարարի, ՀՀ-ում առկա մոդելն ունի որոշակի թերություններ, դրանք են` ինստիտուցիոնալ և գործառույթային անկախության բացակայությունը, հակակոռուպցիոն մարմինների գործունեության իրավական հիմքը շատ դեպքերում ենթաօրենսդրական է, որոշ հակակոռուպցիոն մարմինների, օրինակ՝ Կոռուպցիայի դեմ պայքարի խորհրդի աշխատանքը չի կրում մշտական բնույթ, բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց էթիկայի հանձնաժողովի համար նախատեսված չեն գործառույթային և ինստիտուցիոնալ անկախության բավականաչափ երաշխիքները:

«Հաշվի առնելով առկա խնդիրները` կարծում ենք, որ առկա է անհրաժեշտություն ունիվերսալ մոդելի ներդրման կամ ապակենտրոնացված մոդելի արմատական վերանայման համար: Միջազգային փորձը վկայում է, որ այս երկու մոդելն էլ գործում են հավասարապես, և նաև որևէ առավելություն չի տրվում այս կամ այն մոդելին: Ներկայումս մենք իրականացնում են լայնածավալ աշխատանքներ միջազգային փորձի ուսուﬓասիրության, երկու մոդելների առանձնահատկությունների վերհանման, դրանց թե ՛ դրական, թե′ բացասական կողմերի, մոդելներից յուրաքանչյուրի ընտրության դեպքում կատարվելիք ինստիտուցիոնալ և օրենսդրական քայլերի մշակման ուղղությամբ:

Ձեր հանձնարարականի դեպքում, պարո՛ն Վարչապետ, մենք կարճ ժամանակ անց կամփոփենք մեր աշխատանքները և Կոռուպցիայի դեմ պայքարի խորհրդին կներկայացնենք հավասարաչափ գործուն մոդելներ»,- ասաց Հովհաննիայանը:

Աղբյուր` Փաստինֆո