Փաստ ինֆո

ՀՀ քրեական օրենսգրքի 235-րդ հոդվածի 4-րդ մասով նախատեսված հանցագործության հատկանիշներ պարունակող արարք կատարելու համար օրենսդիրը նախատեսում է պատիժ՝ տուգանք  200 000 ՀՀ դրամից մինչև 600 000 ՀՀ դրամի  չափով կամ կալանք՝ մեկից երեք ամիս ժամկետով կամ ազատազրկում՝ առավելագույնը երկու տարի ժամկետով:

Սակայն ապօրինի կերպով գազային, սառը կամ նետողական զենք կրելու հանցակազմի վերաբերյալ կա վճռաբեկ դատարանի նախադեպային որոշում՝ կայացված 2010 թվականի օգոստոսի 27-ին։

Կենտրոն և Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի 2010թ. հունվարի 22-ի դատավճռով անձը անպատ է ճանաչվել և արդարացվել սառը զենք պահելու համար ՀՀ քրեական օրենսգրքի 235-րդ հոդվածի 4-րդ մասով մեղադրվող քաղաքացի Աղաջանյանը:

Սակայն դատախազի կողմից բերված վերաքննիչ բողոքը բավարարվել է և առաջին ատյանի դատարանի դատավճիռը վերաքննիչ դատարանը բեկանել է, Աղաջանյանը մեղավոր է ճանաչվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 235-րդ հոդվածի 4-րդ մասով առաջադրված մեղադրանքում՝ դատապարտվելով 200.000 ՀՀ դրամ տուգանքի:

Նշենք, որ առաջին ատյանի դատարանը Աղաջանյանին արդարացնելով սառը զենք հանդիսացող որսորդական դանակ կրելու մեջ՝  հիմքում դրել է այն, որ նա դիտավորություն չի ունեցել այդ զենքը կրելու և չի գիտակցել իր գործողության` հանրության համար վտանգավոր բնույթը, չի նախատեսել հանրության համար դրա վտանգավոր հետևանքները և չի ցանկացել դրանց վրա հասնելը:

Այնինչ, վերաքննիչ դատարանը, բեկանելով արդարացման դատավճիռն արձանագրել է, որ Աղաջանյանը,  թեկուզև վաճառելու նպատակով է ձեռքին պահել որսորդական դանակը, այն ապօրինի է կրել, բացի այդ նա գիտակցել է իր գործողության`  հանրության համար վտանգավոր բնույթը, նախատեսել է հանրության համար վտանգավոր հետևանքները և ցանկացել դրանց վրա հասնելը:

Հատկանշական է, որ վերաքննիչ դատարանն արձանագրել է, որ Աղաջանյանը չի իմացել, որ վաճառակետում ազատ վաճառվող դանակները կարող են սառը զենք հանդիսանալ, միևնույն ժամանակ նշելով, որ դա Աղաջանյանին չի ազատում պատասխանատվությունից,  քանի որ օրենքի չիմացությունն անձին չի ազատում պատասխանատվությունից:

Աղաջանյանի կողմից վերաքննիչի որոշման դեմ Վճռաբեկ բողոք է բերվել եւ վճռաբեկն ուժի մեջ  է թողել վերաքննիչ դատարի որոշումը։

Վճռաբեկ դատարանի գնահատմամբ՝  ՀՀ քրեական օրենսգրքի 235-րդ հոդվածի 4-րդ մասով որակելու առումով որևէ նշանակություն չունի, թե անձն այդ զենքը գնել է հանրային առևտրի վայրից, գտել է, նվեր է ստացել կամ ձեռք է բերել ցանկացած այլ եղանակով:

Այլ կերպ ասած՝ զենքի ձեռքբերման աղբյուրը որևէ նշանակություն չունի:

Այսպիսով, Վճռաբեկ նախադեպային որոշմամբ՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 235-րդ հոդվածի 4-րդ մասով արգելված արարքը, այն է՝ ապօրինի կերպով գազային, սառը կամ նետողական զենք կրելը ենթադրում է մեղքի դիտավորյալ ձևի առկայություն:  Ընդ որում, դիտավորության առկայության համար անհրաժեշտ չէ, որ անձը գիտակցի իր արարքի հակաօրինականությունը, այն է՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքով արգելված լինելու փաստը:

Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 235-րդ հոդվածի 4-րդ մասով արգելված արարքի համար քրեական պատասխանատվությունը չի կապվում հանցավոր արարքի որոշակի հետևանքների առաջացման հետ, և հանցանքը համարվում է ավարտված ապօրինի կերպով գազային, սառը կամ նետողական զենքը կրելու պահից: Այսինքն` ՀՀ քրեական օրենսգրքի 235-րդ հոդվածի 4-րդ մասով նախատեսված հանցանքի նկատմամբ կիրառելի է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 29-րդ հոդվածի 4-րդ մասով նախատեսված կանոնը: Հետևաբար, ՀՀ քրեական օրենսգրքի 235-րդ հոդվածի 4-րդ մասով արգելված՝ ապօրինի կերպով սառը զենք կրելու արարքը կարող է կատարվել միայն դիտավորությամբ:

Վճռաբեկ դատարանը, մերժել է Աղաջանյանի բողոքը գտնելով, որ  նա գիտակցել է իր կողմից սառը զենք կրելու փաստը, ինչպես նաև դրա հանրային վտանգավորությունը, և սառը զենքը կրել է իր ցանկությամբ (կամքով), այլ ոչ թե անկախ իր ցանկությունից կամ հակառակ իր ցանկության: Իսկ այն հանգամանքը, որ թե որտեղից է նա առևտրի կենտրոնից է ձեռք է բերել վերոնշյալ սառը զենքը որևէ նշանակություն չունի նրա արարքը ՀՀ քրեական օրենսգրքի 235-րդ հոդվածի 4-րդ մասով որակելու համար:

Այսպես, ապօրինի զենք-զինամթերք պահելու կասկածանքով նախօրեին ձերբակալվել է «Ասպարեզ» լրագրողների ակումբի նախագահ Լևոն Բարսեղյանը: Վերջինս անձնական խուզարկության է ենթարկվել և նրա տաբատի գրպանից հայտնաբերվել է ծալովի դանակ:

Հրապարակվեց նաև դանակի չափերը՝ 18,8 սմ ընդհանուր երկարության՝ շեղբը` 8,5 սմ:

Քննչական կոմիտեն պաշտոնական հայտարարությամբ հանդես եկավ՝  նյութերի նախապատրաստման ընթացքում ոստիկանությունը նշանակել է քրեագիտական փորձաքննություն։

Քրեական գործով  բազմակողմանիությունը, լրիվությունն ու օբյեկտիվությունն ապահովելու նպատակով քննիչը որոշում է կայացրել Լ.Բարսեղյանի նկատմամբ դատաբժշկական փորձաքննություն նշանակելու մասին։

Ստացվում է, որ անձի մոտ ծալովի դանակ կամ որև այլ առարկա հայտնաբերվելու պարագայում, որը կարող է ծակել կամ շատ ցանկանալու դեպքում նաև կտրել, հիմք է տալիս նրան ձերբակալելու հետագայում էլ քրեական պատասխանատվության ենթարկել: Իսկ թե որքանով է  տվյալ առարկան, այս դեպքում հայտնաբերված դանակը հանդիսանում սառը զենք՝ պետք է ասեն փորձագետները։

Աղբյուր` Փաստինֆո